آثار مترتبه بر شمایلشكنی در یهودیت، مسیحیت و اسلام
الموضوعات :
1 - استادیار، گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، مازندران، ایران
2 - استادیار، گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، مازندران، ایران
الکلمات المفتاحية: هنردینی, شمایلشكنی, تحریم تصویری, هنر اسلامی,
ملخص المقالة :
هریک از ادیان در بیان اصول و تجلی بخشی به حقایق معنوی از زمینههای مختلف هنر چون تصویرگری، جهت پیشبرد اهداف و ارائه عقاید خود استفاده نمودهاند؛ حال آنکه برخی دیگر، از بیان تصویری پرهیز داشتهاند. ازین رو نگرش دینی به تصویرگری بر سه قسم شمایلی و غیرشمایلی، و شمایلشكنانه قابل ارائه میباشد. در دیدگاه غیرشمایلی، مانند پردازش هندسی در اماکن مقدس اسلامی، غالبا هنر با نمادگرایی درآمیخته و از تصویرگری پیكر انسان و حیوان پرهیز میگردد. در نگاه شمایلشكنانه، نقش تصاویر مقدس، نفی و هرگونه اثر هنری با این مضمون، برخورد و محکوم به نابودی است. پیروزی نهضت شمایلشكنی در بیزانس نیز در برابر شمایل دوستان، سبب نتایج متفاوتی در میان طرفداران ادیان ابراهیمی گشته و سرآغاز اتفاقات قابل توجه و معتنابهی در حوزههای كلامی و هنری گردید. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی آثار مترتبه بر نهضت شمایلشكنی در ادیان یهودیت، مسیحیت و اسلام میپردازد. در پایان مشخص گردید که موضعگیری مذهبی نسبت به شمایلشكنی در میان یهودیان، سبب محدودشدن هنرهای تجسّمی و مغفول ماندن هنرهای بازنمودی و در مسیحیت موجبات گسترش تزئینات هندسی در كلیسا و اماكن مقدس را فراهم آورد. این مقوله در میان مسلمانان، سبب گسترش هنر اسلامی، به ویژه هنرهای انتزاعی گردید.
