اندیشه سیاسی خوارج اباضیه و دستاورد آن
الموضوعات : Epistemological and methodological researcher of historical researchمحمد حسین نورمندی 1 , محبوبه اسماعیلی 2
1 - دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران.
2 - استادیار گروه تاریخ، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران. (نویسنده مسئول) esmaeili.mahboobeh@gmail.com
الکلمات المفتاحية: خوارج, انديشه سياسي, اباضیه , مغرب , نظام اجتماعی,
ملخص المقالة :
یکی از بازماندگان خوارج صدر اسلام، فرقه اباضیه است که کنشگری فعالانه آنها در تاریخ ، بی ارتباط با منظومه معرفت شناسی اباضیان درعرصه سیاست نبوده است. اندیشه اباضی که در بردارنده یک تحول فکری و محصول فرایند تعدیل تندروی زعمای خوارج است، با تفسیر دوره ای از تاریخ حیات و مبارزه (شامل: کتمان و ظهور و شراء و دفاع) درصدد برآمد تا با تاکید بر ضرورت تحقق حکومت آرمانی، جامعه خوارج را فعال و توانمند نگاه دارد.
این پژوهش ، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی بر آن است تا به تبیین بخشی از نظریه سیاسی و اجتماعی اباضیه بپردازد و پرسشی را مطرح سازد مبنی بر این که نظریه سیاسی اباضیان مغرب چه دستاوردی داشته است؟ پاسخ آن است که خوارج اباضیه با دوره بندی خط سیر مبارزات و کنشگری اجتماعی و سیاسی و تحقق عینی برخی از آراء اجتماعی خود مانند تاسیس مجلس عزابه، موفق شدند ضمن ارائه تصویری عملی از حکمرانی خوارج در مغرب، به حیات خود حتی پس از سقوط بنی رستم ادامه دهند. این که اندیشه سیاسی اباضیه دربردارنده مراحل تکاملی امامت در ابعاد سیاسی و اجتماعی بوده است، می تواند یکی از علل بنیادین استمرار و بقاء آنها بوده باشد. زیرا به این صورت، در هیچ دوره ای از وجود امام در جامعه خویش بی بهره نبوده اند.
