بازاندیشی موانع مشارکت مردمی در حکمرانی نهاد مدرسه برمبنای تحلیل نهادی

الموضوعات :

منیر تجلی ¹ , احمد سعیدی ² , علیرضا چیت سازیان ³

1 - فارغ التحصیل دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران . تهران . ایران
2 - گروه پژوهش‌های آماری و فناوری اطلاعات، موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، تهران، ایران.
3 - گروه مدیریت دولتی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران.

تاريخ الإرسال : 21 الجمعة , محرم, 1444 تاريخ التأكيد : 13 السبت , ذو الحجة, 1444 تاريخ الإصدار : 13 الثلاثاء , ذو القعدة, 1445

الکلمات المفتاحية: موانع مشارکت مردمی, تامین منابع مدرسه, حکمرانی مردم بنیان,

ملخص المقالة :

مقدمه و هدف: امروزه مشارکت در آموزش و پرورش به عنوان راه حلی جهت برخورداری از فرصت‌های برابر آموزشی است. همچنین محلی برای بروز استعدادها و افزایش توانمندی افراد است. لذا هدف از انجام این پژوهش بررسی موانع مشارکت در تامین منابع نهاد مدرسه است.

روش شناسی پژوهش: این پژوهش از نوع کیفی است که روش انجام آن در بخش اول تحلیل محتوای کمی پژوهش‌های پیشین است که بر اساس جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی تمام 30 تحقیق با موضوع موانع مشارکت در آموزش و پرورش که در قالب مقاله در طی سال‌های 1375-1399به چاپ رسیده بودند؛ انتخاب شدند. و در بخش دوم تحلیل شبکه مضامین مستخرج از مصاحبه نیمه ساختاریافته با مدیران آموزشی و مدیران مدارس شهر تهران است که با روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع متوالی مدیران انتخاب و حجم آن باتوجه به اشباع اطلاعات تعیین شد.

یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان داد که اگر چه پژوهش‌های پیشین مهم‌ترین مانع را عوامل فرهنگی – اجتماعی کادر مدرسه تشخیص داه بودند، ولی نتایج حاصل از تحلیل مصاحبه‌ها نشان داد که گستره‌ی این موانع در سه سطح نگرش‌ها، رفتارها و زیرساخت‌های نهادی – قوانین تنطیمی – و در میان بازیگران بیشتری قابل دسته بندی است که نشان از پیچیدگی و عمق ریشه‌ای بعضی موانع دارد. همچنین یافته های تحقیق نشان داد که از جمله موانع مشارکت، می‌توان به حرفه‌گرایی بیش از حد، تمرکزگرایی، پولی کردن آموزش، عدم شفافیت، عدم اعتماد به مردم و نرخ بالای تغییرات برنامه‌ها از سوی سیاستگذاران؛ طرحواره نفتی والدین، سهم خواهی آنان، عدم رعایت اخلاق، وجود فشار اجتماعی و از سوی مدیر و کادر آموزشی داشتن تعریف ناصحیح از مشارکت، عدم پاسخگویی به والدین، عدم انگیزه آنان و هم شکلی بین مدارس اشاره نمود.

بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر لازم است مدرسه به عنوان نهاد اجتماعی در کنش متقابل با سایر نهادها درنظر گرفته شود و برای بهبود مشارکت در حکمرانی مدرسه، نیاز به تغییرات نهادی در این حوزه است.