پیش بینی پیش داوری های مردان نسبت به زنان براساس اقتدار والدینی مادران در دانشجویان

الموضوعات :

منصور بیرامی ¹ , شرمین نصیرخانی ² , امیر معروف صوفیان ³

1 - استاد گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 - گروه مشاوره، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران
3 - گروه روانشناسی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

تاريخ الإرسال : 01 الإثنين , جمادى الثانية, 1446 تاريخ التأكيد : 28 الثلاثاء , رجب, 1446 تاريخ الإصدار : 12 السبت , ذو القعدة, 1446

الکلمات المفتاحية: پیش داوری, مردان, اقتدار والدینی مادران,

ملخص المقالة :

پیش ­داوری ­ها باورهای کلیشه‌ای و نادرستی هستند که نقش‌ها، رفتارها و ویژگی‌های خاصی را به جنسیت‌های مختلف نسبت می‌دهند و می‌توانند منجر به تبعیض و محدودیت‌های اجتماعی شوند. هدف این پژوهش پیش­بینی پیش­داوری ­های مردان نسبت به زنان براساس اقتدار والدینی در دانشجویان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعۀ پژوهش را تمامی دانشجویان پسر دانشگاه تبریز در سال 1402-1403 تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی، 206 نفر به روش کلاین به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه اقتدار والدینی (1991) و پرسشنامه مقاومت در برابر کلیشه های جنسیتی (1395) بود. برای تحلیل داده‌های پژوهش از نرم‌افزارهای Spss26 استفاده شده­است. یافته ­ها نشان داد سبک والدگری مستبدانه به شکل مثبت و معنی­دار (R=0/28) و سبک والدگری مقتدر-منطقی به شکل منفی و معنی­دار (R=0/33) با کلیشه­های جنسیتی که مردان علیه زنان به کار می­برند رابطه دارد؛ اما در رابطه بین سبک والدگری سهل­گیر با این کلیشه­ها رابطه­ای دیده نشد. مطابق با یافته­ها، سبک والدگری مادران عامل نسبتا مطلوبی برای پیش­بینی نگرش­ها و پیش­داوری­های مردان نسبت به زنان در آینده است.

المصادر:

1) بیرامی, منصور, معروف صوفیان, امیر, ابوسعیدی جیرفتی, سهیل, بخشی پور رودسری, عباس. (1403). نقش میانجی سبک‌های هویت در ارتباط میان شیوه‌های والدگری ادراک شده و تصورات قالبی جنسیتی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی. پژوهش¬های روانشناسی اجتماعی, 14(54), 99-112 10.22034/spr.2024.431978.1897
2) Heilman, M. E., Caleo, S., & Manzi, F. (2024). Women at work: pathways from gender stereotypes to gender bias and discrimination. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 11(1), 165-192. https://doi.org/10.1146/annurev-orgpsych-110721-034105
3) Heilman, M. E. (2012). Gender stereotypes and workplace bias. Research in organizational Behavior, 32, 113-135. https://doi.org/10.1016/j.riob.2012.11.003
4) Diekman, A. B., & Eagly, A. H. (2000). Stereotypes as dynamic constructs: Women and men of the past, present, and future. Personality and social psychology bulletin, 26(10), 1171-1188. https://doi.org/10.1177/0146167200262001
5) Smetana, J. G. (2017). Current research on parenting styles, dimensions, and beliefs. Current opinion in psychology, 15, 19-25. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2017.02.012
6) Baumrind, D. (1971). Current patterns of parental authority. Developmental Psychology, 4(1, Pt.2), 1–103. https://doi.org/10.1037/h0030372
7) اژه ای، جواد، غلامعلی لواسانی، مسعود، مال احمدی، احسان، و خضری آذر، هیمن. (1390). الگوی علی روابط بین سبک‌های فرزندپروری ادراک شده, اهداف پیشرفت, خودکارآمدی و موفقیت تحصیلی. مجله روانشناسی، 15(3 (پیاپی 59))، 284-301.
8) رسول زاده اقدم، صمد؛ عدلی پور، صمد و کوهی، خدیجه. (1395). تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی با هویت بازاندیشانه، فصلنامه توسعه اجتماعی، 11(2): 95-122.
9) Buri, J. R. (1991). Parental authority questionnaire. Journal of personality assessment, 57(1), 110-119. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa5701_13
10) Dong, S., Dong, Q., & Chen, H. (2022). Mothers' parenting stress, depression, marital conflict, and marital satisfaction: The moderating effect of fathers' empathy tendency. Journal of affective disorders, 299, 682-690 https://doi.org/10.1016/j.jad.2021.12.079
11) Escamilla, S., & Saasa, S. (2020). Gendered patterns in depression and anxiety among african immigrants in the United States. Journal of Evidence-Based Social Work, 17(4), 392-405 https://doi.org/10.1080/26408066.2020.1748153
12) Hentschel, T., Braun, S., Peus, C., & Frey, D. (2018). The communality-bonus effect for male transformational leaders–leadership style, gender, and promotability. European Journal of Work and Organizational Psychology, 27(1), 112-125 https://doi.org/10.1080/1359432X.2017.1402759
13) Hinton, P. (2017). Implicit stereotypes and the predictive brain: cognition and culture in “biased” person perception. Palgrave Communications, 3(1), 1-9 https://doi.org/10.1057/palcomms.2017.86
14) Luk, J. W., Patock-Peckham, J. A., Medina, M., Terrell, N., Belton, D., & King, K. M. (2016). Bullying perpetration and victimization as externalizing and internalizing pathways: A retrospective study linking parenting styles and self-esteem to depression, alcohol use, and alcohol-related problems. Substance Use & Misuse, 51(1), 113-125.https://doi.org/10.3109/10826084.2015.1090453
15) Nelson, T., Brown, M. J., Garcia-Rodriguez, I., & Moreno, O. (2023). Gendered racism, anxiety, and depression: the mediating roles of gendered racialized stress and social isolation. Ethnicity & Health, 28(1), 12-28 https://doi.org/10.1080/13557858.2021.2002826
16) Pirc, T., Pecjak, S., Podlesek, A., & Štirn, M. (2023). Perceived Parenting Styles and Emotional Control as Predictors of Peer Bullying Involvement. International Electronic Journal of Elementary Education, 15(4), 333-342 https://www.iejee.com/index.php/IEJEE/article/view/1994
17) Wu, C. W., Chen, W. W., & Jen, C. H. (2021). Emotional intelligence and cognitive flexibility in the relationship between parenting and subjective well-being. Journal of Adult Development, 28, 106-115. https://doi.org/10.1007/s10804-020-09357-x
18) Priyashantha, H., Quintáns, A. P., Baixauli, R., & Vidanarachchi, J. K. (2019). Type of starter culture influences on structural and sensorial properties of low protein fermented gels. Journal of texture studies, 50(6), 482-492.‏ https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jtxs.12449

