بررسی معیارهای محیطی مهدکودک مطلوب کودکان (نمونه موردی: مهدکودک های شهر ارومیه)
الموضوعات :فرنوش مینوئی 1 , پریا شفیع پور یوردشاهی 2 , آرزو علی عباس زاده رضائی 3
1 - استاديار، گروه معماري، واحد اروميه، دانشگاه آزاد اسلامي، اروميه، ايران
2 - مربی، گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران، ایران
3 - کارشناسی ارشد، گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: کودک, معیارهای محیطی, مهدکودک مطلوب, روانشناسی محیطی, معماری.,
ملخص المقالة :
کودکان سرمایه های با ارزش جامعه می باشند و عوامل متعددی بر رشد مطلوب آنها موثر است. یکی از مهم ترین عوامل، محیطی است که کودک در آن به یادگیری می پردازد. هدف این پژوهش دست یافتن به معیارهای محیطی مهدکودک مطلوب کودکان جهت استفاده در طراحی معماری می باشد. پژوهش حاضر از دو بخش تشکیل شده که در بخش اول از طریق روش کیفی توصیفی به بررسی ویژگی های کودکان از نظر ادراک ذهنی و همچنین تحلیل نقاشی های کودکان بر این اساس می پردازد. جامعه ی آماری در این پژوهش، کلیه ی کودکان مهدکودک های چهار ستاره شهر ارومیه به تعداد 192 نفر دختر و پسر 4 تا 6 سال می باشد و ابزار پژوهش، نقاشی های کودکان تحت عنوان "ترسیم مهدکودک مورد علاقه شان" می باشد. نتایج بدست آمده، نشان می دهد عواملی همچون فضای باز، محل استراحت، طبیعت، امکانات بازی، تنوع رنگ، تنوع فضا، فضای جمعی، روشنایی، دسترسی آسان، مبلمان، امنیت، موسیقی و انعطاف پذیری ویژگی هایی هستند که کودکان از مهدکودک مورد علاقه خود انتظار دارند. بخش دوم پژوهش از نظر هدف بنیادی و از نظر روش کمی است. پس از دستیابی به شناخت عوامل مورد انتظار کودکان، جهت سنجش پایایی تحقیق، پرسشنامه ای به صورت نیمه باز در قالب طیف لیکرت تنظیم و در اختیار 10 نفر از خبرگان این حوزه قرار داده شد. سپس به روش تکنیک دلفی در سه دور بررسی گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد عوامل اشاره شده توسط کودکان، معیارهای محیطی مهدکودک مطلوب از دیدگاه متخصصین هستند.
اثنی عشری، ندا؛ فولادچنگ، محبوبه؛ و درباپور، الهه. (1396). اثربخشی آموزش خلاقیت با استفاده از لگو بر اعتماد به نفس و توانایی حل مسئله کودکان. پژوهش های علوم شناختی و رفتاری، 7(2)، 23-38.
احمدزاده بهشتی، سونیا؛ علیزاده اجیرلو، سعداله؛ باباپور خیرالدین، جلیل؛ و حامی، احمد. (1399). اثربخشی کاربرد گیاهان در محیط آموزش و بازی بر پرورش خلاقیت کودک. فصلنامه پژوهشهاي نوين روانشناختي. 15(59)، 127-141.
امیری، شعله؛ و اسعدی، سمانه. (1386). روند تحولی خلاقیت در کودکان. فصلنامه تازه های علوم شناختی، 9 ، 32-26.
به پژوه، احمد. (1388)، خلاقیت چیست؟ کودک خلاق کیست؟. مجله پیوند، 356، 11-8.
پیاژه، ژان؛ و اینهلدر، باریل.(1388). روان شناسی کودک. ترجمه زینت توفیق. نشر نی.
چمن دار، فاطمه؛ شهیم، سیما؛، مزیدی، محمد؛ و سیف، دیبا. (1392). بررسي روائي آزمون ترسيم يك داستان در دو گروه از كودكان پرخاشگر و گوشه گير. پژوهش های علوم شناختی و رفتاری، 3(2)، 1-16.
خدایی¬مجد، وحید. (1395). ارزیابی شیوه های روان شناختی آموزش اعتماد به نفس در قصه های کودکان ایرانی. آموزش و ارزشیابی، 9(33)؛ 158-137.
رادبخش، ناهید؛ محمدی فر، محمدعلی؛ و کیان ارثی، فرحناز. (1392). اثربخشی بازی و قصه گویی بر افزایش خلاقیت کودکان. ایتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 2(4)، 177-195.
سازمان بهزیستی کشور، دفتر مدیریت عملکرد، معاونت امور اجتماعی.دفتر امور کودکان و مهدهای کودک.
سوهانگیر، سارا؛ و نوروز برازجان، ویدا. (1391). مطالعه تطبیقی پیوند مفهومی میان فضای موسیقی و معماری در دوران پیش از مدرن و پس از آن در جهان غرب. باغ نظر، 23، 46-31.
سیف، سوسن؛ و کرمی نوری، رضا. ( 1375). روانشناسی رشد1. تهران، سازمان مطالعه وتدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها(سمت).
سیف، علی اکبر. (1383). روانشناسی¬پرورشی(روانشناسی یادگیری و آموزش). تهران، نشرآگاه.
سی. کرین، ویلیام. (1386). پیشگامان روانشناسی رشد. ترجمه فربد فدایی. چاپ دوازدهم.
علاالدینی، زهره؛ کلانتری، مهرداد؛ کجباف، محمدباقر؛ و مولوی، حسین. (1394). تاثیر بازی ایفای نقش برخلاقیت هیجانی و شناختی کودکان، روانشناسی تحولی. روان شناسان ایرانی، 12 (45)، 15-25.
