روابط ایران و اتحادیه اروپا در محیط امنیتی جدید
الموضوعات :
محمد پورقربان
1
(استادیار روابط بین الملل، گروه علوم سیاسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران )
الکلمات المفتاحية: اتحادیه¬ی اروپا, مکتب کپنهاگ, چالش امنیتی, سیاست خارجی,
ملخص المقالة :
بررسی روند تحولات اروپا در دهه های اخیر نشان میدهد که محیط امنیتی اروپایی پس از سال ۲۰۰۸ دگرگون شده است و در این تحولات جدید؛ جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی اتحادیهی اروپا جایگاه مهمی یافته است؛ باید گفت، نقش و جایگاه جمهوری اسلامی ایران در چارچوب همسایگی گسترده‌تر اروپایی و به تبع آن در محیط امنیتی جدید اروپایی و ثبات و امنیت این اتحادیه غیرقابلانکار است. نقش ایران در منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای، ثبات منطقه‌ای در خاورمیانه، امنیت انرژی، مهاجرت و پناه جویی، مبارزه با انتقال مواد مخدر و همچنین اقتصاد منطقه و اروپا بر این واقعیت صحه می‌گذارد. همین نقش و جایگاه موجب شده است که از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون به واسطه جهان بینی متفاوت و متعارض ایران و اروپا، این دو در مسائل مختلفی دچار اختلاف و شکاف باشند. در این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با بهرهگیری از منابع کتابخانه ای و استفاده از چارچوب نظری مکتب امنیتی کپنهاگ، سعی در بررسی سیاست خارجی اتحادیهی اروپا در قبال ایران در محیط امنیتی جدید شده است.
1. بوزان، باری و الی ویور(1388)، مناطق و قدرت¬ها؛ ساختار امنیت بین المللی، ترجمه: عسگر قهرمان¬پور، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی
2. بوزان، باری و همکاران(1386)، چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی
3. بوزان، باری(1390)، مردم، دولت¬ها و هراس، ترجمه: پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی
4. خالوزاده، سعید(1390)، سیاست خارجی مشترک اتحادیه اروپایی، «اتحادیه¬ی اروپا، هویت، امنیت و سیاست»، به کوشش عبدالعلی قوام و داوود کیانی، تهران: نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی
5. عباسی، مجید(1392)، چالش¬های سیاست خارجی ایران و اتحادیه¬¬ی اروپا، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)
6. غریب¬آبادی، کاظم(1387)، برنامه¬ی هسته¬ای ایران: واقعیت¬های اساسی، تهران: وزارت خارجه
7. کالینز، الن(1396)، مطالعات امنیتی معاصر، ترجمه: علیرضا ثمودی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی
8. گلشن پژوه، محمودرضا(1390)، حقوق بشر و جایگاه آن در سیاست اتحادیه¬ی اروپا در قبال ایران، در کتاب: اروپا 10(ویژه روابط ایران و اتحادیه¬ی اروپا)، تهران: مسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین¬المللی ابرار معاصر تهران
9. هیوود، اندرو(1389)، سیاست، ترجمه: عبدالرحمن عالم، تهران: نشرنی
10. ابوالحسن شیرازی، حبیب¬اله(1394)، کالبدشناسی مذاکره¬ی هسته¬ای یران و آمریکا تا حصول بر جام و تصویب قطعنامه¬ی 2231، پژوهشنامه روابط بین¬الملل، ش. 30
11. بیوک، محسن و همکاران(1397)، تبیین استراتژی ژئوپلتیک جمهوری اسلامی ایران پس از برجام، فصلنامه¬ی تحقیقات سیاسی بین¬المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهررضا، ش. 34
12. ثموی پیله¬رود، علیرضا(1396)، جنگ سرد جدید در روابط اتحادیه اروپا و فدراسیون روسیه، فصلنامه¬ی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، پیاپی 100
13. ثموی پیله¬ور، علیرضا(1396)، قدرت هنجاری اتحادیه¬ی اروپا در آسیای مرکزی؛ ابزارها و چالش¬ها، فصلنامه¬ی آسیای مرکزی و قفقاز، ش. 97
14. خالوزاده، سعید(1391)، موانع و چالش¬های فراروی روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه¬ی اروپایی، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و سوم، ش. 1
15. زمانی، محسن؛ نیاکویی، سیّد امیر(1398)، واکاوی عوامل مؤثر بر خروج ایالات متحده آمریکا از برجام، فصلنامه¬ی مطالعات روابط بین¬الملل، سال دوازدهم، ش. 45
16. سیمبر، رضا و همکاران(1398)، رهیافت¬های سیاست هسته¬ای آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران بر اساس اسناد گزارش مرور وضعیت هسته¬ای (2008-2001)، مجله¬ی سیاست دفاعی، سال بیست و ششم، ش. 10
17. سیمبر، رضا؛ اسداللهی، غلامرضا(1393)، حقوق بشر و انجام مذاکرات نهادینه جهانی و منطقه¬ای، راهکار تحقق امنیت جامع، پژوهش¬های روابط بین¬الملل، دوره¬ی نخست، ش. 14
18. صالحی، اکرم و همکاران(1400)، دلایل خروج آمریکا از برجام از منظر رئالیسم نئوکلاسیک، فصلنامه¬ی علمی مطالعات روابط بین¬الملل، سال چهاردهم، ش. 53
19. صباغیان، علی(1398)، قدرت هنجاری و اروپایی سازی کشورهای اسلامی جنوب و شرق مدیترانه از طریق سیاست همسایگی اتحادیه اروپا، فصلنامه¬ی علمی مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال هشتم، ش. 4