نص كامل:



 

­ Predicting Men's Prejudice Against Women Based on the Maternal Parenting Authority Among University Students
Mansour Bayrami1, Shermin Nasirkhani2=, Amir Marof Sofian3
1.Professor Department of Psychology, Tabriz University, Tabriz, Iran. 2=. M.Sc. Student in Rehabilitation Counseling, Department of Counseling, University of Rehabilitation Sciences and Social Health, Tehran, Iran. 3.M.Sc. in General Psychology, Department of Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
		Home Page: https://sanad.iau.ir/journal/cp                         URL: https://sanad.iau.ir/Journal/cp/Article/1192268   DOI:  https://doi.org/10.82548/ADD8-0H55
Article Information                          ABSTRACT
Prejudices are stereotypes and misconceptions that attribute specific roles, behaviors, and characteristics to different genders, which can lead to discrimination and social limitations. The goal of this research was to predict men's prejudices toward women based on parental authority among student. The research method was descriptive and correlational, and the population of the study consisted of all male students at Tabriz University during the academic year 2023-2024. Using random sampling, 206 individuals were selected as samples. The research tools included a parental authority questionnaire (1991) and a resistance to gender stereotypes questionnaire (2017). For data analysis, the SPSS26 software was utilized. The findings indicated that the authoritarian parenting style had a positive and significant relationship (R=0.28), while the authoritative parenting style had a negative and significant relationship (R=0.33) with the gender stereotypes that men apply against women. However, no relationship was found between the permissive parenting style and these stereotypes. According to the findings, the parenting style of mothers is a relatively favorable factor for predicting men's attitudes and prejudices toward women in the future. Keywords: Maternal Parenting Authority, Men, Prejudice.			Article History: Received; 2024/12/02 Revised; 2025/01/17 Accepted; 2025/01/28 Published; 2025/05/04
			Article Type: Research Paper
			Subject Area: Family and Communication
			=Corresponding Author:  Shermin Nasirkhai
			E-mail: [e-mail]
			ORCID: 0009-0000-5258-2151
Citation This Paper: Bayrami, Mansour., Nasirkhani, Shermin., & Marouf Sofian, Amir. (2025).  Predicting Men's Prejudice Against Women Based on the Maternal Parenting Authority Among University Students. Quarterly of Communications Psychology, 2(2). pp. 15-26. [In Persian]  https://doi.org/10.82548/ADD8-0H55

Publisher: Islamic Azad University Press, Iran               ISSN : 3092-6432                          ISSN (Online): 3092-6440

Quarterly of Communications Psychology(CPQ)        Spring 2025, Volume 2, Number 2, (pp. 15-26)

 

پیش بینی پیش داوری های مردان نسبت به زنان براساس اقتدار والدینی مادران در دانشجویان
منصور بیرامی 1، شرمین نصیرخانی 2*، امیر معروف صوفیان3
1. استاد تمام گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. 2=. دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره توانبخشی، گروه مشاوره، دانشکده علوم رفتاری، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران. 3. کارشناس ارشد روان‌شناسی عمومی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
	Home Page: https://sanad.iau.ir/journal/cp   URL: https://sanad.iau.ir/Journal/cp/Article/1192268   DOI: https://doi.org/10.82548/ADD8-0H55
اطلاعات مقاله                              چکیده
تاریخ های مقاله: تاریخ دریافت؛ 12/09/1403 تاریخ بازنگری؛ 28/10/1403 تاریخ پذیرش؛ 09/11/1403 تاریخ انتشار؛ 14/02/1404	پیش داوری ها، باورهای کلیشه‌ای و نادرستی هستند که نقش‌ها، رفتارها و ویژگی‌های خاصی را به جنسیت‌های مختلف نسبت می‌دهند و می‌توانند منجر به تبعیض و محدودیت‌های اجتماعی شوند. هدف این پژوهش پیش بینی پیشداوری های مردان نسبت به زنان براساس اقتدار والدینی در دانشجویان بود. روش پژوهش توص یفی از نوع همبستگی و جامعۀ پژوهش را تمامی دانشجویان پسر دانشگاه تبریز در سال 1402-1403 تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی، 206 نفر به روش کلاین به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه اقتدار والدینی (1991) و پرسشنامه مقاومت در برابر کلیشه‌های جنسیتی (1395) بود. برای تحلیل داده‌های پژوهش از نرم‌افزارهای Spss26 استفاده شده  است. یافته ها نشان داد، سبک والدگری مستبدانه به شکل مثبت و معنی دار (R=0/28) و سبک والدگری مقتدر- منطقی به شکل منفی و معنی دار (R=0/33) با کلیشه های جنسیتی که مردان علیه زنان به کار می برند رابطه دارد؛ اما در رابطه بین سبک والدگری سهل گیر با این کلیشه ها رابطه ای دیده نشد. مطابق با یافته ها، سبک والدگری مادران عامل نسبتا مطلوبی برای پیش بینی نگرش ها و پیش داوری های مردان نسبت به زنان در آینده است. واژگان کلیدی: اقتدار والدینی مادران، پیش داوری، مردان.
نوع مقاله:  مقاله پژوهشی
حوزه موضوعی: خانواده و ارتباطات
=نویسنده مسئول: شرمین نصیرخانی
رایانامه: [e-mail]
ارکید: 0009-0000-5258-2151
ناشر: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی                        شاپا: 6432-3092                          شاپا الکترونیکی: 6440-3092
استناد به این مقاله: بیرامی، منصور.، نصیرخانی، شرمین.، و معروف صوفیان، امیر. (1404). پیش بینی پیش داوری های مردان نسبت به زنان براساس اقتدار والدینی مادران در دانشجویان. فصلنامه روانشناسی ارتباطات، 2(2)، صص. 15-26.  https://doi.org/10.82548/ADD8-0H55

