بررسی راهبرد امنیتی و سیاسی ایران و چین؛ با تاکید بر توافق 25 ساله
الموضوعات :علی رضا احدنژاد 1 , میرابراهیم صدیق 2
1 - دانشجوی دوره دکترای علوم سیاسی مسایل ایران. کرج
2 - استادیار واحد کرج
الکلمات المفتاحية: امنیت, نواقع گرایی, امنیت منطقه ای , چین, ایران ,
ملخص المقالة :
جهانی شدن به عنوان تشدید روابط بین تعداد فزاینده ای از سیاست ها درک می شود. روابط چین و ایران در عصر جهانی شدن نیز از این ویژگی برخوردار بوده است . سوال و محور اصلی این پژوهش این است که راهبرد امنیتی و سیاسی ایران و چین با تأکید بر سند همکاری 25 ساله ایران و چین چگونه است. ر راستای تبیین این موضوع با بهره گیری از روش تحلیلی-توصیفی می توان گفت که چین در سطح کلان سیاست خارجی دو الزام را انتخاب کرده است) الف) تقویت ثبات در محیط امنیتی چین (در حوزه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی) و ب) جذب منابع بین‌المللی لازم جهت پیشبرد فرایند توسعه اقتصادي (منابع اقتصادي و سیاسی). در این راستا، جمهوري اسلامی ایران، به عنوان کشوري که داراي ذخایر غنی نفت و گاز است می‌تواند برآورد کننده نیازهاي چین باشد. همچنین در حوزه نظام بین‌الملل، هر دو کشور جمهوري اسلامی ایران و چین، نظم موردنظر ایالات‌متحده را نپذیرفته و تلاش دارند تا این نظم را تغییر دهند. در واقع می توان گفت که نتایج امنیتی و سیاسی توافق 25 ساله ایران و چین را می توان در مواردی همچون مخالفت با نظم جهانی امریکایی، استقلال امنیتی از امریکا، نادیده گرفتن تحریم های امریکا و غرب، حمایت از جهان چند قطبی، مخالفت چین با دخالت نیروهای خارجی در امور داخلی و تضعیف ثبات و امنیت ایران و صلح منطقه ای و جهانی در نظر گرفت.
1. ارغوانی پیرسلامی، فریبرز (۱۳۹۴)، “روابط ایران و چین در دوره‌ی احمدی‌نژاد: سیاست نگاه به شرق و تأثیرات ساختاری”، مطالعات روابط بین‌الملل، دوره‌ی ۸،
2. آدمی، علی بهار 1389” . راهبرد نگاه به شرق در سیاست خارجی جمهوري اسلامی ایران”. فصلنامه مطالعات سیاسی، سال 2 ،شماره 7،بهار،
3. آدمی، علی(۱۳۸۹)، “راهبرد نگاه به شرق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: دیدگاه‌ها، زمینه‌ها و فرصت‌ها”، فصل‌نامه‌ی مطالعات سیاسی، سال دوم، شماره‌ی ۷.
4. بابازاده انویق، رضا (1400)بررسی روابط سیاسی اقتصادي ایران و چین بین سالهاي 2010-2020.ایان نامه کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل، دانشگاه علامه طباطبائی.
5. برزگر، کیهان و آدمی، علی (1389” .(تحلیلی راهبردي در سیاست خارجی جمهوري اسلامی ایران با تأکید بر نگاه به شرق و سازمان همکاري شانگهاي”، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال 3 ،شماره.1-29پاییز
6. بصیری،محمدعلی؛رشید،معصومه(1394).خیزش اقتصادی- نظامی جمهوری خلق چین و پیامدهای امنیتی آن برای جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، 1394، شماره 22
7. ثقفی عامری، ناصر، احدی، افسانه (۱۳۸۶)، “رویکرد نگاه به شرق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (پژوهش ۵)”، معاونت پژوهش‌های سیاست خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک
8. ثقفی عامری، ناصر، احدی، افسانه (۱۳۸۷)، “ایران و سیاست نگاه به شرق”، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، پژوهشکده‌ی تحقیقات استراتژیک.
9. ثقفی عامري، ناصر (1385 .(در جست و جوي افقهاي جدید در سیاست خارجی ایران: سیاست نگاه به شرق، تهران: معاونت پژوهشهاي سیاست خارجی، مرکز تحقیقات استراتژیک.
10. دبیرخانه‌ی سازوکار عالی مشارکت جامع راهبردی ایران و چین (1399)، “ویرایش نهایی برنامه‌ی همکاری‌های جامع (25 ساله) ایران و چین”، سایت وزارت خارجه‌ی جمهوری اسلامی ایران.
11. دفتری، مریم (۱۳۷۴)، “تحلیلی بر روابط ایران و چین”، مجله‌ی سیاست خارجی، سال نهم، شماره‌ی ۱.
12. دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال الدین (۱۳۹۴)، “سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران”، تهران: سمت.
13. عسگر خانی،ابومحمدقهرمانی،محمدجواد(1392).افزایش قدرت چین و واکنش ایالات‌متحده و هند در برابر آن، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، دوره 5، شماره 17
14. قاضی‌زاده، شهرام، طالبی‌فر، عباس (۱۳۹۰)، “مناسبات راهبردی ایران و چین”، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
15. قنبرلو، عبدالله (۱۳۹۲)، “بنیادهای امنیتی سیاست خارجی چین”، فصل‌نامه‌ی مطالعات راهبردی، سال شانزدهم، شماره‌ی ۲.
16. قوام، سیدعبدالعلی، یزدان‌شناس، زکیه (۱۳۹۲)، “جست‌وجویی در منابع داخلی و رفتار بین‌المللی چین: استفاده‌ی بهینه از مقدورات داخلی”، فصل‌نامه‌ی روابط خارجی، سال پنجم، شماره‌ی ۲.
17. کشاورز مقدم، الهام (1400). . جایگاه چین در سیاست نگاه به شرق جمهوري اسلامی ایران”، کارشناسی ارشد رشته روابط بین‌الملل، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
18. گلشن‌پژوه، محمدرضا، کوزه‌گر کالجی، ولی (۱۳۸۸)، “روند هم‌گرایی و بهبود جایگاه چین در نظام بین‌الملل از دیدگاه قدرت نرم”، ماه‌نامه‌‌ی اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره‌ی ۲۶۶.
19. گوهری‌مقدم، ابوذر (۱۳۸۶)، “جایگاه چین در سیاست نگاه به شرق ایران”، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، شماره‌ی پی‌درپی ۸۴۳۴.
20. مشیرزاده، حمیرا (۱۳۸۸)، “تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل”، تهران: سمت.
21. Abdulraouf Mustafa al-Ghunaimi& Ahmed Shamsadin Leila, 2020, Chinese-Iranian Relations the Prospects of Strategic Partnership in a Changing World, International Institute for Iranian Studies.
22. Abu, V. (2014), Iranian Trends in the Arab Region and Their Impact on -National Security, Second Edition, Sadiq Center Library, pp. 89-91.:
23. Alex Vatanka, 2021, making sense of the Iran-China strategic agreement, Middle East Institute.
