شناسایی ابعاد مهارت های رهبران آموزشی مدارس: مطالعه ای آمیخته

الموضوعات :

حامد رنجبر ¹ , نادر سلیمانی ² , حمید شفیع زاده ³

1 - دانش‌ آموخته مقطع دکتری تخصصی مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، گرمسار، ایران
2 - دانشیار گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، گرمسار، ایران.
3 - دانشیار گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، گرمسار، ایران.

تاريخ الإرسال : 24 الثلاثاء , ربيع الأول, 1442 تاريخ التأكيد : 16 الجمعة , ذو الحجة, 1443 تاريخ الإصدار : 23 الأربعاء , ذو القعدة, 1443

الکلمات المفتاحية: رهبری آموزشی, مهارت های فردی و رفتاری, مهارت های بین فردی, مهارت های حرفه ای-تخصصی, مهارت های سازمانی,

ملخص المقالة :

مقدمه و هدف: در قرن بیست و یکم، توسعه ی مهارت های رهبری مدارس از بزرگ ترین و مهم ترین جنبه های  حیات مدرسه در تعالی مدرسه و توسعه دستاوردهای فراگیران آن، از الزامات است. از این لحاظ ارتقای کیفی و ایجاد تحولات بنیادین در مدارس، نه تنها به کیفیت و صلاحیت های مدیریتی و تخصّصی مدیران بستگی دارد، بلکه به میزان بسیار زیادی نیز متاثر از مهارت های رهبری آن ها نیز هست. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی مهم ترین ابعاد مهارت های رهبران آموزشی در مدارس است.
روش شناسی پژوهش: پژوهش حاضر، با روش آمیخته اکتشافی انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی شامل اساتید دانشگاهی دارای دستاورد علمی در حوزۀ رهبری و مدیریت آموزشی؛ و در بخش کمّی، تعداد 200 نفر از مدیران با سابقه مدارس متوسطۀ شهرستان گرمسار در سال تحصیلی 99-98 بود. روش نمونه گیری در بخش کیفی از نوع گلوله برفی و حجم نمونه با اشباع نظری، 15 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمّی، پرسشنامه ساختارمند بود که اعتبار آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (82/0) تائید شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، در بخش کیفی از روش های کدگذاری باز، محوری و گزینشی و در بخش کمّی با استفاده از آزمون فریدمن انجام شد.
یافته ­ها: از میان ابعاد مهارت های رهبران آموزشی، مهارت های بین فردی بترتیب دارای بیشترین اولویت و مهارت های فردی و رفتاری، سازمانی و حرفه ای-تخصصی به ترتیب در رتبه های بعدی طبقه بندی شدند. در نهایت، توجه به ابعاد مهارت های رهبری آموزشی و اولویت آن ها در انتخاب، انتصاب و حتی ارزیابی عملکرد، همچنین تدوین برنامه ها و محتوای آموزشی مرتبط با پودمان های مهارت افزایی رهبران مدارس، پیشنهاد گردید.
بحث و نتیجه­ گیری: به نظر می­رسد در میان ابعاد مهارت های رهبران آموزشی در مدارس، نقش مهارت های بین فردی رهبران آموزشی از طریق ایجاد تغییر، کارآفرینی، جلب مشارکت، مدیریت و اجرای سیاست ها، به بهترین وجه می تواند منجر به ایجاد تغییرات مطلوب بر عوامل کلیدی اثرگذار بر فرایندهای یاددهی و یادگیری در بافت نظام آموزشی از طریق اثر بر عواملی چون انگیزه های بیرونی معلمان، جو حاکم بر مدرسه و خودکارآمدی و مثبت اندیشی کادر آموزشی در مدرسه عمل کند.

المصادر:

1. Abanbeh, R. (2016). SUCCESSFUL LEADERSHIP COMPONENTS: A QUALITATIVE APPROACH. The 2016 WEI International Academic Conference Proceedings.


2. Abdollahi, B; Sadin, A. (2012). The Relationship between Educational Leadership Functions of schoolPrincipals and Effective TeachingOf Elementary Teacher. Journal pf research in educational systems, 6(19), 107-134. [in persian]


3. Alaghehband, A. (2018). Introduction to Educational Management. Tehran: Nashre Ravan. [in persian]


4. Ariratana , W., Sirisookslip, S., & Ngang, T. (2015). Development of Leadership Soft Skills Among Educational Administrators. Journal of Social and Behavioral Sciences, 186(20), 331-336.


5. Ashkenas, R., & Manville, B. (2018). The Six fundamental Skills Every Leader Should Practice. Harvard Business Review, 22(4).


6. Baniasad, S., Zadeh, R. H. G., & Khandaghi, M. A. (2018). From Effectiveness to Excellence: Gap between Theory, Research and Practice in the School Management Excellence Program. Foundations of Education, 7(2), 97- 122 .


7. Boyce, J., & Bowers, A. J. (2019). Toward an evolving conceptualization of instructional leadership as leadership for learning. Journal of Educational Administration . 9(3), 124- 148 .


8. Bush, T., & Glover, D. (2014). School leadership models: what do we know? School Leadership & Management (Vol. 34). Texas: Education.


9. Davis, B. (2010). Principles and Fundamentals of School Leadership (1 ed.). (Bizhan Abdollahi & Reza Saki, Trans.) Tehran: Research Center for Education and Training Studies.