 

 

 

مقدمه

 

یکی از هیجان هایی که به صورت تکاملی برای انسان ضروری بوده هیجان خشم است، (باس ، 2023) که در رفتارهای مختلف این هیجان به صورت های گوناگونی نمایان می شود. هیجان خشم انسان به صورت کاملا غیرارادی مطلق نیست بلکه براساس عادت¬ها و مهارت های آموخته شده به صورت پرخاشگری انسان دیده می شود. پرخاشگری یک رفتار اجتماعی است که برای تأمین منابع و دفاع از خود و خانواده ضروری به نظر می‌رسد. (ابوسعیدی و همکاران، 1402؛ ریچارد  و همکاران، 2023)؛ یعنی آنچه منجر به رفتار خشونت آمیز انسانی با اراده آزاد می شود، می تواند به شکل باورها و قراردادهایی برای فرد ساخته ¬شود (پمنت ، 2013). اینکه چقدر فرد بتواند با اراده ای آگاهانه پرخاشگری خود را کنترل کند بسته به عوامل بسیاری است (آی ، 2025). یکی از انواع پرخاشگری های رایج، آزار کلامی است (نیشیمورا  و همکاران، 2024) که به صورت پیشداوری‌ها دیده می شود (باتلر و همکاران، 2024). این مسائل می‌تواند با تاثیرات اجتماعی و فرهنگی که هر فرد تجربه می‌کند، ترکیب شده و باعث ظهور رفتارهای مختلف از جمله تبعیض جنسیتی گردد.

 در دنیای امروز، علی‌رغم تلاش‌های فراوان برای دستیابی به برابری جنسیتی، همچنان تبعیض‌های جنسیتی و کلیشه‌های  مرتبط با آن در جوامع وجود دارند. این موضوع بر جنبه‌های بین فردی و شغلی زنان به¬شکل روزمره تأثیر می‌گذارد. (هیلمن  و همکاران، 2024). با وجود افزایش آگاهی عمومی و تلاش‌های سیاست‌گذاران، برابری جنسیتی هنوز به‌طور کامل محقق نشده است (پریاشانثا  و همکاران، 2019) و در 50 سال گذشته تغییرات زیادی در مورد وضعیت تحقیقات روانشناختی در مورد سوگیری جنسیتی و وضعیت زنان در محل کار و تحصیل تغییر کرده است (هیلمن و همکاران، 2024)؛ اما تبعیض‌های جنسیتی و کلیشه‌های ناشی از آن همچنان پابرجا هستند و بر زندگی روزمره هر دو جنس تأثیر می‌گذارند. انسان‌ها در هر زمان و مکانی با کلیشه‌های جنسیتی مواجه می‌شوند و این کلیشه‌ها نه‌تنها بر عملکرد فردی، بلکه بر روابط اجتماعی آن‌ها نیز تأثیرگذار هستند. یکی از نخستین محیط‌هایی که افراد با کلیشه‌های جنسیتی روبرو می‌شوند، محیط دانشگاهی است؛ دانشجویان با شرایط جدیدی مواجه می‌شوند و نیاز به خودتنظیمی و سازگاری با نیازهای جدید دارند. تحقیقات جدید نشان داده‌اند که رفتارهای مبتنی بر سوگیری جنسیتی، جنسیت‌زدگی و تبعیض در محیط‌های مختلف شغلی، تحصیلی و اجتماعی می‌تواند منجر به استرس بین‌جنسی، انزوای اجتماعی، اضطراب و افسردگی شود (اسکامیلا  و ساسا، 2020؛ نلسون و همکاران، 2023).

تلاش‌ها برای توضیح سوگیری‌هایی که بر فرآیندهای ارزیابی تأثیر می‌گذارند و به‌طور ناعادلانه مانعی برای پیشرفت زنان ایجاد می‌کنند، نظریه‌هایی را به وجود آورده است که کلیشه‌های جنسیتی را به‌عنوان نقش اصلی بازی می‌کنند. (هیلمن، 2012). کلیشه های جنسیتی تصورات مشترکی در مورد ویژگی های مردان و زنان است که شامل ویژگی های شخصیتی، شناختی، فیزیکی، علایق و توانایی ها می شود (دیکمن  و ایگلی، 2000) که متعلق به یک جمع مشخص مانند قومیت، شغل، جنس و... هستند. نکته قابل توجه این است که کلیشه‌های جنسیتی هم جنبه توصیفی و هم جنبه تجویزی دارند (هیلمن، 2012)؛ به عبارت دیگر، این کلیشه‌ها نه تنها نشان می‌دهند که زنان و مردان چگونه هستند (توصیفی)، بلکه شامل دستورالعمل‌هایی در مورد اینکه زنان و مردان چگونه باید باشند (تجویزی) نیز می‌شوند. همچنین کلیشه‌ها می‌توانند عملکردی تطبیقی داشته باشند تا افراد آنچه را که می بینند پیش‌بینی و طبقه‌بندی کنند؛ اما متقابلاً می‌توانند ارزیابی‌های نادرستی را نیز القا کنند. این ارزیابی‌های غلط می‌توانند به‌طور منفی یا مثبت بر انتظارات در مورد عملکرد افراد اثر کند و متعاقباً تصمیم‌گیری‌های وی را تحت تأثیر قرار دهند (هنشل و همکاران، 2018). برای مثال در دسترس بودن فرصت‌ها برای پیشرفت شغلی زنان همچنان تحت تأثیر منفی کلیشه‌های جنسیتی است که رفتار مدیریتی و دیدگاه‌های شغلی را در محیط کار با انتظارات مردسالارانه شکل می‌دهد (شب و همکاران، 2017). رفتارهای تعصب جنسیتی چه به شکل رفتارهای شخصی، جمعی، پنهان یا آشکار و تأثیرات روانی ناشی از این سوگیری درک شده که شامل اعمال رفتاری شامل رفتارهای توهین آمیز، رفتار ناعادلانه، عدم شناخت بود منجر به عناصر روانشناختی مثل کاهش بهره وری، افسردگی، اضطراب و عزت نفس پایین می شود (لکچیری  و همکاران، 2019).

