اثر غلظت¬های مختلف اسید سالیسیلیک بر عملکرد و اجزای عملکرد ریحان (Ocimum basilicum L.) تحت تاثیر شرایط متفاوت رطوبتی

الموضوعات : پژوهش های به زراعی

ذبیح اله رستمی ¹ , سعید سیف زاده ² , سیدعلیرضا ولدآبادی ³ , حمیدرضا ذاکرین ⁴ , ناصر شهسواری ⁵

1 - گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان، گروه زراعت، تاکستان، ایران
3 - گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
4 - گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
5 - گروه تولیدات گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد حاجی اباد

تاريخ الإرسال : 28 الأحد , رمضان, 1445 تاريخ التأكيد : 02 السبت , ذو الحجة, 1445 تاريخ الإصدار : 24 الثلاثاء , محرم, 1446

الکلمات المفتاحية: ریحان, اسید سالیسیلیک, عملکرد بیولوژیک و دانه, اجزای عملکرد دانه,

ملخص المقالة :

ریحان با خواص دارويي متعدد يكي از مهم¬ترين گياهان خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. از جمله عوامل موثر بر رشد و نمو و تولید مواد مؤثره گیاهان دارویی و معطر آب است که کمبود آن بیشتر از سایر نهاده¬ها بر کاهش تولید اثر می¬گذارد. نتایج تحقيقات نشان داده است که اسيد ساليسيليک سبب ايجاد مقاومت در گياهان نسبت به تنش¬‌هاي محیطی مي¬شود. بنابراین به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک بر ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه ریحان تحت تأثیر تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه ای خصوصی واقع در منطقه ماهدشت شهرستان کرج در سال¬های زراعی 95-1394 و 96-1395 اجرا شد. آبیاری در 4 سطح: I1: 100 درصد حجم آب مورد نیاز، I2: 80 درصد حجم آب مورد نیاز، I3: 60 درصد حجم آب مورد نیاز و I4: 40 درصد حجم آب مورد نیاز در کرت¬های اصلی و اسید سالیسیلیک در 5 سطح:S1 بدون کاربرد (محلول پاشی با آب خالص به عنوان شاهد)، S2 : محلول پاشی با غلظت 50 میکرومولار، S3: 100میکرومولار، S4: میکرومولار و S5: 200 میکرومولار در کرت¬های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کمبود آب موجب کاهش تعداد سنبله در بوته، تعداد فندقه در بوته، تعداد دانه در فندقه و وزن هزار دانه و مصرف اسید سالیسیلیک موجب افزایش تعداد سنبله، تعداد فندقه در بوته و وزن هزار دانه شد. تحت تاثیر کمبود آب، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه کاهش و با افزایش غلظت اسید سالیسیلیک، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه افزایش معنی¬دار یافت. با افزایش مصرف اسید سالیسیلیک در تمامی رژیم¬های رطوبتی، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه نیز افزایش معنی¬داری نشان داد. همچنین پاسخ گیاه ریحان به اسید سالیسیلیک تحت شرایط تنش خشکی نسبت به شرایط تامین 100% نیاز آبی گیاه (آبیاری کامل) بسیار قابل توجه بود. در نهایت، بدلیل تاثیر نامطلوب تنش خشکی بر رشد و تولید گیاه ریحان، استفاده از اسید سالیسیلیک برای تعدیل تنش خشکی ضروری به نظر می¬رسد.