بررسی مؤلفه‌های رئالیسم جادویی درمجموعه داستان«کنیزو» اثرمنیرو روانی پور
Nooshin Azin
1
(
English Department, Islamic Azad University, Islamshahr Branch, Tehran, Iran
)
ايوب اميدي
2
(
دانشگاه شهيد بهشتي تهران
)
الکلمات المفتاحية: کنیزو, رئالیسمِ جادویی, منیرو روانی‌پور, سحر, جادو,
ملخص المقالة :
رئالیسم جادویی یکی از انواع مکتب‌ادبی رئالیسم است که نویسنده درآن از شاخصه‌هایی همچون سحر، جادو و خیال در بستر واقعیات جامعه با ظرافت و به‌گونه‌ای ماهرانه بهره می‌جوید؛ به‌طوری که شخصیت‌ها و وقایع داستان برای خوانندگان طبیعی و عادی جلوه می‌کند. منیرو روانی‌پور از جمله نویسندگانی است که برخی از آثار خویش را به سبک رئالیسم جادویی عرضه کرده است. مجموعه داستانِ کنیزو از این نویسنده، نمونه‌ای هنرمندانه از این مکتب ادبی است که نویسنده در آن با اتکا به شاخصه‌های رئالیسم جادویی، واقعیت‌های جامعۀ خود را با درآمیختن عناصرِ موهوم و تخیلی مجسم کرده است. مقالۀ پیش‌رو با هدف شناسناندن این مؤلفه‌ها به بررسی شاخصه‌های رئالیسم جادویی در این اثر می‌پردازد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که روانی‌پور توانسته است با تکیه بر مؤلفه‌های رئالیسم جادویی و ترکیب قلمرو خیال با بستر واقعیات جامعه، این اثر را به عنوان نمونه‌ای هنرمندانه از رئالیسم جادویی مطرح کند؛ تخیل و اتفاقات شگفت و فرا منطقی، برهم خوردن مرز بین خیال و واقعیت، توصیف دقیق جزئیات، سکوت اختیاری و پرداختن به مسائل فرهنگی و اجتماعی از مهم‌ترین مؤلفه‌های رئالیسم جادویی در مجموعۀ کنیزو است که نسبت به سایر عناصر این سبک، برجسته‌تر است. می‌توان گفت در داستان‌هایی که در فضای روستایی پرداخت شده‌اند، ساختار وهم و خیال طبیعی و باورپذیرتر است و این سبک به ترتیب در داستان‌های طاووس‌های زرد، آبی‌ها، مانا، مانای مهربان، دریا در تاکستان‌ها و مشنگ موفقیت و پختگی بیش‌تری دارد.
1. بهبهانی، سیمین.(1369). «در انتظار مروارید: نقد کتاب اهلِ غرق». چیستا، ش70، صص 1389-1395.
2. بی¬نا.(1384). «زنان داستان¬نویس». حافظ، ش21، صص 73 – 71.
3. پارسی¬نژاد، کامران.(1378). ساختار و عناصر داستان. تهران: سوره.
4. پورنامداریان، تقی؛ سیدان، مریم.(1388). «بازتاب رئالیسمِ جادویی در داستان‌های غلامحسین ساعدی». زبان و ادبیات فارسی(مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم)، شماره 64، از ص 64 تا ص45.
5. دوشیری، نسرین.(1369). «نقد کتاب کنیزو». کلک، ش1، ص 76-72.
6. رادفر، ابوالقاسم.(1378). «نگاهی گذرا بر فعالیت‌های بانوان داستان نویس در دو دهه اخیر». ادبیات داستانی، ش51، صص 49-40.
7. روانی¬پور، منیرو.(1367). کنیزو. تهران: نیلوفر.
8. سید حسینی، رضا.(1387). مکتب‌های ادبی. تهران: نگاه.
9. شمیسا، سیروس.(1393). مکتب¬های ادبی. تهران: قطره.
10. علیزاده، فرحناز.(1390). «نقد کتاب ظلمات محمد علوی». کتاب ماه ادبیات، ش53: صص 26-12.
11. فرزاد، عبدالحسین.(1381). درباره نقد ادبی. تهران: قطره.
12. کسیخان، حمیدرضا.(1390). «بررسی تطبیقی مؤلفه¬های رئالیسم جادویی در طبل حلبی از گونترگراس و صدسال تنهایی مارکز». دو فصلنامۀ زبان¬پژوهی دانشگاه الزهراء(س)، س2، ش4، صص 126-105
13. میرصادقی، جلال.(1380). عناصر داستان. تهران: سخن.
14. میرعابدینی، حسن.(1383). صد سال داستان‌نویسی ایران. ج3، تهران: نشر چشمه.
15. نصراصفهانی، محمدرضا و جعفری، طیبه.(1389). «گاو، مسخ مقایسۀ شیوۀ شخصیت در رمان گاو ساعدی و مسخ کافکا». نشریۀ زبان و ادب فارسی دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز، 253، ش215، صص 156-133.
16. Cuddon, John Anthony,(1992), The Penguin dictionary of literary terms and literary theory. Penguin books.
