اثر غلظت های مختلف اسید سالیسیلیک بر صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد ماده خشک گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.) تحت تاثیر محدودیت آب

الموضوعات : پژوهش های به زراعی

ذبیح اله رستمی ¹ , سعید سیف زاده ² , سیدعلیرضا ولدآبادی ³ , حمیدرضا ذاکرین ⁴ , ناصر شاهسواری ⁵

1 - گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان، گروه زراعت، تاکستان، ایران
3 - گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
4 - گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
5 - گروه تولیدات گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد حاجی اباد

تاريخ الإرسال : 05 الأربعاء , ربيع الأول, 1445 تاريخ التأكيد : 01 الخميس , جمادى الثانية, 1445 تاريخ الإصدار : 17 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1446

الکلمات المفتاحية: ریحان, اسید سالیسیلیک, تنش خشكی, کلروفیل, کاروتنویید, وزن خشک, ویژگیهای مورفولوژی,

ملخص المقالة :

به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک بر برخی صفات و عملکرد ماده خشک گیاه ریحان تحت تأثیر محدودیت آب، آزمایشی به صورت کرت¬های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه ای خصوصی واقع در منطقه ماهدشت شهرستان کرج در سال¬های زراعی 95-1394 و 96-1395 اجرا شد. آبیاری در 4 سطح: I1: 100 درصد حجم آب مورد نیاز، : I2: 80 درصد حجم آب مورد نیاز، I3: 60 درصد حجم آب مورد نیاز و : I4: 40 درصد حجم آب مورد نیاز در کرت های اصلی و اسید سالیسیلیک به عنوان عامل فرعی در 5 سطح: SA1: بدون کاربرد (محلول پاشی با آب خالص به عنوان شاهد)، SA2 : محلول پاشی با غلظت 50 میکرومولار، SA3: 100میکرومولار، SA4: میکرومولار و SA5: 200 میکرومولار در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثرات ساده تنش خشکی و اسید سالیسیلیک بر صفات قطر ساقه، طول گل آذین، کلروفیل کل، کاروتنویید و وزن خشک بوته در 50% گلدهی در سطح 1% معنی دار و اثر متقابل این دو عامل نیز به جز قطر ساقه بر تمامی صفات مورد مطالعه در سطح 1% معنی دار بود. به طور کلی، اسید سالیسیلیک موجب افزایش قطر ساقه، طول گل آذین، کلروفیل کل و کاروتنویید شد و با محدودیت بیشتر آب، اسید سالیسیلیک اثرات مثبت¬تری در جهت افزایش صفات مذکور نشان داد. با افزایش غلظت اسید سالیسیلیک در تمامی تیمارهای تنش خشکی، وزن خشک بوته افزایش معنی دار نشان داد. بیشترین وزن خشک بوته 88/3144، 45/3105 و 67/3045 کیلوگرم در هکتار مربوط به غلظت 200، 150 و 100 میکرو مولار اسید سالیسیلیک تحت شرایط نیاز آبی 100% بود. بیشترین وزن خشک بوته در تنش شدید خشکی (40% نیاز آبی)، تنش شدید (60% نیاز آبی) و تنش ملایم خشکی (80% نیاز آبی) متعلق به دز 200 میکرو مولار اسید سالیسیلیک به ترتیب به میزان 45/1596، 65/2033 و 36/2327 کیلوگرم در هکتار بود. یافته¬های تحقیق نشان داد که محلول پاشی با اسید سالیسیلیک اثرگذاری بیشتری درجهت افزایش وزن خشک بوته در شرایط محدودیت آب دارد. بنابر نتایج حاصله، استفاده از اسید سالیسیلیک برای تولید گیاه ریحان جهت تعدیل تنش خشکی در مناطق نمیه خشک از نظر آب وهوایی مثل کرج، توصیه می¬شود.