تحریم های بین المللی علیه جمهوری اسلامی ایران و تغییر الگوهای قدرت در منطقه غرب آسیا
الموضوعات : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)
بهروز حاتمی
1
,
مهدی خوش خطی
2
,
سید فرشید جعفری
3
1 - گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
2 - عضو هیات علمی دانشگاه ازاد
3 - استادیارگروه روابط بین الملل، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی،زنجان، ایران.
الکلمات المفتاحية: تحریم های بین المللی, جمهوری اسلامی ایران, الگوهای قدرت, منطقه غرب آسیا, بین الملل,
ملخص المقالة :
پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و تحولات پس از آن، ایران را در مسیری قرار داد که به طور فزاینده‌ای در تضاد با منافع غرب، به ویژه آمریکا بوده است. اشغال سفارت آمریکا و توسعه برنامه‌های هسته‌ای و موشکی توسط ایران، بهانه‌ای برای وضع تحریمهای بینالمللی توسط سازمان ملل، اتحادیه اروپا و ایالات متحده علیه این کشور با هدف تضعیف قدرت اقتصادی و نظامی ایران و وادار کردن این کشور به تجدیدنظر در سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی‌اش بوده است. این پژوهش به دنبال آن بوده است تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی جهت آزمون فرضیهها و ابزار کتابخانهای و فیشبرداری برای گردآوری دادهها، در کنار بهرهگیری از نظریه رژیمهای بینالمللی به این پرسش پاسخ دهد که تحریمهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی ایران چه تاثیری بر تغییر الگوهای موازنه قدرت در منطقه غرب آسیا داشته است؟ یافتههای پژوهش حاکی از آن است که تحریمهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی ایران، باعث تغییرات عمده‌ای در سیاست‌های نظامی، اقتصادی و دیپلماتیک ایران در منطقه غرب آسیا شده و به افزایش رقابت‌ها و تنش‌های منطقه‌ای دامن زده است. این تحریم‌ها اگرچه اثرات منفی بر اقتصاد ایران داشته است، اما نتوانسته به طور کامل اهداف غرب را در قبال این کشور محقق نماید و بیشتر منجر به افزایش تنش‌های ژئوپلیتیک در منطقه گردیده است. از طرفی جمهوری اسلامی ایران از طریق ابزارهای دیپلماتیک و شبکه‌های غیررسمی و راه‌های جایگزین، توانسته به‌نوعی این فشارها را کاهش داده و همچنان نفوذ خود را در منطقه تداوم بخشد. علاوه بر این، جمهوری اسلامی ایران با وجود فشار اقتصادی ناشی از تحریم‌ها، با تقویت قدرت نظامی و تداوم حمایت از محور مقاومت در کشورهایی مانند عراق، سوریه، لبنان و یمن، توانسته است نقشی کلیدی در معادلات منطقه‌ای غرب آسیا ایفا نموده و همچنان به‌عنوان یک بازیگر تأثیرگذار در منطقه به ایفای نقش بپردازد.
1. حشمت¬زاده، محمد باقز (1384) «مقدمه و چارچوبی برای بررسی تاثیرات انقلاب اسلامی در کشورهای اسلامی»، فصلنامه پژوهش. 12، صص 212-234.
2. خواجی، غلامرضا (1391) «تحریم اقتصادی از منظر حقوق بین¬الملل با تاکید بر حقوق بین¬الملل اقتصادی و حق توسعه»، دو فصلنامه حقوق اقتصادی، (2)19، صص 1-20
3. سجادپور، سید کاظم و وکیلی، فرهاد (1394) «رژیم تحریم¬های بین¬المللی: بنیان¬ها، فرایندهای تصمیم¬ساز، نهادهای مجری و سنجش کارایی»، فصلنامه روابط خارجی، (1)7، صص 39-64.
4. قادري کنگاوري، روح¬االله، (1392) «نظریه مقاومت در روابط بین¬الملل؛ رویکرد ایرانی- اسلامی نفی سبیل و برخورد با سلطه»، مجله سیاست دفاعی، (82)21، صص191-248
5. لیتل، ر. (۱۳۸۳). رژیم¬های بین¬المللی، در جان بیلس و استیو اسمیت: جهانی شدن سیاست: روابط بین¬الملل در عصر نوین، ترجمه ابوالقاسم راه چمنی و همکاران، تهران: موسسه مطالعات فرهنگی ابرار معاصر تهران.
6. مختاری هشی، حسین (1394) «تاثیر تحریم¬های بین¬المللی بر عوامل قدرت ملی؛ با تاکید بر تحریم¬های شورای امنیت سازمان ملل بر علیه جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه ژئوپلیتیک، (2)11، صص134 تا 173.
