سنجش روشنایی روز در جبهه جنوبی مسجد جامع اصفهان با تأکید بر تغییرات کالبدی
الموضوعات : City architect
زهرا زمان پور
1
,
ملیحه تقی پور
2
,
علی اکبر حیدری
3
,
کیمیا السادات طبیب زاده
4
1 - Department of Architecture, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz,
2 - گروه معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
3 - دانشگاه یاسوج
4 - گروه معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
مساجد یکی از بناهای مهم مذهبی در بافت شهر ایرانی- اسلامی محسوب می‌شوند. ایجاد روشنایی طبیعی در این بناها یکی از دغدغه‌های معمار ایرانی بوده که با تغییر یا افزودن عناصر کالبدی در طول تاریخ سعی در خلق فضای مطلوب برای کاربر داشته است. بنابراین مسئله روشنایی روز این امر را بدیهی می‌سازد که مطالعه تغییرات الگوهای متفاوت ساخت مساجد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در همین راستا هدف پژوهش حاضر، سنجش کیفیت روشنایی نور طبیعی در یکی از مساجد شهر اصفهان، یعنی شبستان جنوبی مسجد جامع (به‌عنوان نمونه‌ای که تغییرات دوره‌های مختلف را دارا است)، انجام گرفت. از این رو، همه اطلاعات لازم، بررسی و تحلیل شد و داده‌ها در چند نرم‌افزار، مدل‌سازی شدند و در نهایت، در نرم‌افزار اکوتکت، میزان تابش خورشیدی در انواع مستقیم و پراکنده آن محاسبه شد. نتایج حاکی از آن بوده‌اند که معمار ایرانی توانسته راهکارهایی جهت افزایش و حفظ نور طبیعی روز در الگوی شبستانی ارائه دهد؛ به‌عبارتی افزودن گنبدخانه و نورگیری از این فضا در دوره‌های پس از قرون اولیه اسلامی، کمک شایانی به کیفیت نورگیری کرده و پس از آن، مسجد گنبددار ایوانی نیز علاوه بر داشتن زیبایی منحصر به‌فرد، به کنترل نور جهت جلوگیری از خیرگی برای آسایش کاربر کمک کرده است.
