بررسی رابطه بین تعامل مادر-کودک، اضطراب و افسردگی مادر با پرخاشگری دانش آموزان پسر دوره ابتدایی ناحیه یک شهر رشت
الموضوعات : فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتیمحسن مشکبیدحقیقی 1 , الهام عابدین زاده 2
1 - گروه روانشناسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
2 - مؤسسه آموزش عالی سیمای دانش، رشت، ایران
الکلمات المفتاحية: تعامل مادر-کودک, اضطراب و افسردگی, پرخاشگری, دانش آموزان, دوره ابتدایی,
ملخص المقالة :
این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین تعامل مادر-کودک، اضطراب و افسردگی مادر با پرخاشگری دانشآموزان پسر دوره ابتدایی ناحیه یک شهر رشت انجام شد. نوع پژوهش توصیفی و روش آن نیز همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانشآموزان پسر پایه ششم ابتدایی مدارس آموزش و پرورش ناحیه 1 شهر رشت در سال تحصیلی 1403-1402 به همراه مادرانشان (870) بود که از بین آن‌ها نمونه‌ای به تعداد 205 دانشآموز و 205 نفر مادر به روش نمونهگیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری دادههای مورد نیاز از پرسشنامه‌های پرخاشگری آیزنگ و گلین ویلسون (1975)، ارزیابی رابطه مادر-فرزند روس (1980) و اضطراب و افسردگی هاسپیتال زیگمون و اسنایت (1983) استفاده شد. برای تحلیل دادهها از آزمونهای آماری پارامتریک ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافتهها نشان داد بین تعامل مادر-کودک و پرخاشگری دانشآموزان پسر (05/0P˂ و 16/0r=)، بین اضطراب مادر و پرخاشگری دانشآموزان (05/0P˂ و 24/0r=) و بین افسردگی مادر و پرخاشگری دانشآموزان پسر (05/0P˂ و 19/0r=) رابطه معنی‌دار وجود دارد و مجموعاً 6/14 درصد تغییرات پرخاشگری دانشآموزان پسر با سه متغیر مذکور تبیین می‌گردد. بر اساس یافته‌های مذکور می‌توان نتیجه‌گیری کرد که بهبود تعامل مادر-کودک و کاهش اضطراب و افسردگی مادر سبب کاهش پرخاشگری فرزندان پسر می‌گردد.
شیبانی¬فر، رضا؛ گودرزی، زهره؛ گودرزی، سارا و هاشمی، سیدسهیل. (1398). رابطه استرس و پذیرش/ طرد مادران با پرخاشگری کودکان دارای اختلال یادگیری شهرستان بروجرد. اولین کنفرانس ملی کودکان استثنایی از منظر روانشناسی تربیتی، علوم شناختی و آسیب شناختی.
شیخ¬الاسلامی، علی؛ اسدالهی، الهام و محمدی، نسیم. (1396). پیش بینی پرخاشگری نوجوانان بزهکار بر اساس راهبردهای حل مسأله و مهارت¬های ارتباطی. مجله سلامت اجتماعی، 4(3)، 219-209.
شیرالی¬نیا، خدیجه؛ ایزدی، معصومه و اصلانی، خالد. (1398). نقش واسطه‌ای استرس فرزندپروری، کیفیت رابطه مادر-کودک و سلامت روان مادر در رابطه بین فرزندپروری ذهن‌آگاهانه و مشکلات رفتاری کودکان. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان¬درمانی، 10(38)، 146-135.
شیرزادی، پرستو؛ امینی، نرگس و اصغرپور، زهرا. (1399). رابطه اضطراب کرونا در مادران با تعامل والد- کودک و پرخاشگری کودکان در ایام قرنطینه. فصلنامه خانواده پژوهی، 16(62)، 154-139.
فتحی نژاد، مریم؛ عابدینی، صدیقه و محسنی، شکرالله. (1395). بررسی تأثیر کلاس های آمادگی دوران بارداری بر اضطراب مادران مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی هرمزگان. مجله مراقبت¬های پیشگیرانه در پرستاری و مامایی، 6(6)، 33-24.
کریمی، عشرت؛ افشار، رضا؛ ماندگار، مهری و عتیقی، الهام. (1401). بررسی رابطه افسردگی و پرخاشگری مادران با میزان بیش¬فعالی و پرخاشگری دانش¬آموزان ابتدایی مدارس دولتی دخترانه شهر سیرجان. مجله مطالعات اسلامی ایرانی خانواده، 2(4)، 82-70.
Agazzi, H., Tan, S.Y., Ogg, J., Armstrong, K., Kirby, R.S. (2017). Does parent- child interaction therapy reduce maternal stress, anxiety, and depression among mothers of children with autism spectrum disorder? Child & Family Behavior Therapy, 39(4), 283-303.
Akin, A. (2014). Self-efficacy, achievement goals and depression, anxiety, and stress: A structural equation modeling. World Applied Sciences Journal, 3(5), 725-732.
Dreidi, M., Asmar, I., Tawafsha, A., Syam, B., Izzaldeen, H., Nassar, W., Barakat, I. (2024). The effects of mother-child relationship and mother's personality traits on Child's emotional and behavioral well-being. Journal of Neonatal Nursing, Available online 25 January 2024, In Press, Corrected Proof.
Dunn, J.M., Fait, H.F. (2020). Special physical education: adapted, individualized developmental. The university of viriginia, W.C. Brown.
Jia, L., Zhang, Z., Li, R., Zha, J., Fang, P., He, H., Wan, Y. (2024). Maternal parenting stress and social-emotional problems of Chinese preschoolers: The role of the mother-child relationship and maternal adverse childhood experiences. Journal of Affective Disorders, 350, 188-196.
Kirkby, R.J., Linder, H. (2020). Exercise is linked to reductions in anxiety but not premenstrual syndrome in women with prospectively assesed symptoms. Academic Search Premier, 33(2), 222-230.
Petcharat, M., Liehr, P. (2017). Mindfulness training for parents of children with special needs: Guidance for nurses in mental health practice. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 30(1), 35-46.
Nguyen, T., Schleihauf, H., Kayhan, E., Matthes, D., Vrtička, P., Hoehl, S. (2020). The effects of interaction quality on neural synchrony during mother-child problem solving. cortex, 124, 235-249.
Xu, Y., Zhou, Y., Zhao, J., Xuan, Z., Li, W., Han, L., Liu, H. (2021). The relationship between shyness and aggression in late childhood: The multiple mediation effects of parent-child conflict and self-control. Personality and Individual Differences, 182, 111058.