توضیح دقیقی برای روشن کردن نقش تجارب تحولی، ویژگی‌های فردی، تأثیرات فرهنگی و مکانیزم‌های آسیب‌پذیری در بروز سوگیری در رفتارهای فردی و جمعی وجود دارد. محققان کلیشه‌ها را نتیجه یک اشتباه ذهنی یا ادراک نادرست از یک گروه اجتماعی که ناشی از عوامل مانند تربیت و انگیزه اجتماعی است می دانند (هینتون ، 2017). سبک فرزندپروری ساختار گسترده ای است که نگرش¬ها و رفتارهای پایدار را در مورد تربیت کودک توصیف می کند (سمتانا ، 2017). بامریند  در کارهای اولیه خود سه نوع کنترل والدین را در تربیت فرزند پیشنهاد کرد (مقتدر-منطقی، سهل گیرانه ومستبدانه) که بعداً به عنوان الگوها یا سبک های اقتدار والدین شناخته شد (بامریند، 1971). این نوع کنترل‌های والدین عموماً با نحوه تنظیم و اجرای قوانین، اعمال قدرت، اعطای استقلال، تشویق به مذاکره کلامی در مورد تصمیم‌گیری‌ها، استفاده از استدلال و تنظیم رفتار کودک از سوی والدین متفاوت است. مطالعات نشان داده‌اند که والدین مستبد فرزندانی را پرورش می‌دهند که در دوران تحصیل با مشکلات بین فردی مواجه هستند و در بزرگ سالی دچار اختلالات روان‌شناختی می‌گردند (پیرک  و همکاران، 2023). این والدین با اعمال محدودیت‌ها و تنبیه‌های سنگین، از فرزندان انتظار دارند که تابع رفتار آن ها باشند و کنجکاوی‌ها و عزت نفس آن‌ها را سرکوب می‌کنند؛ ولی در مقابل، والدین مقتدر و حامی، فرزندانی منعطف و اخلاقی پرورش می‌دهند که در بزرگسالی رضایت زناشویی بالایی را تجربه می‌کنند (وو و همکاران، 2021؛ دونگ و همکاران، 2022). کاهش سوگیری‌های شناختی منجر به کاهش تفکرات کلیشه‌ای در سیر شناخت انسان می‌شود. والدینی که ارتباط دموکراتیک‌تری برقرار می‌کنند، به نوجوانان استقلال می‌دهند تا درباره مسائل مربوط به زندگی خود فکر و عمل کنند و جوانان را مرکز آموزش خانواده قرار می‌دهند (بیرامی و همکاران، 1403). از سوی دیگر، سبک والدین سهل‌گیر که فرزند را جدی نمی‌گیرند و محدودیت‌های ناچیزی بر رفتار او اعمال می‌کنند نقش قابل توجهی در ایجاد رفتارهای اجتماعی پیش‌روی فرزند دارد. مادران سهل‌گیر یا مستبد به طور معنی‌داری فرزندانی قلدری به جامعه تحویل می‌دهند (لوک و همکاران، 2016) و این امر منجر به تخریب آگاهی هنگام انجام عمل می‌شود.

در نتیجه، در حالی که تحقیقات گسترده‌ای در مورد تأثیر اقتدار والدین بر پیامدهای روانی و اجتماعی مختلف انجام شده است، شکاف قابل توجهی در درک اینکه چگونه این پویایی‌ها به طور خاص بر پیش‌داوری‌های جنسیتی در بین دانشجویان مرد در ایران تأثیر می‌گذارد، وجود دارد. کلیشه‌های جنسیتی در محیط کار باعث سرخوردگی زنان می‌شود و این سرخوردگی از تبعیض‌های جنسیتی ناشی می‌گردد که به ایجاد خشم در زنان منجر می‌شود. در محیط‌های کاری که کلیشه‌های جنسیتی غالب هستند، زنان اغلب با موانع مختلفی مواجه می‌شوند که سبب کاهش انگیزه و احساس سرخوردگی آن‌ها می‌شود. این وضعیت نه تنها می‌تواند تاثیر منفی بر عملکرد شغلی زنان داشته باشد، بلکه می‌تواند به ایجاد خشم و اعتراض در برابر نابرابری‌های جنسیتی منجر شود. این تبعیض‌ها می‌توانند از فرصت‌های شغلی نابرابر تا نادیده گرفته شدن تلاش‌ها و دستاوردهای زنان، تنوع داشته باشند. این پژوهش با بررسی رابطه بین سبک‌های مختلف اقتدار والدین و ایجاد تعصب نسبت به زنان، درصدد پر کردن این شکاف است. با توجه به بافت فرهنگی و اجتماعی منحصربه‌فرد ایران، این تحقیق بینش‌های ارزشمندی را در مورد چگونگی شکل‌دهی تأثیرات والدین به نگرش‌های جنسیتی ارائه می‌کند و از این طریق به گفتمان گسترده‌تر در مورد برابری جنسیتی و توسعه اجتماعی در میان جمعیت دانشجو کمک می‌کند؛ بنابراین، مساله اساسی پژوهش بدین صورت است که اقتدار والدینی در چه حدی قادر به پیش‌بینی پیش‌داوری‌های مردان نسبت به زنان در گروه دانشجویان می‌باشد.

