تحلیل وضعیت جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی خانوارهای زن ‌سرپرست در ایران

الموضوعات : فصلنامه زن و جامعه

داود شهپری ثانی ¹ , رسول صادقی ² , جواد حدادی ³ , راضیه خواجه نژاد ⁴ , محمدرضا حسینی ⁵ , حسین محمودیان ⁶

1 - دانشجوی مقطع دکترا رشته جمعیت‌شناسی، گروه جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2 - دانشیار گروه جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3 - کارشناس ارشد جمعیت‌شناسی، گروه جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
4 - کارشناس ارشد جمعیت شناسی، گروه جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
5 - استادیار گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران.
6 - دانشیار گروه جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

تاريخ الإرسال : 07 الثلاثاء , ذو الحجة, 1441 تاريخ التأكيد : 09 الأحد , ربيع الثاني, 1443 تاريخ الإصدار : 17 السبت , ربيع الأول, 1443

الکلمات المفتاحية: ایران, جمعیت, خانوار, تغییرات جمعیتی, خانوار زن‌سرپرست,

ملخص المقالة :

چکیده
هدف: مقاله پیش­رو بر آن است تا با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از داده‌های خام و دو درصد سرشماری سال 1395، وضعیت جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی خانوارهای زن‌سرپرست در ایران را مورد بررسی قرار دهد.
روش­: این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش بررسی، توصیفی _­ تحلیلی است که در آن به تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها به‌صورت مقطعی پرداخته شده است. منابع داده‌ها شامل داده­های خام دو درصد سرشماری سال 1395 است که توسط مرکز آمار ایران گردآوری‌شده. آزمون‌های مجذور خی­دو در مورد ارتباط متغیرها با جنسیت سرپرست خانوار انجام شد. درنهایت، داده­ها با استفاده از مدل رگرسیونی لوجیت تحلیل شدند.
یافته­ها: نتایج نشان داد که نسبت زنان سرپرست خانوار در کشور طی دو دهه اخیر افزایش 3/4 درصدی داشته است. استان‌های سیستان بلوچستان و کردستان به ترتیب بیشترین و کمترین درصد زنان سرپرست خانوار را دارند. این افزایش برای خانوارهای تک‌نفره زن‌سرپرست نیز بوده است. بیشترین درصد این خانوار در استان­ خراسان جنوبی و کمترین آن در استان کهگیلویه و بویراحمد بوده‌اند. بیش از 27 درصد خانوارهای زن‌سرپرست، هیچ فرد باسوادی در خانوار خود نداشته­اند. همچنین86 درصد زنان ‌سرپرست بیکار و 14 درصد آن‌ها شاغل بودند که در مقایسه با مردان سرپرست خانوار، شکاف گسترده‌ای بین این دودسته از خانوارها وجود دارد.

المصادر:

Akramova, E.E., To The Question Of The Social Institution Of The Family In The Republic Of Uzbekistan And Its Role In Society. Scientific Bulletin Of Namangan State University, 2021. 2(2): P. 464-468.

2. Daliri, H., Identifying The Effective Economic Variables On Divorce In Iran. Women's Studies Sociological And Psychological, 2019. 17(2): P. 35-62.


3. Mayowa, I.O. And A. Ekiti, Family Institution And Modernization: A Sociological Perspective. 2019.


4. Buvinić, M. And G.R. Gupta, Female-Headed Households And Female-Maintained Families: Are They Worth Targeting To Reduce Poverty In Developing Countries? Economic Development And Cultural Change, 1997. 45(2): P. 259-280.


5. Iran, S.C.O., General Census Of Population And Housing. General Results, 2016.


6. Javaan, J.F., Et Al., The Study Of Economical Situation Of Rural Women Who Are In Charge Of Their Families Case Study: Mashhad Gholi Rural System. Journal Of Geography And Regional Development, 2008. 6(11): P. -.


7. Lyter, D.M., M. Sills, And G.-T. Oh, Children In Single-Parent Families Living In Poverty Have Fewer Supports After Welfare Reform. Iwpr Research In Brief. 2002.


8. Ahmadnia, S. And G.A. Kamel, Women-Headed Households In Tehran: A Qualitative Study Of Their Experiences, Challenges And Capacities. 2017.


9. Yoosefi Lebni, J., Et Al., Challenges And Opportunities Confronting Female-Headed Households In Iran: A Qualitative Study. Bmc Women's Health, 2020. 20(1): P. 1-11.


10. Osei-Hwedie, B.Z. And N. Kurantin, Effect Of Microfinance On Poor Peri-Urban Female-Headed Households And The Vulnerability Of Women To Poverty In Ghana, In Handbook Of Research On Microfinancial Impacts On Women Empowerment, Poverty, And Inequality. 2019, Igi Global. P. 208-225.


11. Akinsola, H.A. And J.M. Popovich, The Quality Of Life Of Families Of Female-Headed Households In Botswana: A Secondary Analysis Of Case Studies. Health Care For Women International, 2002. 23(6-7): P. 761-772.


12. Nazoktabar, H. And R. Veicy, Socio-Economic And Cultural Condition Of Women-Headed Households In Mazandaran Province. Social Welfare, 2008. 7(27): P. 95-114.


13. Shahdi Talab, J. And A. Geraeinezhad, Poverty Of Female-Headed Households. Women In Development & Politics, 2004. 2(1): P. 49-70.


14. Ritzer, G. And W. Yagatich, Contemporary Sociological Theory. 2012: Wiley-Blackwell Malden^ Emaoxford Ma.


15. Momenzadeh, N., Comparative Analysis Of Female-Headed Households. Journal Of Economic, 2014. 14(3): P. 95-120.


16. Chant, S., Women-Headed Households: Diversity And Dynamics In The Developing World. 1997: Springer.


17. Kordzanganeh, J., Y. Amini, And R. Kordzanganeh, Assessing The Economic And Social Status Of Female-Headed Households Under The Auspices Of Shushtar Relief Committee And Welfare Organization (With Emphasis On Existing Social Policies). Social Science, 2017. 11(37): P. 253-282.


18. Kordzanganeh, J. And A. Eghbali, A Survey Of The Employment Status Of Women Heads Of Household In Iran. Population, 2018. 23(97): P. 15-34.


19. Kazi, S., B. Raza, And N. Aziz, Households Headed By Women: Income, Employment And Household Organization [With Comments]. The Pakistan Development Review, 1988. 27(4): P. 781-790.


20. Degraff, D.S. And R.E. Bilsborrow, Female-Headed Households And Family Welfare In Rural Ecuador. Journal Of Population Economics, 1993. 6(4): P. 317-336.


21. Staten, L.K., Et Al., Household Headship And Nutritional Status: Female‐Headed Versus Male/Dual‐Headed Households. American Journal Of Human Biology: The Official Journal Of The Human Biology Association, 1998. 10(6): P. 699-709.

22.          Bashir, T. And R. Singh, Problems Of Female-Headed Households In Jammu And Kashmir, With Special Reference To District Budgam. 2018.