10. Eslamieh, F., & MohammadDavoudi, A. (2015). Assessing the level of qualifications and professional skills of primary school principals and its relationship with teachers' job commitment and attachment. Journal of Education and Evaluation, 103-116. [in persian]


11. Farzaneh, M., Pour Karimi , J., & Nowruzi, M. (2015). Presentation of Model of Professional Qualifications of High School Principals. Management of Organizational Culture Journal, 12(3), 505-528. [in persian]


12. Haj Khozeymh, M., Abili, K., & Pourkarimi, J. (2020). Presenting a Model for Professional Development Departments’ Heads in Universities and Institutes of Higher Education. Journal of Educational Sciences, 27(1), 221-240. [in persian]


13. Hoy, W., & Miskel, C. (2015). Educational Administratior (Theory, Reseach and Pract). (N. Soleimani, Trans.) Tehran: Samt. [in persian]


14. Inglish, F., Papa, R., Mullen, C., & Crayton, T. (2018). Educational Leadership at 2050-Implications, Challenges and Commitments. (N. Shirbagi, Trans.) Tehran: Assar Moaser. [in persian]


15. Ismail, S., Husin, F., & Khalid, R. (2018). Instructional Leadership and Teachers’ Functional Competency across the 21st Century Learning. Journal Of Instruction, 11(3), 135-152.


16. Jafari, S., Aminbeidokhti, A., & Ghasemian Dastjerdi, Z. (2019). The role of managers’ professional leadership in students’ competency development by mediating trust and collaboration between teachers and professionalization of teachers. Journal of Educational Sciences, 26(1), 77-96.


17. Jamshidi Kohsari, H., Zarei Matin, H., Babaie Zakliki, M., & Jandaghi, G. (2016). Designing a Model for Developing Leadership Competencies in Municipal Service Organizations,. Quarterly: Strategic Management Studies, 7(26), 73-100. [in persian]


18. Kamal, A., Mahmood, Z., & Ishraq, M. (2020). Impact of School Leadership on Students Personality Development. journal of Education& Social Research, 3(2), 42-49.


19. Leis, M., & Kaufman, S. (2016). Principal actions related to increases in teacherprincipal trust. Journal of School Public Relations, 36(1), 260-291.


20. Mard, S., ZeinAbadi, H., Abdollahi, B., & Arasteh, H. (2017). Indicators of a successful educational leader; Findings of a Phenomenological Study. Quarterly Journal of School Management, 5(2). [in persian]


21. Miller P.W. (2018) The Nature of School Leadership. In: The Nature of School Leadership. Intercultural Studies in Education. Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-70105-9_9


22. Mumford, D., Erin, M., & Tristan, M. (2017). Cognitive skills and leadership performance: The nine critical skills. The Leadership Quarterly, 28(1), 24-39.


23. Nasiri Valik Bani, F., & Saki, J. (2016). Comparison of Performance of Graduate Directors of Educational Management with Performance of Graduate Directors of Other Fields (Case Study: School Principals of Hamadan Province). Educaional Managment. Hmadan: Islamic Azad University of Hamadan. [in persian]


24. Ng, S. (2014). Continuing professional development for middle leaders in primary schools in Hong Kong. Journal of Educational Administration, 52(6), 869-886.


25. Nosrati, N., & Amina, S. (2015). Educational Management and Leadership. Second National Conference on Sustainable Development in Educational and Psychological Sciences. Tehran, Iran. [in persian]


26. NouradSeddigh, M., NavehEbrahim, A., Arasteh, H., & ZeinAbbadi, H. (2018). Identification of the components of the professional development of talented managers of nongovernmental school. Journal of Managing Education in Organizations, 6(2), 183-224. [in persian]


27. Omidian, M., Jaberi, A., & Shehniyailagh, M. (2019). The casual relationship between school climate and educational facilities with job engagement directly and with the mediator of emotional intelligence and achieved motivation of teachers in the city of Ramshir. Journal of Educational Sciences, 26(2), 89-108. [in persian]


28. Piaw, c., & Lee, T. (2014). Factors of leadership skills of secondery school principals. 5th Confrence on Educational Science,University of Malaya. Kuala lampur: University of Malaya.


29. Pina, R., Cabral, I., & Alves, J. (2015). Principal’s Leadership on Students’ outcomes. 197, pp. 949-954. Procedia Social and Behavioral Sciences. doi:https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.07.279


30. Ranjbar, H. (2020). Presenting a model for developing the skills of educational leaders in order to recreate outstanding schools. Garmsar, Iran: Islamic Azad University Garmsar Branch. [in persian]


31. Reston, V. (2015). National Policy Board for Educational Administration Professional Standards for Educational Leaders. American Association of Colleges of Teacher Education, 3(11), 207-212.


32. Robert, K., Craig , A., Brierton, J., & Tomal, D. (2018). Superintendent Core Competencies of School Leadershipes. Lutheran Wducation Journal, 3(9), 33.


33. Setwong, R., & Prasertcharoensuk, T. (2013). The Influence of Instructional Leadership of School Administrators on School Effectiveness. Procedia - Social and Behavioral Sciences Journal, 7(12), 783-798.


34. Shabani, R., Khorshidi, A., Abbasi Soruk, L., & Fathi Vajargah, K. (2018). Providing a competency model for primary school principals in Tehran. Quarterly Journal of Educational Studies, 7(2), 145-176. [in persian]


35. Shamsmourkani, G., Khorasani, A., & AbbasiKassaie, H. (2014). Developing the competency components of department heads: A qualitative study. Bi-Quarterly Journal of Educational Management of Organizations, 2(3), 37-64. [in persian]


36. Sindhvad, S., Richardson, J., & Lingat, E. (2020). PREDICTORS OF PUBLIC SCHOOL LEADERSHIP CAPACITY IN BISHKEK. International Research in Education, 6(2), 24-44.


37. Sowel, M. (2018). It’s What Principals Do: Influencing Teachers to Support Students. Texas A&M University, 10(23).