روش

هدف این پژوهش، بنیادی و از نوع پژوهش‌های توصیفی _ همبستگی بود که به روش تحلیل رگرسیون چندگانه همزمان انجام ‌شده است. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان پسر دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 1402-1403 بودند و روش نمونه‌گیری پژوهش به روش تصادفی انجام شد. برای انتخاب حجم نمونه از شیوه کلاین استفاده شد و با توجه به این روش 206 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شد که در این پژوهش با درنظر گرفتن افت آزمودنی‌ها و داده‌های پرت، 221 نفر انتخاب شدند. به‌منظور تجزیه ‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار spss26 استفاده شد.

 ابزارهای پژوهش

پرسشنامه اقتدار والدین : این پرسشنامه توسط جان بوری و در سال 1991 تدوین شده است که حاوی 30 سوال است. این پرسشنامه 3 زیرمقیاس والدگری سهل گیر، والدگری مستبدانه و والدگری مقتدر- منطقی دارد که هر کدام از آنها دارای 10 سوال هستند که جهت سنجش اقتدار والدگری استفاده می شود. در این ابزار حداقل و حداکثر نمره به ترتیب 10 و 50 است. برگه‌های پدر و مادر به‌جز با اشاره‌های اختصاصی به واژه پدر و مادر یکسان است. نمره گذاری نیز به‌صورت طیف لیکرت 5 درجه‌ای انجام می‌شود که برای گزینه‌های «شدیداً مخالف»، «مخالف»، «بی تفاوت»، «موافق» و «شدیداً موافق» به ترتیب امتیازهای 1، 2، 3، 4 و 5 درنظر گرفته شده. بوری آلفای کرونباخ این پرسشنامه را برای سبک مقتدر- منطقی 85/0، سبک مستبدانه 87/0 و سهل گیر 74/0 بیان کرده است (بوری، 1991). در ایران آلفای کرونباخ این مقیاس را برای سبک مقتدرانه، مستبدانه و سهل گیر به ترتیب 89/0، 95/0 و 84/0 گزارش کردند (اژه ای و همکاران، 1390).

پرسشنامه مقاومت در برابر کلیشه های جنسیتی: این ابزار برای نخستین بار توسط رسول زاده اقدم و همکاران (1395) به منظور سنجش مقاومت در برابر کلیشه های جنسیتی طراحی و تدوین شده است. این ابزار دارای 15 سوال و یک مولفه با نمره نهایی استفاده از تصورات قالبی جنسیتی است که بر اساس طیف لیکرت، از کاملا مخالفم تا کاملا موافقم به نمره گذاری پرسشنامه به صورت طیف لیکرت 5 درجه ای نمره¬گذاری می شود. همچنین برای گزینه های «کاملا مخالفم»، «مخالف»، «بی-تفاوت»، «ممتنع» و «کاملا موافق» به ترتیب امتیازهای 1، 2، 3، 4 و 5 در نظر گرفته ‌شده است که به ارزیابی مقاومت در برابر کلیشه¬های جنسیتی می پردازد. هرچه نمره حاصل‌شده از این پرسشنامه بالاتر باشد، نشان دهنده این است که فرد در زندگی بیشتر از کلیشه های جنسیتی استفاده می کند و برعکس، هرچه نمره حاصل شده فرد پایین تر باشد، نشان دهنده میزان استفاده کمتری از کلیشه های جنسیتی در زندگی فرد خواهد بود. در پژوهش رسول زاده اقدم و همکاران (1395) روایی محتوایی، صوری و ملاکی این پرسشنامه به صورت مناسب گزارش شده است. همچنین ضريب آلفاي كرونباخ محاسبه شده براي این پرسشنامه بالای 78/0 برآورد شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

یافته‌ها

 

نمونه مورد مطالعه شامل 206 نفر از دانشجویان مرد دانشگاه تبریز (با میانگین سنی 5/24 و انحراف معیار 26/8) در سال 1402 بود. در جدول 1 آماره‌های توصیفی مربوط به متغیرهای پژوهش ارائه شده است.

جدول 1: شاخص‌های مرکزی و پراکندگی متغیرها

متغیرهای پژوهش	کمترین	بیشترین	میانگین	انحراف معیار	چولگی	کشیدگی
سهل­گیر	13	37	35/25	42/4	05/0-	31/0-
مستبدانه	14	50	86/27	16/8	32/0	76/0-
مقتدر-منطقی	10	48	88/32	56/6	27/0-	32/0
پیش‌داوری‌های مردان نسبت به زنان	18	62	44/29	71/9	97/0	38/0

 

جدول 1 نتایج شاخص‌های توصیفی مربوط به متغیرهای پژوهش را نشان می‌دهد، شاخص‌های میانگین و انحراف معیار متغیرها نشانگر پراکندگی مناسب داده‌ها و شاخص‌های چولگی و کشیدگی حاکی از طبیعی بودن توزیع متغیرهای پژوهش هستند.

 

در جدول 2 نتایج مربوط به ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش به‌صورت ضرایب همبستگی ارائه شده است.

مقتدر-منطقی	**33‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0	**25‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0-	1
پیش‌داوری‌های مردان نسبت به زنان	03‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0-	**22‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0	**18‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0-	1

 

 

بر اساس یافته‌های جدول 2 رابطه سبک والدینی سهل­گیر با پیش‌داوری‌های مردان نسبت به زنان (03‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0-r=، 05/0p>) ازنظر آماری معنادار نیست. درحالی که رابطه سبک والدینی مستبدانه با پیش‌داوری‌های مردان نسبت به زنان (22‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0r=، 01/0p<) مثبت و رابطه سبک والدینی مقتدر-منطقی با پیش‌داوری‌های مردان نسبت به زنان (18‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0-r=، 01/0p<) منفی و از نظر آماری معنادار است.

