بررسی شناختی تفاوت نگاه ابزاری به زن در جوامع دارای زبان‌های خواهر از دیدگاه زبان‌شناسی فرهنگی؛ مطالعۀ موردیِ فرانسه و ایتالیا

الموضوعات : فصلنامه زن و جامعه

حامد اکبرپور ¹ , علی علیزاده ² , شهلا شریفی ³

1 - دانشجوی دکتری رشته زبانشناسی همگانی، گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
2 - دانشیار گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
3 - دانشیار گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

تاريخ الإرسال : 09 الجمعة , ربيع الأول, 1443 تاريخ التأكيد : 17 السبت , ذو الحجة, 1443 تاريخ الإصدار : 23 الأربعاء , ذو القعدة, 1443

الکلمات المفتاحية: جامعه شناسی زبان, زبان‌شناسی فرهنگی, زبان‌شناسی شناختی, نگاه ابزاری به زن, فرانسه- ایتالیا,

ملخص المقالة :

هدف: این پژوهش به‌منظور نشان دادن کیفیت و آثار بازنمایی شناختی نگاه ابزاری به زن در جوامع دارای ریشۀ مشترک زبانی و آزمودن سنجۀ مقوله‌های شناختی و ابزار ساختواژی در برهم‌کنش‌های زبانی-فرهنگی به‌انجام رسیده است.
روش: پس از تعیین جنس دستوریِ تعداد 330 ابزارواژۀ متداول در صنایع مختلف، به‌عنوان مرتبط‌ترین پیکرۀ زبانیِ مبتنی بر چهارچوب نظری پژوهش؛ زبان‌شناسی فرهنگی، در زبان‌های فرانسوی و ایتالیایی و جوامع متبوع به‌عنوان نمونه، پژوهش حاضر از روشی ترکیبی در تحقیق استفاده نموده و داده‌ها از هر دو مسیر کیفی و کمّی تحلیل شده‌اند.
یافته‌ها: اگرچه فرهنگ ایتالیایی‌زبانان نسبت به فرانسوی‌زبانان، در رابطه با موضوع زنان، از منظر این پژوهش، در حدی جزئی، جنسیت‌زده‌تر و ابزارانگارانه‌تر است. با این وجود، آزمون کای‌دو، اختلاف بسامد جنس مؤنث و مذکر را در ابزارواژه‌های درون زبان ایتالیایی و نیز اختلاف بسامد جنس مؤنث بین دو زبان را معنادار ندانسته و در‌نتیجه مشخص گردید که شناخت فرهنگی متشابه ایتالیایی‏زبانان به «زن»، صرفاً از این جهت، در مقایسه با فرانسوی‏زبانان، در نسبت و هم‌بسته است با اشتراکات زبانی بالای آن‌ها. از دستاوردهای دیگر این تحقیق، ارائۀ روش‌شناسی نوین در گردآوری و تحلیل داده‌های مقوله‌بنیاد شناختی و نیز جانمایی نگاه ابزاری به زن در ساختواژۀ زبان‌های دارای جنس دستوری است.

المصادر:

1. Campbell L. Historical Linguistics; An Introduction. 3rd Editio. Edinburgh: Edinburgh University Press; 2013.


2. Ethnologue. Italian [Internet]. 2021.


3. Kamyabi Gol, Atiye; Sharifi, Shahla & Akbarpour H. Sexism and Recognizing the Relation between Grammatical Gender and Cultural Categories in the German and Russian Languages from the Perspective of Cultural Linguistics. J Woman Cult Arts. 2020;11(4):481–511.


4. Ghazanfari Moghaddam, Nadia; Sharifi Moghaddam, Azadeh & Farashbandi R. An Analysis of Sexism in linguistic elements of Persian literature: A Linguistic Survey of three short stories by Sadegh Hedayat. In Shiraz: The first National Conference on Teaching English, Literature and Translation.; 2013.


5. Ghazanfari Moghaddam, Nadia; Sharifi Moghaddam, Azadeh & Farashbandi R. Associating the Women’s Dignity in terms of Lexicon: A Case Study of Sexism in Linguistics Items. In Tehran: Motherhood and the Woman in the Islamic Revolution level Conference; 2013.


6. Lepschy G. Sexism and the Italian language. Italianist. 1987;7(1):158–69.


7. Adamson R. Sexism in French: A Case Study. In: Jennifer Birkett & Elizabeth Harvey, editor. Determined Women: Studies in the Construction of the Female Subject. London: The Macmillan Press Ltd.; 1991. p. 173–95.


8. Palmer GB. Toward a theory of Cultural Linguistics. Austin: University of Texas Press.; 1996.

9.         Langacker RW. Concept, image, and symbol: The cognitive basis of grammar. Concept, Image, and Symbol: The Cognitive Basis of Grammar. New York: Mouton de Gruyter; 1991. 1–395 p