اثربخشی درمان شناختی-رفتاری مبتنی بر پیشگیری از خودکشی (CBT-SP) بر انعطاف‌پذیری‌شناختی و خودانتقادگری در نوجوانان‌پسر دارای سابقه اقدام به خودکشی

الموضوعات :

فواد ششکلانی قالیباف ¹ , زهرا علیزاده بیرجندی ²

1 - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، موسسه آموزش عالی حکیم طوس، مشهد
2 - استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد

تاريخ الإرسال : 15 الأربعاء , ربيع الأول, 1446 تاريخ التأكيد : 26 الأحد , ربيع الأول, 1446 تاريخ الإصدار : 05 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1446

الکلمات المفتاحية: اقدام به خودکشی, درمان‌شناختی-رفتاری مبتنی‌بر پیشگیری‌از خودکشی, انعطاف‌پذیری‌شناختی, خودانتقادگری.,

ملخص المقالة :

امروزه افزایش نرخ شیوع خودکشی در نوجوانان، یک مسئله‌مهم در سطح بهداشت‌جهانی به شمار می‌رود. هدف از پژوهش‌حاضر بررسی اثربخشی درمان‌شناختی-رفتاری مبتنی‌بر پیشگیری از خودکشی (CBT-SP)بر انعطاف‌پذیری‌شناختی و خودانتقادگری در نوجوانان پسر 15 تا 18ساله دارای سابقه‌اقدام‌به‌خودکشی بود. روش پژوهش‌ از نوع نیمه‌آزمایشی براساس طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه‌آزمایش و کنترل بود. جامعه‌آماری این پژوهش، کلیه دانش‌آموزان پسر15 تا 18ساله‌ دارای سابقه اقدام به خودکشی که در آموزش و پرورش ناحیه تبادکان مشهد در سال تحصیلی 1401-1402 مشغول به تحصیل بودند را شامل شد که از میان آنها تعداد 40 نفر به‌روش نمونه‌گیری‌هدفمند انتخاب‌شدند و در دوگروه آزمایش و کنترل قرارگرفتند. گروه‌آزمایش، درمان (CBT-SP) را به‌مدت 12جلسه 60دقیقه‌ای به‌صورت گروهی و هفته‌ای یک‌جلسه دریافت‌کردند، درحالی‌که گروه‌کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از مقیاس‌انعطاف‌پذيري‌شناختي (CFI) دنيس و وندروال (2010) و مقیاس‌ خودانتقادی (LOSC) تامسون و زاروف (2004) گردآوری‌شد که پایایی آن‌ها با استفاده از ضریب آلفای‌کرونباخ به ترتیب برابر با 82/0 و 81/0 برآورد شد و به‌کمک تحلیل‌کوواریانس مورد‌تحلیل قرارگرفت. نتایج نشان‌دادکه CBT-SP باعث افزایش‌معنادار نمرات انعطاف پذیری شناختی، مولفه‌های ادراک‌کنترل‌پذیری، ادراک‌توجیه‌رفتار، ادراک‌ گزینه‌های مختلف و کاهش‌معنادار خود انتقادگری، خودانتقادگری‌درونی و خودانتقادی‌بیرونی می‌شود. باتوجه به اینکه درمان‌شناختی-رفتاری مبتنی‌بر پیشگیری از خودکشی (CBT-SP) بر بهبود انعطاف‌پذیری‌شناختی و کاهش خودانتقادگری در دانش‌آموزان پسر دارای‌سابقه‌اقدام به‌خودکشی مؤثر است، بنابراین این‌درمان می‌تواند به‌عنوان یک‌ مداخله‌بالینی، جهت کاهش رفتارهای خودآسیب‌رسان دانش‌آموزان دارای سابقه‌اقدام به‌خودکشی به‌کار گرفته‌شود.