20. عباسی، مجید(1392)، نقش حقوق بشر در واگرایی سیاسی جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه¬ی اروپا، فصلنامه¬ی پژوهش¬های راهبردی سیاست، سال دوم، ش. 5
21. عباسی، مجید؛ عزیزی، احمد(1397)، سیاست حقوق بشری اتحادیه¬ی اروپا مطالعه¬ی تطبیقی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، فصلنامه¬ی سیاست خارجی، سال سی و دوم، ش. 2
22. مرادی، مسعود(1398)، تعامل و تقابل در روابط خارجی ایران و اتحادیه اروپا، مجله¬ی پژ.هش¬های تاریخی ایران و اسلام، ش. 25
23. نورعلی‌وند، یاسر(1397)، راهبرد اروپا در قبال ایران پس از اعلام اینستکس، فصلنامه¬ی دیده¬بان امنیت ملی، ش. 83
1. A Global Strategy for the European Union’s Foreign And Security Policy (EUGS) (2016), Shared Vision, Common Action: A Stronger Europe
2. Ashton, Catherine (2010), Statement on Iran, 19 January 2010, Strasbourg: European parliament, Speech/10/4
3. Bassiri Tabrizi, Aniseh (2014), The EU’s Sanctions Regime against Iran in the aftermath of the JPA, European council on foreign Relations.
4. Binder, Krisztina (2018), Special purpose Vehicle for trade with Iran, European parliament, European parliamentary Research Service.
5. Biscop, Sven (2016), all or nothing? The EU Global Strategy and defence policy after the Brexit, Contemporary Security Policy Volume 37
6. central bank of the Islamic republic of iran (2020), INSTEX didn't work due to the European countries lack of courage, available at: https://www.cbi.ir/showitem/21082.aspx
7. European commission (2015), Review of the European neighborhood policy (ENP): stronger partenship for a stronger neighborhood, European Neighbourhood Policy and Enlargement Negotiations, Brussels
8. European council (2008), Declaration by the Presidency on behalf of the EU concerning the resumption of executions in the USA, Brussels, 14 May 2008
9. Fathollah- Nejad, Ali (2018), Europe and the future of Iran policy: Dealing with a Dual Crisis, Brooking Institution, Policy Briefing.
10. Fitzpatrick, Mark; Elleman, Michael; Izewicz, Paulina (2019), Uncertain Future The JCPOA and Iran’s Nuclear and Missile Programmes, Published January 17, 2019 by Routledge
11. Foreign affairs council (2014), 3288th council meeting foreign affairs; council lifts certain EU Sanctions on Iran, Brussels: Council of the European Union Press release 5425/14
12. Galbreath J, David (2019), Contemporary European Security Published March 27, 2019 by Routledge
13. Lannon, Erwan; Gstöhl, Sieglinde(2014), The Neighbours of the European Union's Neighbours: Diplomatic and Geopolitical Dimensions beyond the European Neighbourhood Policy, Published by Routledge
14. Lehne, Stefan (2017), IS THERE HOPE FOR EU FOREIGN POLICY? Carnegie Endowment for International Peace.
15. Milczanowski, Maciej (2014), US Policy towards Iran under President Barack Obama's Administration, Hemispheres. Studies on Cultures and Societies, Volume 29, Issue 4
16. Osiewicz, Przemysław(2021), EU-Iran relations: Toward a diplomatic confrontation?, available at: https://www.mei.edu/publications/eu-iran-relations-toward-diplomatic-confrontation
17. Pakfar, shirin(2010), Dealing with Iran: How can the EU Achieve its Strategic Objective? Danish institute for international studies, DIIS Policy BRIEF.
18. Parsi, Rouzbeh; Esfandiary, Diana (2016), An EU Strategy for relations with Iran after the nuclear deal, Policy Department, Directorate-General for External Policies, June 2016 - PE 578.005
19. Perteghella, Annalisa (2019), Iran Looking East: An Alternative to the EU? ISPI Report, available at: https://www.ispionline.it/en/pubblicazione/iran-looking-east-alternative-eu-24470
20. Snyder JL, Vinjamuri L. (2004)_. Trials and errors: principle and pragmatism in strategies of international justice. Intl. Secur. 28:5–44
21. the European External Action Service (EEAS) (2019), Violent crackdown on the recent protests in Iran: remarks of High Representative/Vice-President Josep Borrell at the European Parliament plenary debate, Strasbourg, 18/12/2019, UNIQUE ID: 191219_4
22. UNODC (2018), World Drug Report 2018 (United Nations publication, Sales No. E.18.XI.9).
23. Wood, Steve (2011), Pragmatic power Europe?, Cooperation and Conflict 46(2):242-261
