نگاهی نوین به ساحت های وجودی انسانی بر اساس آیات قرآنی باتکیه بر آرای مکاتب فلسفه اسلامی
الموضوعات :
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
الکلمات المفتاحية: قرآن .فلسفه, جسم, نفس, روح,
ملخص المقالة :
یکی ازبنیادی ترین پرسش هایی که هماره ذهن جستجوگرانسان را به خود مشغول داشته است؛پرسش از ساحت های وجودی انسان است ((من کیستم؟)).فلاسفه واندیشمندان وعالمان دین هریک بر اساس نظام فکری – فلسفی خویش، تلاش نموده اند تا به این پرسش بنیادین پاسخی در خور دهند .برخی انسان راازجهت وجودی تک ساحتی پنداشته اند وبرخی دیگر انسان را موجودی چند ساحتی فهم کرده اند. غالب فلاسفه ی الهی انسان را موجودی دو ساحتی دانسته اند، ساحتی مادی وساحتی روحی .تامل درآثار فلاسفه ی بزرگی همچون فارابی وابن سینا وسهروردی چنین نتیجه ای بدست می دهد که انسان موجودی است دوبعدی و دوساحتی ساحتی نفس وساحتی جسم.عالمان دین نیزباتکیه برمنابع دینی وامداداز مبانی فلسفی برای حقیقت وجودی انسان همان دوساحت را استنباط نموده اند.در میان فلاسفه الهی نوع نگاه صدرا تا حدودی متفاوت است.صدرا با الهام از آیات قرآنی وکشف وشهود عرفانی واستدلال برهانی باتکیه برعوالم سه گانه عینی وتطبیق آن بر عوالم انسانی ازبرای انسان سه ساحت فهم کرده است؛ساحت طبیعی، ساحت مثالی و ساحت عقلانی.هرچند ازدوگانه انگاری فلاسفه ی پیشین عبورنکرده است
این نظریه تحت عنوان((نگاهی نوین به ساحت های وجودی انسانی بر اساس آیات قرآنی با تکیه بر آرای مکاتب فلسفه اسلامی))تلاشی است تا با تکیه بر مبانی هستی شناسانه انسانی در نظامات فلسفی خوانشی نوین از ساحت های وجوی انسان ازآیات قرآنی عرضه کند نگارنده با تامل درآثارفلاسفه الهی وتدبر در آیات قرآنی به این نتیجه دست یافته است که ساحت های وجودی انسانی ازمنظر آیات قرآنی، سه ساحت است:نفس،جسم وروح.
منابع: 1. قرآن کریم 2. الشیرازی، صدرالدین محمد، (1380)، ترجمه اسفار اربعه
، مترجم: محمد خواجوی، تهران ،انتشارات مولی، چاپ اول. 3. ............، (1388)، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة
، تصحیح: سید جلال الدین آشتیانی، قم ،مطبوعات دینی، چاپ دوم. 4. ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1388)، الهیات از کتاب شفا
، مترجم:ابراهیم دادجو،تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ اول. 5. ................ (1383)، الاشارت و التنبیهات
، شارح: خواجه نصیرالدین طوسی،قم، نشر البلاغة. 6. طباطبائی، محمدحسین، (1385)، نهایة الحکمة
، مترجم و شارح: علی شیروانی،قم،بوستان کتاب، چاپ ششم. 7. فارابی، ابونصر، (1976)، فصوص الحکم
، تحقیق محمد حسن آل یاسین،بغداد،مطبعه المعارف. 8. مولانا، (1376)، مثنوی معنوی
، تصحیح وپیشگفتار:عبدالکریم سروش،تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم. 9. یزدان پناه، سید یدالله، (1389)، حکمت اشراق
،قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول
