بررسی اثر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد و اسانس نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) با روش فراتحلیل

الموضوعات : پژوهش های به زراعی

علیرضا شاه محمدی ¹ , عبدالمجید مهدوی دامغانی ² , مهناز سلاطین ³ , هانیه رشیدرستمی ⁴

1 - دانشجوی دکتری اگرواکولوژی، گروه کشاورزی اکولوژیک، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2 - استاد گروه کشاورزی اکولوژیک، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3 - مدیر تحقیقات هلدینگ کشاورزی و دامپروری سازمان اتکا، تهران، ایران
4 - دانشجوی دکتری، گروه هواشناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

تاريخ الإرسال : 01 الخميس , جمادى الثانية, 1445 تاريخ التأكيد : 26 الخميس , شعبان, 1445 تاريخ الإصدار : 21 السبت , جمادى الأولى, 1446

الکلمات المفتاحية: اندازه اثر هجس, فراتحلیل, کود زیستی, نعناع فلفلی, همبستگی بگ و مازومدار ,

ملخص المقالة :

مقابله با چالش‌های کمبود مواد غذایی ناشی از افزایش جمعیت، سبب توسعه سیستم‌های کشاورزی وابسته به کودهای شیمیایی، آفت‌کش‌ها و حشره‌کش‌ها گردید. از سویی دیگر سیستم‌های جایگزین تولید به‌منظور کاهش خطرات سیستم‌های تولید فشرده و افزایش بازده با به‌کارگیری روش‌های اکولوژیک و استفاده از کودهای زیستی و آلی ظهور کرده‌اند. هدف این فراتحلیل بررسی اثرات مصرف کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد وزن خشک و اسانس نعناع فلفلی و مقایسه اثرات گروه‌های کودی با یکدیگر بود. با استفاده از اطلاعات مقالات منتشرشده طی 20 سـال گذشـته و بـر اسـاس پروتکـل ROSES مجموعاً 34 مطالعه موردبررسی قرار گرفت. بنابراین، اندازه اثر هجس، خطاي انتشار، همبسـتگی بگ و مازومدار و ضریب همبستگی تاي کندال با استفاده از نرم‌افزار فراتحلیل محاسبه شد. نتایج نشان داد کودهای زیستی اثر مثبتی بر افزایش عملکرد وزن خشک و اسانس نعناع فلفلی داشتند. مقدار 8 لیتر نیتروکسین در هکتار با مقدار اندازه اثر معادل (412/1=g) و (200/1=g) با 95 درصد اطمینان مصرف کودهای زیستی سبب افزایش ماده خشک و اسانس نعناع فلفلی شد. اندازه اثر استفاده از کودهای شیمایی نیز با مقدار و قدرت بیشتری از کودهای زیستی بر عملکرد وزن خشک و اسانس تأثیرگذار بود. نتایج آزمون همبستگی بگ و مازومدار نشان داد که اثر کودهاي شیمیایی و کود زیستی بر نعناع فلفلی همگن بود. آزمون N ایمن از خطا نیز نشان داد که دقت و صحت مطالعات انجام‌شده بالا است. بنابراین می‌توان با اتکا بر کودهای زیستی در توسعه کشاورزی ارگانیک و یا تلفیق کودهای زیستی و شیمیایی در رهیافت‌های نوظهور مانند کشاورزی سالم اقدام به تولید محصول نعناع فلفلی نمود.