ارتباط نظری و تجربی بین نابرابری جنسیتی و هنجارهای اجتماعی (یک مطالعه تطبیقی-کمّی در کشورهای در حال‌ توسعه، 2019-1980)

الموضوعات : فصلنامه زن و جامعه

نیلوفر سقاباشی نایینی ¹

1 - دانشجوی مقطع دکترا رشته جامعه‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 16 السبت , شوال, 1444 تاريخ التأكيد : 17 الإثنين , رجب, 1445 تاريخ الإصدار : 09 الأحد , رجب, 1445

الکلمات المفتاحية: نابرابری جنسیتی, هنجارهای اجتماعی, خشونت انتشاری, استبداد شایستگی, مشروعیت‌بخشی به نابرابری,

ملخص المقالة :

هدف: بین نابرابری‌های جنسیتی (به‌عنوان یکی از اَشکال نابرابری‌های بیرونی) و هنجارهای اجتماعی، نوعی رابطۀ علّی دوجانبه وجود دارد که هریک می‌توانند بنا به ویژگی‌ها و مکانیسم‌های زیر بنایی خود موجب تحدید یا تقویت آثار مخرب یکدیگر شوند. بر همین اساس نویسنده پس از شناسایی مکانیسم‌های رابطۀ متقابل بین هنجارهای اجتماعی و نابرابری‌های جنسیتی، در پی انطباق تجربی آن‌ها با یافته‌های پژوهش برآمد. روش­: در پژوهش حاضر بر اساس روش تطبیقی- طولی، از داده‌های ثانویه برای 100 کشور در حال توسعۀ جهان از سال 1980 تا 2019 استفاده شد. زمان پژوهش به دو گام زمانی مجزا تقسیم گردید: (1999-1980 ) و( 2019-2000). تحلیل داده‌ها با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره انجام شد. یافته­ ها: نتایج نشان می‌دهند که نابرابری جنسیتی چه به‌طور مستقیم و چه به‌طور غیر مستقیم (از طریق تأثیر بر خشونت انتشاری) بر پایبندی افراد به پیروی و اجرای هنجارهای اجتماعی، اثر کاهنده‌ای دارد؛ از سوی دیگر نیز هنجارهای اجتماعی این اثر کاهنده را به‌طور مستقیم بر نابرابری جنسیتی می‌گذارند؛ در عین‌حالی‌که در  ایدئولوژی «استبداد شایستگی» و طبیعی جلوه دادن نابرابری بین زنان و مردان [طی نوعی سوگیری خاص‌گرایانه]، به توجیه و مشروعیت‌بخشی هرچه بیش‌تر نابرابری جنسیتی کمک می‌کنند. با این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که هنجارهای اجتماعی و نابرابری‌های اجتماعی، اثری دوگانه بر یکدیگر دارند و این بستگی به شرایط و ویژگی‌های بنیادی آن‌ها و شدت‌شان در جامعه دارد.

المصادر:

Chalabi M. Sociology of Order. Ney Publishing. 2010.

2. Oxfam. Inequality Kills. The unparalleled action needed to combat unprecedented inequality in the wake of COVID-19. 2022.

3. World Economic Forum. Global Gender Gap Report. 2022.

4. Moore MD, Heirigs MH, Barnes AK. A State-Level Analysis of Gender Inequality on Male and Female Homicide. Crime Delinq. 2021; 67(12): 1879-1902.

5. Cohen DK, Karim SM. Does More Equality for Women Mean Less War? Rethinking Sex and Gender Inequality and Political Violence. International Organization. 2022.

6. Caprioli M. Primed for violence: The role of gender inequality in predicting internal conflict. International Studies Quarterly. 2005.

7. Liao CH, Lian JW. Gender inequality in applying research project and funding. J Inf Sci. 2022; 0(0): 1-9.

8. Diprete TA, Eirich GM. Cumulative advantage as a mechanism for inequality: A review of theoretical and empirical developments. Annual Review of Sociology. 2006.

9. Chalabi M. Theoretical and Comparative Analysis in Sociology. Tehran: Ney Publishing; 2014.

10. Survey of Values and Attitudes of Iranians. First wave. 2015.

11. Javadi Yeganeh M. The Conflict between Individual and Collective Interest and factors Affecting People's Behavior in This Situation. Ph.D. Dissertation. Tehran. Tarbiat Modares University. 2005.

