خشونت مبتنی برجنسیت علیه زنان در فضای سایبر و تعهدات حقوق بشری دولتها در این خصوص
الموضوعات : تحقیقات حقوقی بین المللی
فرنگیس منصوری
1
,
آناهیتا سیفی
2
1 - استادیار گروه حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 - عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی
الکلمات المفتاحية: خشونت مبتنی بر جنسیت, فضای سایبر, حقوق بشر, زنان, توانمندسازی,
ملخص المقالة :
یکی از معضلات دنیای امروز، گسترش جرائم و خشونت علیه زنان در حوزه فضای مجازی می باشد. فضای سایبر در عین برخورداری از آثار مثبت، در بعد منفی باعث ایجاد اشکال نوین رفتار های خشونت آمیز جنسی و تسهیل وقوع جرایم کلاسیک بر علیه اقشار آسیب پذیری مثل زنان گردیده است. گستره فضای سایبر وضعیت زنان را در مسائل مرتبط با جرائم جنسی آسیب پذیرتر نموده و جرائمی که به اقتضاء جنسیت آنان رخ می دهد بیشترین آسیب روانی و عاطفی را برای آنان ایجاد کرده است. امروزه با گسترش شبکه های مجازی، این آسیب ها با سرعت بیشتری علیه زنان ادامه پیدا کرده است. گسترش دسترسی به اینترنت، انتشار وسیع و سریع اطلاعات و وجود شبکه‌های اجتماعی، سبب شده است تا خشونت علیه زنان بعد گسترده ترو جدیدتری را پیدا کند. خشونت و آزارهای زنان در بستر فضای مجازی می تواند در ابتدا جنبه روانی داشته و به مرور و در صورت عدم کنترل و پیشگیری، در برخی موارد ممکن است به خشونت فیزیکی نیز بینجامد. مقابله با جرائم سایبری، در کمک به بهره مندی زنان از امکانات فضای سایبر در راستای توانمندی آن ها تاثیر قابل ملاحظه ای خواهد گذاشت. بنابراین در پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی، ضمن مطالعه جرائم علیه زنان در فضای سایبر بویژه خشونت جنسی،به ارایه راهکار های توانمندسازی و پیشگیرانه در جلوگیری از این جرائم و تعهدات حقوق بشری دولت ها در این زمینه پرداخته شده و با تأکید برحقوق بشر به نقش آموزش و سواد مجازی بعنوان مهمترین راهکارهای پیشگیرانه اشاره شده است.
منابع و مآخذ: الف- منابع فارسی: -حسینی، فاطمه،(1402)، بررسی پیشگیری ازبزه دیدگی زنان و کودکان در فضای مجازی، فصلنامه مطالعات حقوقی، شماره 34،صفحات 46-26.
-زهرا باقری، سیدرضا نقیب السادات،، منصوره زارعان (1401)، گفتمان شناسی فرهنگی ـ اجتماعی زنان در اینستاگرام جایگاه خواسته های مادران، فصلنامه رهپویه ارتباطات و فرهنگ، دوره دوم، شمارۀ سوم.
-زهرا صادقی آرانی ، دکتر سید حبیب اله میرغفوري، زهرا ثابت،(1391)، تصمیم گیري هاي اخلاقی در فضاي سایبري و عوامل جمعیت شناختی مؤثر بر آن: بررسی ارتکاب به جرایم اینترنتی در کاربران اینترنت شهرستان یزد، فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوري، سال هشتم، شماره ،1.
-سید جمال موسوی ، مریم آقایی بجستانی،محمد روحانی مقدّم،(1401)، تدابیر پیشگیری از جرائم سایبری با تأکید بر اقدامات پلیسي با رویکردی فقهي، مطالعات فقه و حقوق اسلامي سال14 ـ شماره 26 ـ بهار 1401 .
-سیدیاسر ضیایی ، احسان شکیب نژاد،(1396)، قانونگذاری در فضای سایبر: رویکرد حقوق بین الملل و حقوق ایران،مجله حقوقی بین المللی/دوره سی وچهارم/شماره /75 .
-علیرضا خطیبی ، سیدمحمدصادق احمدی ،عباس شیخ االسلامی،(1397)، تعهدات نهادهای حکومتی در پیشگیری از وقوع جرم بررسی مقایسه ای تجربه های بین المللی،پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال ،7 شماره ،1 .
-غلامی، حسین، احمدی مقدم، جواد ،(1396)، پیشگیری از خشونت جنسی علیه زنان در شبکه های اجتماعی مجازی، همایش پیشگیری از خشونت، چالش ها و راهکارها.
