بررسی نظام حقوقی ایران و انگلستان در خصوص سکوت، انواع آن و استثنا بر سکوت
الموضوعات : تحقیقات حقوق خصوصی و کیفریاحسان عظیمی مویدی 1 , جلیل مالکی 2
1 - آزاداسلامی
2 - آزاد واحد علوم تحقیقات تهران
الکلمات المفتاحية: سکوت, نظام حقوقی, استثنا بر سکوت, ایران و انگلستان,
ملخص المقالة :
سکوت از ریشه سکت به معنای خاموشی است. در دلالت سکوت در ایران در بسیاری از موارد وضوح دیده نمی شود که این امر باعث طرح این سوال شده که آیا سکوت می تواند دلالتی بر اراده ساکت داشته باشد و سکوت در کدام موارد دلالت بر رضایت دارد؟ مفهوم سکوت و مصادیق آن در سایر کشور ها نظیر انگلستان به چه شکل است؟ بعلاوه اشتراکات و افتراقات در آثار سکوت و استثنائات آن در دو کشور چگونه است؟ از آنجایی که در نظام حقوقی ایران و انگلستان در خصوص سکوت، انواع، اشتراکات و افتراقات و استثنائات در آثار سکوت تا کنون تحقیقی جامعی صورت نگرفته بنابراین انجام این پژوهش ضرورت است.
در حقوق ایران سکوت نشانه اراده شخص ساکت نیست. در موارد خاص و استثنایی که سکوت نشانه رضایت شمرده می شود این امر تایید کننده سکوت محض نبوده و معمولا قرینه ها یی هستند که می توانند بیان کننده اراده فرد باشند. قانونگذار در حقوق ایران در ماده 249 ق. م ممانعت از تأثیر سکوت در روابط حقوقی متعاملین و قرارداد ها را اعلام نموده است. استثنائات وارده بر قاعده بی ارزش بودن سکوت در قوانین حقوقی تمامی کشورها تقریباً یکسان بوده و شباهت های بسیاری نیز مابین آن ها دیده می شود. در حقوق انگلیس که از تصمیمات مجلس و دادگاه تشکیل شده است، اگرچه ممکن است موارد استثنایی وجود داشته باشد که سکوت به منزله پذیرش ضمنی باشد، اما واضح است که سکوت نمی تواند به منزله پذیرش ضمنی در قوانین انگلیس باشد.
الماسی، نجاد علی. حقوق بین الملل خصوصی، تهران، نشر میزان، چاپ دوم، 1383
اسکینی،ربعیا. جزوه درسی داوری بین المللی، قم، دانشگاه مفید، 1385
الموسوی الخوئی ،سید ابوالقاسم ، مصباح الفقاهه فی المعاملات، جلد ۶، ص۲۳۵- 1365.
انصاری، ولی االله، حقوق تحقیقات جنایی ، انتشارت سمت، چاپ ششم، تهران، .1381
بحرالعلوم ،محمد ، عیوب الارادة فی الشریعۀ الاسلامیۀ، ص .158.1370
جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژي حقوق، چاپ دوم، بدون تاریخ، عبارات و اشارات پایان کتاب، ص 781؛در مورد سکوت قانون، اصل برائت است و تکلیف متوجه انسان نیست، همان نویسنده، دانشنامه حقوقی، جلد دوم، ص ،33 و جلد چهارم، ص 465؛ ونیز ر.ك:پاورقی ،10 ش .2. 1371.
حاجی آقازاده رودسری، امیررضا، و عراقی، غلامرضا. (1399). بررسی مقایسه ای سکوت در معاملات تجاری و حقوق مدنی با در نظر گرفتن دیدگاه فقهی. فقه، حقوق و علوم جزا، 5(17 )، 49-58. SID. https://sid.ir/paper/526370/fa
ذاکر حسین، محمد هادي، جایگاه سکوت در حقوق اسلامى، مجله حقوقی دادگستر، شماره .16 .1383
سیاح، احمد. فرهنگ بزرگ جامع نوین (فرهنگ سیاح). جلد اول، ص 733 انتشارات احمدی تهران .1373.
سرخسی، المبسوط، نشر دارالمعرفه، افست چاپخانه السعادة، قاهره، 1331 ه . ق.
معین، محمد (1388). فرهنگ فارسی. نشر امیرکبیر تهران
شهید ثانی شرح لمعه جلد پنجم صص 116-117 چاپ دوم انتشارات داوری، قم ، 1366.
شهیدی، سیدمهدی، تشکیل قراردادها و تعهدات، ،1393 انتشارات مجد
عبدالرحمن محمود معجم المصطلحات الالفاظ الفقهیه، ناشر سال نامعلوم قابل دسترس در لوح فشرد اهل بیت .1396
شعاریان، ابراهیم، حقوق تعهدات، ، انتشارات شهر دانش.1393
قاسم زاده، سید مرتضی، نقش سکوت در بیان اراده، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، شماره 51 ، 1380 .
کاتوزیان، ناصر.درحقوق مدنی (نکاح)، جلد اول ص 63 چاپ چهاردهم، انتشارات شرکت سهامی تهران .1394
کاتوزیان، ناصر، فلسفه حقوق، جلددوم، شرکت سهامی انتشار، ص ،343 صص569 و ،570 .1377
کاشف الغطاء، محمد حسین، تحریر المجلۀ، جلد اول، مجلد اول، ص 45؛برای مطالعه بیشتر ر.ك: موسوعۀ الفقه الاسلامی، جلد چهارم، ص 238 به بعد.1359.
مفید ، محمد ابن نعمان المقنعه، ص 36 موسسه نشر اسلامی قم .1374
مکارم شیرازی، ناصر، کتاب نکاح، جلد اول، انتشارات مدرسه امام علی (ع)، قم، 1424هجری
مهدوی کنی، محمدرضا، اخلاق عملی، جلد اول، انتشارات دفتر نشر اسلامی، تهران، 1371
محقق داماد، سید مصطفی، مجله حقوق در مطالعات حقوقی و قضایی. 1365
نجفی، شیخ محمد حسن ، جواهر الکلام، همان، ص .1 -1362
Art. 18 CISG: (1)A statement made by or other conduct of the offeree indicating assent to an offer is an acceptance. Silence or inactivity does not in itself amount to acceptance.
Corbin,L. Contracts, volume Edition,west Publishing Company, London (2001).
Compare, J.E., Martin, Modern Equity (19th edn 2012) 325 ff, finding around 10 categories; C Mitchell, Cases and materials on the law of trusts and equitable remedies 624, counting 12 categories; and C Webb, Trust Law (2013) ch 9, counting 7 or so categories.
Emily M, English Law of Contract, Misrepresentation, university of Oslo, (2012).
Felemegas. J, An International Approach to the Interpretation of the United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods (1980) as uniform sales law,Cambridge University Press, 2007
Gilmore. Kessler,Contracts,Cases and Materials,Second edition, London (2003).
Haeni. Rolf, “Fraud and Misrepresentation by Silence”. London (1918). last version (2022).
Treitel. G.H,The general rule an offeree is not bound by silence. London (1991)
Mitchell, C., Hayton and Mitchell's Commentary and Cases on the Law of Trusts and Equitable Remedies (13th edn Sweet & Maxwell 2010)