 با توجه به نتایج ماتریس همبستگی و در راستای پیش­بینی پیش‌داوری‌های مردان نسبت به زنان براساس سبک‌های اقتدار والدینی مادران از روش تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. با این حال، ابتدا پیش‌فرض‌های آن مورد بررسی قرار گرفت. بنابر پیشنهاد کلاین (2015) برای بررسی نرمال بودن تک متغیری توزیع داده‌ها، قدر مطلق چولگی و کشیدگی متغیرها به ترتیب نباید از 3 و 10 بیشتر باشد که باتوجه به نتایج جدول 1، پیش­فرض نرمال بودن تک متغیری مورد تائید قرار گرفته است. پیش­فرض عدم هم­خطی چندگانه متغیرهای پیش­بین نیز تأیید شد، چون مقادیر عامل تورم واریانس سبک‌های سه گانه اقتدار والدینی سهل­گیر، مستبدانه و مقتدر-منطقی به ترتیب 18/1، 12/1 و 16/1 بوده و از حد بحرانی کمتر بود؛ مقادیر شاخص تحمل این متغیرها نیز به ترتیب 85/0، 89/0 و 86/0 بوده و به حد مطلوب ۱ نزدیک بود. تهایتاً پیش­فرض استقلال منابع خطا از طریق آزمون دوربین_واتسون ارزیابی شد و با توجه به اینکه مقدار یافته شده (79/1) از دو حد بحرانی (5/1- 5/2) عبور نکرده بود، این پیش­فرض هم محقق شد؛ فلذا بررسی پیش‌فرض‌های آماری نشان دادند که استفاده از روش رگرسیون چندگانه، برای تحلیل داده­های پژوهش مانعه ندارد. نتایج این تحلیل نیز در جدول 3 ارائه شده است:

 

 

جدول 3: تحلیل رگرسیون چندگانه هم‌زمان پیش داوری های مردان نسبت به زنان براساس سبک‌های اقتدار والدینی مادران

متغیر‌های پیش‌بین	منبع تغییرات	مجموع مربعات	درجه آزادی	میانگین مربعات	F	سطح معنی‌داری	2R
سبک‌های اقتدار والدینی	رگرسیون	11/1338	3	04/446	01/5	002/0	07/0
	باقیمانده	69/18002	202	12/89	-	-
	کل	80/19340	205	-	-	-

 

مندرجات جدول 3 نشان می‌دهد پیش‌بینی پیش‌داوری‌های مردان نسبت به زنان بر اساس سبک‌های اقتدار والدینی معنادار است و این متغیرها درمجموع 7 درصد از پیش‌داوری‌های مردان نسبت به زنان را پیش‌بینی می‌کنند (07‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0R2=، 01/0p<). در ادامه به منظور تعیین سهم هر یک از سبک‌های اقتدار والدینی در پیش‌بینی پیش‌داوری‌های مردان نسبت به زنان، ضرایب رگرسیونی و معناداری این ضرایب محاسبه شد که نتایج آن در جدول 4 ارائه شده است.

 

جدول 4. ضرایب استاندارد پیش‌بین تغییرات پیش داوری های مردان نسبت به زنان بر اساس سبک‌های اقتدار والدینی

متغیر	B	خطای استاندارد	Beta	T	سطح معنی‌داری
مقدار ثابت	72‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/25	73‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/5		49‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/4	001‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0>
سهل­گیر	17‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0	16‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0	08‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0	02‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/1	308‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0
مستبدانه	23‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0	09‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0	20‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0	73‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/2	007‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0
مقتدر-منطقی	22‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0-	10‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0	16‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0-	18‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/2-	031‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏/0

 

 

مندرجات جدول 4 نشان می­دهد سبک والدینی مستبدانه با ضریب بتای استاندارد (20/0) و مقدار t (73/2) قادر است 20% از واریانس پیش‌داوری‌های مردان نسبت به زنان را به طور مثبت و معنادار پیش­بینی کند (01/0p<). همچنین سبک والدینی مقتدر- منطقی با ضریب بتای استاندارد (16/0-) و مقدار t (18/2-) قادر است 16% از واریانس پیش‌داوری‌های مردان نسبت به زنان را به طور منفی و معنادار پیش­بینی کند (05/0p<). با این حال سبک والدینی سهل­گیر قادر به پیش­بینی معنادار پیش‌داوری‌های مردان نسبت به زنان نیست (05/0p>).

 

بحث و نتیجه‌گیری

 

هدف پژوهش حاضر پیش­بینی پیش­داوری­های مردان نسبت به زنان براساس اقتدار والدینی مادران در دانشجویان بود. این پژوهش تلاش کرد تا تأثیر نوع و میزان اقتدار یک مادر را بر نگرش‌ها و باورهای جنسیتی مردان جوان بررسی کند و چگونگی تأثیر این عوامل بر رفتارها و اجتماع انسانی را تحلیل کند. نتایج نشان داد که سبک والدینی مستبدانه با پیش‌داوری‌های مردان نسبت به زنان رابطه مثبت و معناداری دارد. این نتیجه با نتایج تحقیقات وو و همکاران، (2021) و دونگ و همکاران، (2022)، هنشل و همکاران، (2018) و شب و همکاران (2017) همسو است. مطابق با یافته­های آماری پژوهش، نتایج حاکی از آن است که وقتی مادران درجه بالایی از استبداد را در سبک فرزندپروری خود از خود نشان می­دهند، پسرانشان بیشتر احتمال دارد دیدگاه­های کلیشه­ای در مورد زنان داشته باشند. فرزندپروری مستبدانه که با قوانین و انتظارات سفت و سخت مشخص می­شود، ممکن است به طور ناخواسته نقش­ها و سلسله­مراتب جنسیتی سنتی را تقویت کند. این عمل همواره می‌تواند به درونی‌سازی این کلیشه‌ها منجر شود و پسران شخصیت‌های مستبد سفت و سختگیر را به‌عنوان الگوهایی برای تقلید در روابط دیگر، از جمله ادراکات و تعاملات آن­ها با زنان درک کنند. در نتیجه، این مردان ممکن است زنان را از دریچه هنجارهای جنسیتی سنتی و اغلب محدودکننده ببینند. این یافته­ها با نتایج تحقیق همسو است. این دیدگاه‌های کلیشه‌ای و تقویت نقش‌ها و سلسله‌مراتب جنسیتی سنتی، می‌تواند تأثیرات منفی بر محیط کار و تحصیل زنان داشته باشد. در محیط‌های تحصیلی، این نگرش‌های مستبدانه ممکن است باعث کاهش فرصت‌های برابر برای زنان شود و آن‌ها را از دستیابی به پتانسیل کامل خود باز دارد. دیدگاه‌های کلیشه‌ای در مورد زنان می‌تواند باعث شود که آن‌ها به عنوان ناتوان‌تر یا کمتر شایسته در نظر گرفته شوند که این می‌تواند منجر به تبعیض و نابرابری‌های بیشتر در فرصت‌های تحصیلی شود.

