تحلیل جایگاه اجتماعی و سیاسی زنان در کتاب‌های فارسی مدارس
الموضوعات : فصلنامه زن و جامعهفاطمه جعفری کمانگر 1 , شیما جلیلی 2
1 - دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
2 - اداره اموزش و پرورش استان مازندران
الکلمات المفتاحية: زنان, جایگاه اجتماعی, جایگاه سیاسی, کتب درسی,
ملخص المقالة :
از آنجا که بیش از نیمی از افراد جامعه را زنان تشکیل می‌دهند، جایگاه آنان در پژوهش‌های نوین، کاربرد شایسته‌ای دارد. آموزش حقوق اولیه و جایگاه و موقعیت زنان در جامعه و سیاست باید از همان سال‌های کودکی آغاز شود؛ کتب درسی به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای آموزشی است که محتوای آن در تعلیم و تربیت دانش‌آموزان مؤثر است؛ از این رو این پژوهش به بررسی کتاب‌های فارسی دوازده پایه در شناساندن جایگاه سیاسی و اجتماعی زنان به دانش آموزان می‌پردازد.روش این پژوهش، تحلیل محتواست و واحد ثبت آن، سطر است. جامعۀ آماری، کتب فارسی دوازده‌پایه و نمونة آماری، سطور مندرج در این کتاب‌هاست.روش کدگذاری در این پژوهش استقرایی است که پس از کدگذاری باز و مقوله بندی کدها، با توجه به اهداف و فرضیه‌ها، تمامی داده‌ها با نرم‌افزار spss سنجش و نسبت این مؤلفه‌ها به هم ارزیابی شد. با توجه به نتایج این پژوهش، میزان سطور مختص به زنان در دورۀ ابتدایی، 68/3 در دورۀ متوسطۀ اول، 92/3 و در دورۀ متوسطۀ دوم، 35/2 درصد از کل سطور کتاب بوده است که در بین این مؤلفه-ها، زن به عنوان یکی از اعضای خانواده و مادر حامی، بالاترین جایگاه را داشته است. جایگاه سیاسی در کل این کتاب‌ها، بسیار ناچیز است و به موقعیت‌های مهم و تاثیرگذار مدیریتی و شغلی مرتبط با سیاست، هیچ اشاره‌ا‌ی نشده است و این جایگاه‌ها، محدود به زن شهید و ایثارگر و حامی انقلاب است. در بررسی کلی، در مجموع از 12808 سطر کل کتاب‌ها، تنها 51/3 درصد از آن مرتبط با زنان است.