12. Arneson RJ. Equality, Coercion, Culture and Social Norms. Polit Philos Econ. 2003; 2(2): 139-163.

13. Blau P, Schwartz J. Crosscutting Social Circles: Testing a Macrostructural Theory of Intergroup Relations. Transaction Publishers. 1997.

14. Chalabi M. Social Analysis in the Space of Action. Tehran. Ney Publishing. 2011.

15. Bottero W. Stratification: Social division and inequality. Stratification: Social Division and Inequality. 2004.

16. Tomaslovic-Devey D, Dustin A.H. Relational Inequalities an Organizational Approach. New York. Oxford University Press. 2019.

17. Winter SL. ‘Who’ or ‘what’ is the rule of law? Philos Soc Crit. 2022; 48(5): 655-673.

18. Therborn, G. The Killing Fields of Inequality. Malden, Polity Press. 2013.

19. Black SE, Brainerd E. Importing equality? The impact of globalization on gender discrimination. Ind Labor Relations Rev. 2004.

20. Bormann NC, Pengl YI, Cederman LE, Weidmann NB. Globalization, Institutions, and Ethnic Inequality. Int Organ. 2021.

21. Maccarini AM. The Normative Texture of Morphogenic Society: Tensions, Challenges, and Strategies. In "Morphogenesis and the Crisis of Normativity' Edited by Margaret Archer. Springer Publication. 2016.   

22. Heneman R.L., Walker J.M. Merit Pay: Linking Pay to Performance in a Changing World. (2^nd edition). Greenwich, CT: Information Age. 2005.

 23.Sandel M. Liberalism and the limits of Justice. Tehran. Markaz Publication. (Translated by Hassan Afshar). 2004.

24. Sandel M. The Tyranny of Merit: Wthat's Become of the Common Good? Parseh Book. (Translated by Saba Norouzi). 2022.

25. Castilla EJ, Benard S. The paradox of meritocracy in organizations. Adm Sci Q. 2010; 55(4): 543-676.

26. Gheaus, A. Gender. In "The Oxford Handbook of Distributive Justice"  Oxford Handbook Press. 2018.

27. Massey D. 2005. Categorically Unequal: The American Stratification System. University of Chicago.

28.CIRI Human Rights Data Project (n.d.).

29. World Values Survey. [https://www.worldvaluessurvey.org/wvs.jsp].

30. Legatum Prosperity Index. [https://www.prosperity.com/].

31. CAF World Giving Index. 2018.  

32. Tilly C. Durable Inequality. University of California press. 1998.

33. Vanhanen Measures of Democracy. 1800-2018.

34.Unesco Institute for Statistics. [http://uis.unesco.org/].

35. World Bank. Worldwide Governance Indicators.

36. Aninat E. Surmounting the Challenges of Globalization. Finance & Development. 2002; 39(1). [https://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/2002/03/aninat.htm].

37. Gygli S., Haelg F., & Sturm J. The KOF Globalization Index-Revisited. KOF Swiss Economic Institute. 2018.

38. Globe Project.

39. World Bank. Intentional Homicides, female (per 100000 female) data. [https://data.worldbank.org/indicator/VC.IHR.PSRC.FE.P5].

40. Lister M. Institutions, inequality and social norms: Explaining variations in participation. Br J Polit Int Relations. 2007; 9(1): 20-35.

41. Stamkou E, van Kleef GA, Homan AC, Galinsky AD. How norm violations shape social hierarchies: Those who stand on top block norm violators from rising up. Gr Process Intergr Relations. 2016; 19(5): 608-629.

42. van Dijk H, Kooij D, Karanika-Murray M, De Vos A, Meyer B. Meritocracy a myth? A multilevel perspective of how social inequality accumulates through work. Organ Psychol Rev. 2020; 10(3-4): 240-269.

43. Sauer C, Valet P, Shams S, Tomaskovic-Devey D. Categorical Distinctions and Claims-Making: Opportunity, Agency, and Returns from Wage Negotiations. Am Sociol Rev. 2021; 86(5): 934-959.

 44. Callero P. The Myth of Individualism: How Social Forces Shape our Lives. Bidgol. (Translated by Hadi Jalili). 2022.