در یافته دیگر این تحقیق نیز دیده شد که سبک والدینی مقتدر - منطقی با پیش‌داوری­های مردان نسبت به زنان رابطه منفی و معناداری دارد. این نتیجه با نتایج تحقیقات با پژوهش­های پیرک و همکاران (2023)، بامریند (1971،1968) همسو است. در تبیین این نتیجه می‌توان گفت هر چه مادران نسبت به فرزندان خود منطقی تر باشند، مردان در بزرگسالی نسبت به زنان کمتر کلیشه ای دارند. این یافته نشان می‌دهد که وقتی مادران رویکردی منطقی برای فرزندپروری اتخاذ می‌کنند – که با استدلال منطقی، ارتباط باز و تعاملات حمایتی مشخص می‌شود – پسرانشان تمایل دارند که باورهای کلیشه‌ای کمتری در مورد زنان داشته باشند. فرزندپروری منطقی احتمالاً تفکر انتقادی را تشویق می­کند و محیطی را پرورش می­دهد که در آن به کودکان آموزش داده می‌شود که تعصبات و کلیشه­ها را زیر سوال ببرند. در نتیجه، این مردان بیشتر زنان را به‌عنوان فردی فارغ از کلیشه‌های سنتی می‌بینند و بر اساس ویژگی‌ها و مشارکت‌های اجتماعی منحصربه‌فردشان با آن‌ها درگیر می‌شوند. این رویکرد برابری جنسیتی و احترام متقابل را ترویج می­کند و درنهایت از شیوع تعصبات علیه زنان می­کاهد.

این پژوهش محدودیت‌هایی مانند انتخاب جامعه آماری دانشجویی و استفاده از پرسشنامه برای جمع‌آوری داده‌ها داشته است. پیشنهاد می‌شود مطالعات آتی جامعه آماری گسترده‌تری را شامل شوند و از ابزارهای متنوعی نظیر مصاحبه برای دستیابی به داده‌های عمیق‌تر استفاده کنند، زیرا برداشت‌های محقق از رابطه والد- فرزندی یا نگرش افراد نسبت به جنسیت می‌تواند اطلاعات غنی‌تری ارائه دهد. به‌طور عملی، توصیه می‌شود افرادی که درگیر رشد روانی-اجتماعی نوجوانان و جوانان هستند، به‌ویژه خانواده‌ها، تأثیر جهت‌گیری‌های ناشی از هنجارهای رایج را با دقت بررسی کنند. برگزاری کارگاه‌ها و سمینارهای آموزشی برای والدین، معلمان و مربیان درباره اهمیت رشد روانی-اجتماعی، ایجاد برنامه‌های گروهی و فعالیت‌های اجتماعی برای تقویت روابط سالم بین دو جنس و همکاری با دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی برای استفاده از نتایج در برنامه‌ریزی‌های عملی، از جمله اقدامات پیشنهادی است. همچنین، ترویج فرهنگ گفتگو و احترام متقابل در خانواده‌ها و جوامع می‌تواند به کاهش تأثیرات منفی هنجارهای رایج و تقویت رشد روانی- اجتماعی سالم کمک کند.

محدودیت‌های اولیه این پژوهش شامل انتخاب جامعه آماری دانشجویی و استفاده از پرسشنامه برای جمع‌آوری داده‌ها بوده است. در این راستا، پیشنهاد می‌شود که مطالعات آتی جامعه آماری گسترده‌تری را دربرگیرند و از ابزارهای متنوعی برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده کنند، چون برداشت­های محقق از رابطه والد- فرزندی و یا نگرش افراد نسبت به جنسیت انسان­ها به­وسیله مصاحبه می­تواند داده­های غنی­تر و عمیق­تری برای آنالیز یافته­ها به دست آورد. بر اساس یافته‌ها، به‌طور عملی توصیه می‌شود افرادی که درگیر رشد روانی-اجتماعی نوجوانان و جوانان هستند، به‌ویژه بنیادهای خانواده، تاثیر جهت‌گیری‌های ناشی از هنجارهای رایج را با دقت مورد توجه قرار دهند. برای مثال برگزاری کارگاه‌ها و سمینارهای آموزشی برای والدین، معلمان و مربیان درباره اهمیت رشد روانی-اجتماعی و چگونگی تأثیر هنجارهای اجتماعی، ایجاد برنامه‌های گروهی و فعالیت‌های اجتماعی که به تقویت روابط سالم بین هر دو جنس کمک کند و همکاری با دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی برای انجام تحقیقات مشترک و استفاده از نتایج در برنامه‌ریزی‌های عملی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی نوجوانان و جوانان کمک کند. در نهایت، ترویج فرهنگ گفتگو و احترام متقابل در خانواده‌ها و جوامع می‌تواند به کاهش تأثیرات منفی هنجارهای رایج و تقویت رشد روانی-اجتماعی سالم کمک کند.

تشکر و قدردانی

از تمام شرکت کنندگان که ما را در انجام این پژوهش یاری نمودند کمال تشکر را داریم.

 

منابع

 

1- ابوسعیدی جیرفتی سهیل، معروف صوفیان امیر، نعمتی سوگلی تپه فاطمه و هاشمی نصرت آباد تورج. نقش میانجی تنظیم هیجان ناسازگار در رابطه بین صفات تاریک شخصیت با پرخاشگری سایبری رویش روان شناسی ۱۴۰۳; ۱۳ (۵): ۶۶-۵۷ http://frooyesh.ir/article-1-5118-fa.html

2- اژه ای، جواد، غلامعلی لواسانی، مسعود، مال احمدی، احسان و خضری آذر، هیمن. (1390). الگوی علی روابط بین سبک‌های فرزندپروری ادراک شده، اهداف پیشرفت، خودکارآمدی و موفقیت تحصیلی. مجله روانشناسی، 15(3 (پیاپی 59))، 284-301.

