تعارض حملات سایبری با اصل عدم مداخله در حقوق بین الملل با تمرکز بر اقدامات ایالات متحده آمریکا

الموضوعات : فصلنامه مطالعات حقوقی فضای مجازی

سعید عیدکشایش ¹ , حسین ثریایی آذر ² , جهانگیر باقری ³

1 - گروه حقوق بین الملل، دانشکده علوم انسانی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران
2 - استادیار گروه حقوق بین الملل، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران
3 - استادیار گروه حقوق بین الملل، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران

تاريخ الإرسال : 07 السبت , محرم, 1446 تاريخ التأكيد : 07 السبت , محرم, 1446 تاريخ الإصدار : 12 الأحد , ربيع الأول, 1446

الکلمات المفتاحية: حملات سایبری, جنگ سایبری, اصل عدم مداخله, اجبار, تخریب سایبری,

ملخص المقالة :

هرچند پدیداری فضای سایبر در عصر جدید زمینه‌ساز بسیاری از پیشرفت‌های بشری گردیده ولی در همین راستا نیز بسیاری از نابسامانی‌های فضای حقیقی را نیز میزبانی نموده است. امروزه در سطح بین‌المللی بسیاری از تعارض‌ها با استفاده یا به تعبیری سوءاستفاده از ظرفیت‌های این فضا، در این وادی نمود یافته‌اند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها حملات و تخاصمات سایبری است. دولت‌های مختلف فضای مذکور را به عنوان میدان جنگ تلقی نموده و در راستای ایراد خسارت به دیگرانی هستند که آنان را دشمن خود خطاب می‌نمایند، که یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین این کشورها ایالات متحده‌ی آمریکا می‌باشد که با استفاده از تجهیزات فوق پیشرفته خود به این اقدامات علیه دولت‌های دیگر دست می‌یازد. در همین راستا ضرورت توجه به حملات سایبری که می‌تواند منجر به مسئولیت دولت‌ها گردد اجتناب‌ناپذیر است چرا که برخی از این حملات می‌تواند ناقض اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها-به عنوان قاعده‌ی آمره حقوق بین‌الملل- گردد. مقاله‌ی حاضر با یاری جستن از روش تحلیلی توصیفی به این نتیجه دست یافته است که برخی از حملات سایبری ایالات متحده با توجه به دارا بودن عناصری همچون تهاجم آگاهانه، نقض استقلال دولت‌ها و عنصر اجبار ناقض اصل عدم مداخله می‌باشد و تلاش‌ها برای پر کردن شکاف‌ها به نتایج کاملاً متفاوتی از درج ارزش‌های دموکراتیک تا تقویت ناخواسته گرایش‌های حمایت‌گرا منجر شده و تاکنون سایبری شدن تأثیر ملموسی بر اصل عدم مداخله و کیفیت آن نداشته است.

المصادر:

