تحلیل محتوای کیفی مصوبات مجلس شورای اسلامی با محوریت زنان در بازه زمانی بیست ساله (1376 تا 1396)

الموضوعات : فصلنامه زن و جامعه

الهام شریفی ¹ , سروش فتحی ² , خدیجه سفیری ³

1 - دانشجوی مقطع دکترا رشته جامعه شناسی سیاسی، گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استاد گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی واقتصادی،دانشگاه الزهرا،تهران،ایران

تاريخ الإرسال : 06 الجمعة , ربيع الأول, 1442 تاريخ التأكيد : 22 الإثنين , شوال, 1443 تاريخ الإصدار : 23 الأربعاء , ذو القعدة, 1443

الکلمات المفتاحية: زنان, عدالت جنسیتی, برابری جنسیتی, مصوبات مجلس,

ملخص المقالة :

کیفیت زندگی گروه‌های مختلف اجتماعی تابعی از قوانین و سیاست‌های جامعه است.جایگاه گروههای مختلف اجتماعی در قوانین کشور از مهمترین عوامل موثر بر شرایط و کیفیت زندگی آنها می باشد.این پژوهش با هدف بررسی قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی ایران از سال 1376 تا 1396در حوزه مسائل زنان انجام شد.
روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیل محتوای کیفی بود. مصوبات مذکور در نرم‌افزار MAXQDA2020 در سه مرحله کد گذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل و بررسی شدند. جهت اعتبارپذیری دادهها از مرور مطالعات و تکنیک کسب اطلاعات موازی و تثلیث، ارائه تحلیلهای دادهای و برای کسب پایایی، از ضریب توافق کاپا استفاده گردید که با مقدار 68/0 پایایی نتایج مورد تایید قرار گرفت.
پس از تحلیل داده ها، چهار مضمون اصلی استخراج شده: نابرابری در حقوق مرتبط با طلاق، عدالت جنسیتی،حمایت از منشور حقوق زنان،برابری جنسیتی در امتیازات گروههای خاص و تقویت نقش های سنتی زنان است. مدل استخراج شده، نشان می دهد که مصوبات بر تقویت نقش های سنتی زنان تاکید دارد.
در ایران نگاه جامع نسبت به مساله زنان، خانواده و توسعه بعنوان یک برنامه همه جانبه کم رنگ است. برنامه‌ریزی برای زنان بدون مشارکت آنها میسر نمی‌شود و توانمندسازی بانوان مقدم بر ایجاد فرصت‌های برابر است. همچنین، آموزش مدیران سازمانی و همراه نمودن آنها جهت تسهیل‌گری و سوق دادن جامعه به عدالت بسیار حائز اهمیت است.

المصادر:

- Nations, U. United Nations Human Rights Office of the High Commissioner. in The Convention on the Rights of Persons with Disabilities. 2014. United Nations Publication New York and Geneva.

2- Programme, U.N.D., Ghana human development report1997: United Nations Development Programme.

3- Sen, A., Gender and co-operative conflicts. IN TINKER, I.(Ed.) Persistent Inequalities: Women and World Development, 1990, New York, OUP.

4- Sadeghi Fassaei, S. and A. Khademi, Women’s Education in Researches After Islamic Revolution: A Meta-Analysis. 2016.

5- Rajabinejad, M. and T. Karimi Dastanaei, Gender Gap Index 2020 in Iran and the world, 2019: Economic Research Department, Tehran Chamber of Commerce.

6- Pakravan, M., Crossing the gender gap in education, 2021: Vice -President for Science and Technology, Presidency of the Islamic Republic of Iran.

7- Mirvasinik, S., Human Development and Gender Justice in the Amartya Sen’s Capability Approach. Interdisciplinary Studies in the Humanities, 2016. 7(4): p. 47-72.

8- Wells, T.R., Reasoning about development: essays on Amartya Sen's capability approach. 2013.

9- Rawls, J., A theory ofjustice, 1971, Cambridge, MA: Harvard University Press.

10- Cordeiro-Rodrigues, L., IS RAWLS'LIBERAL JUSTICE GENDERED? Revista de letras, 2016. 56(1): p. 121-134.

11- Iran, G.o.t.I.R.o. Cabinet approvals. 2019; Available from: https://dolat.ir/cat/1 [Persian].

12- Legal Vice President of Government of Islamic Republic of Iran: Deputy for Editing, R.a.P.W. 2018; Available from: https://dotic.ir/cat/388/2 [Persian].

13- Studies, R.o.t.S.L.i.u.O.o.W.a.F., The efficiency of the Islamic Republic of Iran in women's issues2009, Tehran: Maaref Publishing Office [Persian].

14- Rahmatnejad, L. and F. Bastani, Factors associated with discotinuation of exclusive breast feeding by first time mothers. Iran Journal of Nursing, 2011. 24(71): p. 42-53.

15- Musa, N. and A. Husin, Towards gender equality in Malaysia: Legal and policy perspectives. Retrieved February, 2018. 20: p. 2019.

16- Ondrich, J.I., C.K. Spieß, and Q. Yang, The effect of maternity leave on women's pay in Germany 1984-1994, 2002, DIW Discussion Papers.

17- Addati, L., N. Cassirer, and K. Gilchrist, Maternity and paternity at work: Law and practice across the world2014: International Labour Office.

18- Müftüler Baç, M., Gender equality in Turkey. 2012.

19- Testolin, G., Handbook on National Machinery to promote gender equality and action plans: Guidelines for establishing and implementing National Machinery to promote equality, with examples of good practice. 2001.

20- Aghabakhshi, H. and M. Mohtashami, Investigating the position of women in the content of post-revolutionary development programs. Journal of Social Research, 2010. 3(7): p. 47-71.