- غنی، مهرداد، سید زاده ثانی، سید مهدی،(1401)، بررسی میزان بزه دیدگی آزار و اذیت جنسی دیجیتال بر روی بزرگسالان با نگاه به افراد تراجنسی، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال سیزدهم، شماره اول، پیاپی 25،
-فتاحیان، مریم، (1396)، بررسي علل جهاني افزايش خشونت سايبري عليه زنان، فصلنامه علمی- حقوقی قانون یار - دوره سوم.
-فريبا سيدان، طلعت سادات كمالي،(1396)، بازنمايي خشونت عليه زنان در فضاي مجازي، همايش پيشگيري از خشونت؛ چالش ها و راهكارها، معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه.
-مشهدی، علی، شکیب نژاد، احسان، کرمی،موسی،(1397)، ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺮﺧﻂ (آﻧﻼﯾﻦ) ﻋﻠﯿﻪ زﻧﺎن از ﻣﻨﻈﺮ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺑﺸر، مطالعات جنسیت و خانواده، سال ششم، شماره دوم.
ب- منابع انگلیسی: . -Monika Jain,(2017), (Victimization Of Women Beneath Cyberspace In Indian Upbringing), Bharati Law Review, Published in Articles section of www.manupatra.com.
-Mac Allister, Julia M. 2017. " e Doxing Dilemma: Seeking a Remedy for the Malicious Publication of Personal Information." 85 Fordham Law Review 2451(2017).
-Nadjiba Badi Boukemidja,(2018), (Cyber Crimes against Women: Qualification and Means), European Journal of Social Sciences, September-December 2018 Volume 1, Issue 3.
-Nelsy Reyhanne Marikel Affoum, Isabel Micaela Santagostino Recavarren, Nayantara Vohra, and Quentin Wodon,2023, Protecting Women and Girls from Cyber Harassment: A Global Assessment of Existing Laws, Wold Bank Group Development Economics, Global Indicators Briefs No. 18.
-Brody, N., and A. L. Vangelisti. 2017. “Cyberbullying: Topics, Strategies, and Sex Di¬erences.” Computers in Human Behavior 75: 739–48.
-Henry, N., and A. Powell. 2016. “Sexual Violence in the Digital Age: e Scope and Limits of Criminal Law.” Social & Legal Studies 25 (4): 397-418.
-Jane, Emma A. 2020. " Online Abuse and Harassment." ¬ International Encyclopedia of Gender, Media, and Communication.
-Jaspreet Singh,(2015),( Violence Against Women In Cyber World: A Special Reference To India), International Journal of Advanced Research in Management and Social Sciences, Vol. 4 | No. 1 .
-OSCE, (New Challenges to Freedom of Expressio: Countering online Abuse of Female Journalists), Office of the Representative on Freedom of the Media Organization for Security and Cooperation on Europe,Luxembourg, 2016.
- Zamfir IoneI,2024, Combating violence against women and domestic violence, European Parliamentary Research Service available at https://www.europarl.europa.eu/thinktank/en/document/EPRS_BRI(2023)739392.
-Documents: -CEDAW, General Recommendation, No.34 ,(on the Rights of Rural Women),4 March 2016. -Commission on the status of Women, Report on the fifty-Seventh session,4-15 march 2013,E/2013/27.
-Convention on the Elimination of all Forms of Discrimination against Women 1979. -Declaration on the Elimination of Violance against Women,(1993).
-HRC, Promotion and Protection of all Human Rights,Civil Political, Economic, Spcial and Cultural Right, including the Right to Development,4 July 2018,A/HRC/38/l10/Rev.
-International Telecommunications Union (ITU), “ICT facts and figures 2016.
-Protecting Women And Girls From Violence In The Digital Age, December 2021 Adriane Van Der Wilk, Council Of Europe.
-Protocol of Maputo (Protocol to the African Charter on Human and Peoples Rights on the Rights of women in Africa),Africa union,2003.
-UN Protocol to Prevent,Suppress and punish trafficking in persons,especially women and children, supplementing the un convention against transnational organized crime (palermo protocol),2000.
-United Nations , General Assembly, A/HRC/38/47 , Distr.: General 18 June 2018, Human Rights Council Thirty-eighth session 18 June 6 July 2018 Agenda item 3 Promotion and protection of all human rights, civil, political, economic, social and cultural rights, including the right to development Report of the Special Rapporteur on violence against women, its causes and consequences on online violence against women and girls from a human rights perspective.
