اثربخشی آموزش برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار

الموضوعات : فصلنامه زن و جامعه

سجاد بشرپور ¹ (دانشیار روان‌شناسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل)
نسیم محمدی ² (کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه محقق اردبیلی)
سارا اسدی شیشه‌گران ³ (کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه محقق اردبیلی)

تاريخ الإرسال : 29 الإثنين , رمضان, 1437 تاريخ التأكيد : 29 الإثنين , ذو القعدة, 1438 تاريخ الإصدار : 29 الأحد , شوال, 1438

الکلمات المفتاحية: کیفیت زندگی, زنان سرپرست خانوار, کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی,

ملخص المقالة :

    این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی آموزش برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار انجام گرفت. روش این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ آماری پژوهش را تمامی زنان سرپرست خانوار زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی شهر رشت در سال 1394 تشکیل ‌دادند (687 =N) که از بین آن‌ها، به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، تعداد 30 نفر انتخاب و به گونه تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. به گروه آزمایش، 8 جلسه برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن‏آگاهی‏ آموزش داده شد. برای گردآوری داده‌ها در دو مرحله پیش و پس‌آزمون از پرسش‌نامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی استفاده شد. داده­های گردآوری شده با استفاده از آزمون آماری کواریانس تک متغیره و چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که فرضیه‏های پژوهش مبنی بر تأثیر برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن­آگاهی بر کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار مورد تایید قرارگرفته است به گونه‌ای که زنان سرپرست خانوار گروه آزمایش نسبت به زنان گروه کنترل نمره‌های بیش‌تری در پس‌آزمون کیفیت زندگی بدست آوردند. نتایج این مطالعه نشان می­دهد که برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن‏آگاهی بر کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار مؤثر است. لذا می­توان از آن به عنوان ابزاری سودمند برای بهبود کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار استفاده کرد.

المصادر:

- Brown, K. W, Ryan, R. M, & Creswell, J. D. (2007). Mindfulness: theoretical foundations and evidence for its salutary effects. Psychol Inquiry, 18, 211-37.

- Carlson, L. E., Speca, M., Patel, K, D., & Goodey, E. (2003). Mindfulness-based stress reduction in relation to quality of life, mood, symptoms of stress and immune parameters in breast & prostat cancer outpatients Psychosomatic Medicine, 65 (4), 571-581.

- Connell, J, Brazier J, O’Cathain A, Lloyd-Jones M, & Paisley S. (2012). Quality of life of people with mental health problems: a synthesis of qualitative  research. Health Qual Life Outcomes, 22(10), 138.

- Davis, C. (2010). Role occupancy, quality and psychological distress among Caucasian and African American women. Affilia- journal of women and social work, 26(1), 83-89.

- Dessa, C. B, Kyle, P, & Wilfred, P. (2014). Reductins in the cortisol associated with primary care brief mindfulness program for veterans with PTSD. J Med Care, 52(12): 25-31.

- Fahey, T., Keilthy,P., & Polek, E.(2012). Family Relationships and Family Well-Being: A Study of the Families of Nine Year-Olds in Ireland. Published by University College Dublin and the Family Support Agency, Dublin.

- Flugel Colle, K. F. Cha, S S. Loehrer, L. Bauer, B A. & Wahner-Roedler, D L. (2010). Measurement of quality of life and participant experience with the mindfulnessbased stress reduction program.Complementary Therapies in Clinical Practice 16, 36–40.

- Fordham, B, Griffiths, C. E, & Bundy, C. (2015). A pilot study examining mindfulness-based cognitive therapy in psoriasis. Psychol Health Med, 20(1): 121-7.

- Garland, E, Gaylord, S, & Park, J. (2009). The role of mindfulness in positive reappraisal. Explore (NY), 5, 37-44.

