تبیین سقوط حکومت در گلستان سعدی

الموضوعات : فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

غلامرضا صدیق اورعی ¹

1 - دانشگاه فردوسی مشهد

تاريخ الإرسال : 02 السبت , ذو الحجة, 1445 تاريخ التأكيد : 06 السبت , صفر, 1446 تاريخ الإصدار : 15 الأربعاء , ربيع الأول, 1446

الکلمات المفتاحية: سقوط حکومت, گلستان سعدی, تحولات حکومت,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: یکی از آثار ارزشمند ادبی، گلستان سعدی است که در جهان بسیار مشهور شده و منابع زیادی در حوزه‌های مختلف به این موضوع اذعان داشته‌اند. بنابراین هدف از انجام تحقیق حاضر، شناخت اندیشة اجتماعی سعدی و تبیین فرایند سقوط حکومت در گلستان سعدی است. روش: روش تحقیق در این مقاله از انواع اسنادی است که در آن با استفاده از تحليل دروني متن گزاره‌های باب اول گلستان به تحلیل درونی متن پرداخته و عناصر قدرت و عوامل سقوط حکومت تحلیل و فرایند سقوط حکومت را از نظر سعدی کشف کرده است و در یک مدل مفهومی به تصویر کشیده است. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که نقطه شروع سقوط حکومت که چپاول مال رعیت است، در نهایت به بی‌انگیزگی سپاهیان شاه و کاهش توان دفاعی شاه منجر شده و به سقوط حکومت می‌رسد. نتیجه‌‎گیری: نتیجه این تحقیق نشان داد که، سعدی (قرن هفتم ه. ق) دربارة سقوط حکومت های عصر خود نظریه ای ارائه داده است که به نظریات اندیشمندان اجتماعی نزدیک است.

المصادر:

1- آسمند جونقانی، علی (1402)، متغیرهای دوگانه تحکیم و انحطاط حکومت از دیدگاه سعدی برمبنای نظریه هرمنوتیک اسکینر، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، 15 (58): 34-1.
2- اسدی گرجی، عین‌الله، باباجانی گرجی، زینب (1396)، اصول و شاخصه‌های حقوق شهروندی در بوستان سعدی، حقوق پزشکی، ۱۱ (۴۰) :۱۷۹-۱۹۱
3- حیاتی، زهرا، عربزاده، فاطمه (1399)، بازخواني باب اول بوستان سعدی با رویکرد مشروعیت¬بخشي در گفتمان حکومت، متن پژوهی ادبی، 24 (83): 222-193.
4- دوورژه، موریس (1375)، روش¬های علوم اجتماعی، ترجمه خسرو اسدی، چ سوم، تهران، امیرکبیر.
5- رسولی، عباسعلی؛ صالحی نجف آبادی، عباس (1396)، راه‌های مهار قدرت سیاسی از منظر سعدی، نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، 7 (1): 77-55.
6- زرین‌کوب، عبدالحسین (1386)، حدیث خوش سعدی، چ 4، تهران، سخن.
7- ساری اصلانی، شهرام (1398)، حقوق بشر در ژانر ادبی با تکیه بر آثار سعدی، چهارمین کنفرانس ملی توانمندسازی جامعه در حوزه علوم انسانی و مطالعات روانشناسی.
8- ساسانی، فرهاد (1389)، تأثیر بافت متنی بر معنای متن، زبان پژوهی، ش 3، صص 124-109.
9- فروغی، محمدعلی (ذکاء‌الملک) (1380)، گلستان سعدی، تهران، اقبال. چاپ پنجم.
10- یوسفی، غلامحسین (1400)، گلستان سعدی، تهران، خوارزمی، چاپ پانزدهم.
11- شریف‌زادی، حجت‌الله، حاجی، ستاره (1400)، بررسی حقوق اجتماعی شهروندان در گلستان سعدی، نهمین همایش ملی علمی پژوهشی روانشناسی و علوم تربیتی.
12- صدیق اورعی، غلامرضا (1373)، اندیشه اجتماعی امام خمینی درباره تغییر جامعه، تهران، سوره.
13- عبدالرئوف، حسین (1387)، زنجیرمندی مفهومی و بافتی در گفتمان قرآنی، ترجمه ابوالفضل حری، زیباشناخت، سال 9، ش 19، صص 390-370.
14- فاستر، مایکل برسفورد (1376)، خداوندان اندیشه سیاسی، ترجمه: جواد شیخ الاسلامی، ج 1، تهران، امیرکبیر.
15- قاسمی، علی (1399)، فهم ‌مسئله‌ اصلی ‌اندیشه ‌سیاسی ‌سعدی، رهیافت‌های سیاسـی و بین‌المللی، 12 (2): 68-41.
16- قلیان عسکری، عبدالله، مستعلی پارسا، غلامرضا (1400)، دیدگاه سعدی‌پژوهان ایرانی دربارۀ حقوق و قواعد اجتماعی مورد استفاده و تأکید سعدی، متن‌پژوهی ادبی، 25 (87): 166-140.
17- Wylie, S (2005(The Axiomatic Method in Sociology. HON 213.
18- http://aboutsociology.com/sociology/Axiomatization