عینی¬فر، علیرضا؛ ایزدی، عباسعلی؛ و قره بیگلو، مینو. (1391). گونه شناسی روش های تحقیق درمطالعات محیطی کودکان. دوفصلنامه دانشگاه هنر، 9، 87-103.
فیروزآبادی، مهشید؛ آقایی جشوقانی، اصغر. (1399). اثربخشی آموزش گروهی همدلی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری بر پرخاشگری کودکان پیش دبستانی. پژوهش های علوم شناختی و رفتاری، 10(2)، 35-52.
کاپلان، پاول اس.(1381). سفر پرماجرای کودک. ترجمه مهرداد فیروزبخت. موسسه خدمات فرهنگی رسا. چاپ اول.
کاجی اصفهانی، سعیده؛ عارفی، مژگان؛ آقایی جشوقانی، اصغر؛ اصلی آزاد، مسلم؛ و فرهادی، طاهره. (1396). مطالعه همدلی شناختی در دانش¬آموزان با پرخاشگری ارتباطی و آشکار. فصلنامه سلامت روان کودک، 4(2)، 116-125.
کرونر، والتر.( 1388). معماري براي کودکان. ترجمه احمد خوش نویس و المیرا امیر رحیمی. نشر گنج هنر. تهران.
گلکار، کوروش . (1380). مؤلفه های سازنده کیفیت طراحی شهری. نشريه علمي پژوهشي صفه، 32، 65-38.
مصباح، علی؛ زارعان، محمدجواد؛ بی ریا، ناصر؛ آقا تهرانی، مرتضی؛ رهنمائی، سیداحمد؛ شاملی، عباس؛ حقانی، ابوالحسن، ساجدی، ابوالفضل. (1374). روانشناسی رشد (1) با نگرش به منایع اسلامی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها.
ملک پور، مختار؛ و نسائی مقدم، بیان. (1393). تاثير شن بازي درماني بر رشد شناختي كودكان ناتوان ذهني آموزش پذير. پژوهش های علوم شناختی و رفتاری. 4(1)، 141-154.
ملکشاهی، فریده؛ فرهادي، علی. (1387). بررسی شیوع مشکلات رفتاري کودکان پیش دبستانی شهرستان خرم آباد 1385 . فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 10.
میرصفدری، شراره السادات؛ و محمدی فر، یعقوب. (1400). نقش رسانه های مجازی دیجیتال در آموزش مفاهیم شناختی میراث فرهنگی به کودکان. دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 9(16). 73-89.
نقره کار، عبدالحمید مظفر، فرهنگ؛ صالح، بهرام و شفایی، مینو. (1388). پیمایش در تبیین اصول طراحی فضاهای آموزشی کودکان. نشريه آرمانشهر، 2، 74-68.
نیر، نرجس؛ و افهمی، رضا. (1392). نقش جنبه های کیفی عناصر محیطی بر پرورش تفکر خلاق کودکان از دیدگاه مربیان مهدکودک. فصلنامه نوآوری-های آموزشی، 50، 99-83.
یمینی، محمد؛ کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی اله؛ و مرادی، علیرضا. (1387). رابطة بين ادراک از محيط يادگيري ساختن گراي اجتماعي، سبک هاي تفکر با رويکرد عميق به يادگيري و بازده ها يا پيامدهاي يادگيري. فصلنامه روان شناسی دانشگاه تبریز، 3(12). 139-171.
Aturupane, H., Glewwe, P., & Wisniewski, S. (2013). The impact of school quality, socioeconomic factors, and child health on students’ academic performance: evidence from Sri Lankan primary schools. Education Economics, 21(1), 2-37.
Centre for Quality of Management. (1995). Concept Engineering (CQM).
Centre for Quality of Management .(1991). The Method for Priority MarkingTM (CQM).
Centre for Quality of Management. (1991). The Language ProcessingTM Method (CQM).
Cherney, I. D., Seiwert, C. S., Dickey, T. M.ve Flicchtbeil, J. D. (2006). Children’s drawings: a mirror to their minds. Educational Psychology, 26, 127-142.
Groome, D. (2008). An Introduction to Cognitive Psychology: Processes and Disorders (2nd Ed.). Hove, UK: Psychology Press
Haghighat, T., & Azizi, B.(2011). The Effect of Kindergarten on Academic Achievement. Current Research Journal of Social Sciences. 3(4). 326-331.
Kampichler, M., Dvořáčková, J., Jarkovská, L.(2018). Choosing the right kindergarten: Parents’ reasoning about their ECEC choices in the context of the diversification of ECEC programs, Journal of pedagogy. 9 (2). 9 – 32.
Kirk.G., Icon & Jay.J. (2018). Supporting Kindergarten Children’s Socio-emotional and Emotional
Development: Examining the Synergetic Role of Environments, Play, and Relationships.
Journal of Research in Childhood Education .32(4).
Mohammad Al- Hebaish, S. (2012), The Correlation between General Self- Confidence and Academic Achievement in the Oral Presentation Course. Theory and Practice in Language Studies, 2 (1), 60-65.
Mohammed Almazeedi, H. (2019). The Impact of Kindergarten on Children’s Socio-emotional Development. International Journal of Education, Learning and Development
7(5). 59-70.
Moura e Sa, P., & Saraiva P.(2001). The development of an ideal kindergarten through concept engineering/quality function deployment, Total Quality Management. 12(3).365-372.
Pugh, S. (1996). In: D. Clausing & R. Andrade (Eds) Creating Innovative Products Using Total Design: The Living Legacy of Stuart Pugh (Addison-Wesley).
Wong, J., & Rao, N. (2015). “The evolution of early childhood education policy inHong Kong”. International Journal of Childhood Care and Education Policy, 9, 1-16.