3- بیرامی، منصور، معروف صوفیان، امیر، ابوسعیدی جیرفتی، سهیل و بخشی پور رودسری، عباس. (1403). نقش میانجی سبک‌های هویت در ارتباط میان شیوه‌های والدگری ادراک شده و تصورات قالبی جنسیتی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی. پژوهش های روانشناسی اجتماعی, 14(54), 99-112. doi: 10.22034/spr.2024.431978.189

4- رسول زاده اقدم، صمد؛ عدلی پور، صمد و کوهی، خدیجه. (1395). تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی با هویت بازاندیشانه، فصلنامه توسعه اجتماعی، 11(2): 95-122.

 

Refrences

Baumrind, D. (1971). Current patterns of parental authority. Developmental Psychology, 4(1, Pt.2), 1–103. https://doi.org/10.1037/h0030372

Buri, J. R. (1991). Parental authority questionnaire. Journal of personality assessment, 57(1), 110-119. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa5701_13

Buss, D. M. (2023). Sexual violence laws: Policy implications of psychological sex differences. Evolution and Human Behavior, 44(3), 278-283

Butler, N. Quigg, Z. Wilson, C. McCoy, E. & Bates, R. (2024). The Mentors in Violence Prevention programme: impact on students’ knowledge and attitudes related to violence, prejudice, and abuse, and willingness to intervene as a bystander in secondary schools in England. BMC public health, 24(1), 729

Diekman, A. B. & Eagly, A. H. (2000). Stereotypes as dynamic constructs: Women and men of the past, present, and future. Personality and social psychology bulletin, 26(10), 1171-1188. https://doi.org/10.1177/0146167200262001

Dong, S. Dong, Q. & Chen, H. (2022). Mothers' parenting stress, depression, marital conflict, and marital satisfaction: The moderating effect of fathers' empathy tendency. Journal of affective disorders, 299, 682-690 https://doi.org/10.1016/j.jad.2021.12.079

Escamilla, S. & Saasa, S. (2020). Gendered patterns in depression and anxiety among african immigrants in the United States. Journal of Evidence-Based Social Work, 17(4), 392-405 https://doi.org/10.1080/26408066.2020.1748153

Heilman, M. E. (2012). Gender stereotypes and workplace bias. Research in organizational Behavior, 32, 113-135. https://doi.org/10.1016/j.riob.2012.11.003

Heilman, M. E. Caleo, S. & Manzi, F. (2024). Women at work: pathways from gender stereotypes to gender bias and discrimination. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 11(1), 165-192. https://doi.org/10.1146/annurev-orgpsych-110721-034105

Hentschel, T. Braun, S. Peus, C. & Frey, D. (2018). The communality-bonus effect for male transformational leaders–leadership style, gender, and promotability. European Journal of Work and Organizational Psychology, 27(1), 112-125 https://doi.org/10.1080/1359432X.2017.1402759

Hinton, P. (2017). Implicit stereotypes and the predictive brain: cognition and culture in “biased” person perception. Palgrave Communications, 3(1), 1-9 https://doi.org/10.1057/palcomms.2017.86

Lekchiri, S. Crowder, C. Schnerre, A. & Eversole, B. A. (2019). Perceived workplace gender-bias and psychological impact: The case of women in a Moroccan higher education institution. European Journal of Training and Development, 43(3/4), 339-353 https://doi.org/10.1108/EJTD-09-2018-0088

Luk, J. W. Patock-Peckham, J. A. Medina, M. Terrell, N. Belton, D. & King, K. M. (2016). Bullying perpetration and victimization as externalizing and internalizing pathways: A retrospective study linking parenting styles and self-esteem to depression, alcohol use, and alcohol-related problems. Substance Use & Misuse, 51(1), 113-125.https://doi.org/10.3109/10826084.2015.1090453

Nelson, T. Brown, M. J. Garcia-Rodriguez, I. & Moreno, O. (2023). Gendered racism, anxiety, and depression: the mediating roles of gendered racialized stress and social isolation. Ethnicity & Health, 28(1), 12-28 https://doi.org/10.1080/13557858.2021.2002826

Nishimura, Y. Matsumoto, S. Sasaki, T. & Kubo, T. (2024). Impacts of workplace verbal aggression classified via text mining on workers’ mental health. Occupational medicine, 74(2), 186-192

Pemment, J. (2013). Psychopathy versus sociopathy: Why the distinction has become crucial. Aggression and Violent Behavior, 18(5), 458-461

Pirc, T. Pecjak, S. Podlesek, A. & Štirn, M. (2023). Perceived Parenting Styles and Emotional Control as Predictors of Peer Bullying Involvement. International Electronic Journal of Elementary Education, 15(4), 333-342 https://www.iejee.com/index.php/IEJEE/article/view/1994

Priyashantha, H. Quintáns, A. P. Baixauli, R. & Vidanarachchi, J. K. (2019). Type of starter culture influences on structural and sensorial properties of low protein fermented gels. Journal of texture studies, 50(6), 482-492.‏ https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jtxs.12449

Smetana, J. G. (2017). Current research on parenting styles, dimensions, and beliefs. Current opinion in psychology, 15, 19-25. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2017.02.012

Richard, Y. Tazi, N. Frydecka, D. Hamid, M. S. & Moustafa, A. A. (2023). A systematic review of neural, cognitive, and clinical studies of anger and aggression. Current psychology, 42(20), 17174-17186. https://link.springer.com/article/10.1007/s12144-022-03143-6

Schwab, K. Samans, R. Zahidi, S. Leopold, T. A. Ratcheva, V. Hausmann, R. & Tyson, L. D. (2017, November). The global gender gap report 2017. World Economic Forum.

Wu, C. W. Chen, W. W. & Jen, C. H. (2021). Emotional intelligence and cognitive flexibility in the relationship between parenting and subjective well-being. Journal of Adult Development, 28, 106-115. https://doi.org/10.1007/s10804-020-09357-x