ارزیابی خلاء عملکرد گندم رقم چمران با استفاده از مدل APSIM در شبکه آبیاری و زهکشی دشت رامشیر
الموضوعات : پژوهش های به زراعیمحسن سعادت فر 1 , تیمور بابایی نژآد 2 , سعید صوفی زاده 3 , علی غلامی 4 , نوید قنواتی 5
1 - گروه خاکشناسی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 - گروه خاکشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز، ایران
3 - گروه آگرواکولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
4 - گروه کشاورزی، واحد شاهین شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهین شهر، ایران
5 - گروه خاکشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
الکلمات المفتاحية: تاریخ کاشت, خلاء عملکرد, شبیه سازی, عملکرد پتانسیل, گندم, APSIM ,
ملخص المقالة :
یکی از مشکلات اساسی تولید گیاهان زراعی، اختلاف بین عملکرد واقعی کشاورزان و عملکرد قابل حصول که خلاء عملکرد نام دارد، می¬باشد. بالا بردن بهره وری در واحد سطح، کلید تامین غلات مورد نیاز دنیا می¬باشد. برای دستیابی به این هدف شناسایی عوامل محدود کننده عملکرد بسیار حائز اهمیت است. در این مطالعه طی سال¬های 1394-1398 برای بررسی پتانسیل عملکرد گندم در دشت رامشیر استان خوزستان، داده¬های دراز مدت اقلیمی، داده¬های مدیریتی مزرعه، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و داده¬های گیاهی در 100 مزرعه اندازه گیری و ثبت گردید. در این تحقیق پس از میان¬یابی مکانی داده¬ها از مدل APSIM برای شبیه سازی رشد و ارزیابی خلاء عملکرد گندم استفاده شد که عملکرد پتانسیل 7091 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. نتایج نشان داد که کشاورزان گندمکار به کمتر از 40 درصد از عملکرد قابل دستیابی رسیده¬اند که حاکی از بزرگ بودن خلاء موجود در عملکرد این محصول است. انتخاب تاریخ کاشت نامناسب برای کشت گیاه گندم با سهم 31 درصد از کل خلاء عملکرد اصلی¬ترین عامل کاهش عملکرد می¬باشد که دلیل آن عدم دسترسی به ماشین آلات و بذر مناسب جهت کشت به موقع می¬باشد. همچنین نتایج نشان داد، نوع خاک، محدودیت آب، کود نیتروژن مورد استفاده، تراکم بذر در واحد سطح و رقم بذر مصرفی نیز به ترتیب سهم 27، 18، 8 و1درصدی در کل خلاء عملکرد موجود داشتند. از سهم 15 درصدی باقیمانده نیز می¬توان به زمان بندی نامناسب آبیاری و کوددهی، مصرف نامناسب کود¬های پایه، مکانیزاسیون ضعیف و آفات اشاره کرد. به نظر می¬رسد که کشت گندم در اولین فرصت پس از کاهش نسبی دما در ابتدای فصل پاییز (بازه زمانی آبان ماه) و قبل از سرد شدن هوا که سبب خواب در گیاه می¬شود، می¬تواند موجب بهبود رشد و عملکرد این گیاه گردد.