منابع
1. بای، حسین‌علی و پور قهرمانی، بابک. (1388). بررسی فقهی و حقوقی جرایم رایانه‌ای، قم، پژوهش گاه علوم و فرهنگ اسلامی
2. مرکز پدافند غیرعامل فاوا. (1388). «جنگ سایبری»، مجله پردازشگر، سال هفتم، ش 64
3. صانعیان، علی. (1398). «امنیت سایبری در آمریکا، ساختارها و روندها»، فصلنامه سیاست خارجی، دوره 33، شماره 1، شماره پیاپی 129، بهار، 191-228
4. ضیایی، سید یاسر، خلیل زاده، مونا. (1392). «مسؤولیت بین‌المللی دولت‌ها ناشی از حملات سایبری»، فصلنامه¬ی پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، دوره 12، شماره 23، بهار، 87-122
5. صادقی حقیقی، دیدخت. (1390)، تحول در مفهوم اصل عدم‌مداخله در حقوق بین‌الملل، فصلنامه مطالعات روابط بین¬الملل، دوره 4، شماره 16 - شماره پیاپی 16، پاییز، 93-128
6. اسمعیل زاده ملاباشی، پرستو، عبدالهی، محسن. (1399). «حملات سایبری و نقض اصل عدم‌مداخله»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، تابستان، دوره 50، شماره 2،711-736
7. گیوکی، آذر، کفاییفر، محمدعلی، رضایی، محمدتقی. (1397). «قابلیت اعمال قواعد حقوق بشردوستانه بین‌المللی در حملات سایبری با نگاهی به دستورالعمل تالین ۲»، مجله علمی پژوهشی حقوق پزشکی، شماره 12، 173-186
8. گیوکی، آذر، حکاک¬زاده، محمدرضا. (1401). «مداخله خارجی در امور داخلی دولت‌ها از طریق عملیات سایبری با توجه به دستورالعمل تالین»، فصلنامه علمی مطالعات حقوقی فضای مجازی، بهار، دوره 1، شماره 1
9. صابر نژاد، علی و هاشم‌پور حمیدی، هادی. (1392). «جنگ سایبری و تحول مفهوم توسل به زور در حقوق بین‌الملل»، پنجمین همایش مجازی بین‌المللی تحولات جدید ایران و جهان، قزوین
10. صلاحی، سهراب، کشفی، سید مهدی. (1395). «جنگ سایبری از منظر حقوق بین‌الملل با نگاه به دستورالعمل تالین»، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، بهار و تابستان، شماره 14، 28-47
11. قاسمی، غلامعلی. (1395). «چالش¬های اصل عدم‌مداخله و جایگاه آن در حقوق بین¬الملل»، فصلنامه آفاق امنیت، دوره 9، شماره 33.
12. باستانی، برومند. (1383). جرایم کامپیوتری و اینترنتی، جلوه‌ای نوین از بزهکاری، تهران، بهنامی
13. اصلانی، جبار. (1395). «حملات سایبری در چهارچوب نظام مسئولیت بین¬المللی»، رساله دکتری، دانشگاه تهران
14. هالپین، ادوارد. (1389). جنگ سایبر، جنگ اینترنتی و انقلاب در امور نظامی، ترجمه آرانی روح‌الله، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس
15. قاجار قیونلو، سیامک. (1391). مقدمه حقوق سایبر، چاپ اول، تهران، نشر میزان
16. پور قهرمانی، بابک، صابر نژاد، علی. (1394). حریم خصوصی در فضا‌ی سا‌یبر از منظر حقوق بین‌الملل‌، انتشارات مجد
17. برادران، نازنین، همایون، حبیبی، زمانی، قاسم، هنجنی، سید علی. (1396). «کاربرد اصل عدم‌مداخله در امور داخلی دولت¬ها در حملات سایبری»، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، دوره 8، شماره 33
18. پور قهرمانی، بابک و صابر نژاد، علی. (1392). «ضرورت تدوین قواعد بین¬الملل برای مبارزه با جنگ سایبری»، چهارمین همایش مجازی بین¬الملل ایران و جهان
19. جعفری، افشین و توتونچیان، مهری. (1400). «بررسی راه‌کارهای تهدید حملات سایبری از منظر حقوق بین‌الملل بشردوستانه»، ماهنامه حقوق شهروندی، شماره 18، فروردین، 351-331
20. مسعودی، امیر. (1383). «امنیت اطلاعات در فضای سایبر»، تهران، نشریه کتاب ماه
21. black-law-dictionary(2004). approaches to cyber space,london,ashgate publishing
22. Clark,Richard (2009). War from Cyberspace، the National Interest
23. Roscini, Marco. (2014). Cyber operation and use of force in international law, oxford press
24. Schmitt, Michael N. (2013). Tallin Manual on the International Law Applicable to Cyber Warfare, New York, Cambridge University Press
25. Tallinn Manual 2.0 On The International Law Applicable To Cyber Operation (2017). Perpared by International Group of Experts at the Invitation of the NATO Cooperative Cyber Defense Center of Excellence,Cambridg university press
26. Cornish, Paul،David Livingstone (2010)."On Cyber Warfare، a Chatham House Report"، The Royal Institute of International Affairs.
27. Dorn, W. (2017). Cyberpeacekeeping: A new role for the United Nations". Geo. J. Int'l Aff.No.18
28. Dunn Cavetly, Myriam, (2011). "Cyber-Allies",IP Global Edition,Vol. 1, 12
29. Michael Alex (2010). "Cyber Probing،the Politicization of Virtual Attack",Research & Assessment Branch (R&AB), Swindon, United Kingdom.
30. Marrone, A. & Sabatino, E. (2021). "Cyber Defence in NATO Countries: Comparing Models". Istituto Affari Internazionali (IAI).
31. Army, U. (2005),Cyber Operations and Cyber Terrorism In U. Army, U.S. Army Trainin.
32. Declaration on Friendly Relations,1970
33. ICj Reports, Nicaragua judgment,1986
34. Nakashima, Ellen (13 September 2016). "Obama to be urged to split cyberwar command from NSA". The Washington Post. Archived from the original on 14 September 2016
35. Rep. of the Group of Governmental Experts on Advancing Responsible State Behaviour in Cyberspace in the Context of International Security, para. 2 (May 28, 2021) https://front.un-arm.org/wp-content/uploads/2021/06/final-report-2019-2021-gge-1-advance-copy.pdf
36. Rodriguez, Carlos A. (2006),Cyber terrorism Inter-American Defense College as a prerequisite for the Diploma approved
37. https://www.washingtonpost.com/world/national-security/obama-to-be-urged-to-split-cyberwar-command-from-the-nsa/2016/09/12/0ad09a22-788f-11e6-ac8e-cf8e0dd91dc7_story.html