- Golpoor, R., Abolghasemi, A., Ahadi, B., & Narimani, M. (2013). The effectiveness of cognitive self-compassion training and emotion-focused therapy on improving the quality of life of children suffering from depression. Journal of Clinical Psychology, 6(1), 53-64. (Persian)

- Hashemi Nosratabadi, T., Rastegar Farajzadeh, L., Khanjani, Z., & Mashinchi Abasi, N. (2015). Effectiveness of mindfulness-based stress-reduction technique to continue caring behaviors in mothers of children with chronic diseases. Journal of Modern psychological research, 10(38), 174-188. (Persian)

- Hashemi, S. S., Masomian, S., & Shaeri, M. (2013). The impact of mindfulness-based stress reduction therapy on quality of life in patients with chronic low back pain. Journal of Anesthesiology and Pain, 4(1), 25-37. (Persian)

- Herbst, C. (2010). “Footloose and Fancy Free? Two Decades of Single Mothers’ Subjective Well-Being.” Working Paper.

- Kaviani, H., Hatami, N., & Shafiabadi, A. (2008). The effect of mindfulness-based cognitive therapy on quality of life in depressed people. News cognitive science, 10(4), 39-48. (Persian)

- Kocovski, N. L., Fleming, J. E., Hawley, L. L., Huta, V., & Antony, M. M. (2013). Mindfulness and acceptance-based group therapy versus traditional cognitive behavioral group therapy for social anxiety disorder: A randomized controlled trial.

- Lee, Y.J. (2008). «Subjective Quality of Life Measurement in Taipei», Building and Environment, 43, 1205-1215.

- Nakamuraa, Y., Lipschitza, D. L., Landwardb, R., Kuhna, R., & Westb, G. (2011). Two sessions of sleep-focused mind-body veterans: A pilot randomized controlled trial. Journal of  Psychosomatic Research, 70, 335-345.

- Navarrete-Navarrete, N, Peralta-Ramirez, MI, Sabio, JM, Martinez-Egea, I, Santos-Ruiz, A, & Jimenez-Alonso, J. (2010). Quality-of-life predictor factors in patients with SLE and their modification after cognitive behavioural therapy. Lupus, 19(14): 1632-9.

- Nyklíček I, Karlijn F, & Kuijpers M.A. (2008). Effects of Mindfulness-Based Stress Reduction Intervention on Psychological Well-being and Quality of Life: Is Increased Mindfulness Indeed the Mechanism?. ann. Behav, 35, 331 – 340.

- Parto, M, & Basharat, MA. (2011). Mindfulness, psychologicalwell-being and psychological distress in adolescents: Assessing the mediating variables and mechanisms of autonomy and self-regulation. Proc-Soc Beh Sci, 30, 578-82.

- Rimaz, Sh., Dastorpoor, M., Vesali Azarsharbiani, S., Saepoor, N., Beigi, Z., & Nejat, S. (2014). Evaluate quality of life and factors affecting female-headed households covered in the municipality 9 of Tehran. Iranian Journal of Epidemiology, 10(2), 48-55. (Persian)

- Rosenzweig, S . Greeson,J M. Reibel, D K. Green, J S. Jasser,S A. & Beasley, D. (2010). Mindfulness-based stress reduction for chronic pain conditions: Variationin treatment outcomes and role of home meditation practice. J Psychosom Res, 68, 29 - 36.

- Roth, B., & Robbins, D. (2004). Mindfulness-based stress reduction and health related quality of life. Psychosomatic medicine, 66 (1), 113-123.

- Salari, S., Roshan, R., & Moghdasin, M. (2015). Five-factor model of personality and defense mechanisms in anticipation the bad quality of life for women with impaired sexual function. Research in Cognitive and Behavioral Sciences, 5(1), 5-37. (Persian)

- Semple, R. J., Reid, E. F., & Miller, L. (2005). Treating anxiety with mindfulness: An open trial of mindfulness training for anxious children. Journal of Cognitive Psychotherapy: An International Quarterly, 19, 372-392.

- Shabanzadeh, A., Zarebahram Abadi, M., Hatami, h., & Zahrakar, K. (2012). The relationship between stress coping style and social support with quality of life of women heads of Tehran. Journal of Women and Society, 4(4), 1-20. (Persian)

- Stafford, L, Thomas, N, Foley, E, Judd, F, Gibson, P, & Komiti, A, et al. (2015). Comparison of the acceptability and benefits of two mindfulness-based interventions in women with breast or gynecologic cancer: a pilot study. Support Care Cancer, 23(4): 1063-71.

- Thao, N. Le. (2014). Mindfulness-Based Adventure Camp for Military Youth. Journal of Extens , 52, 2.

- Walsh, J.; Baliant, M. G.; Smolira S. J. D.R.; Fredericksen, L.K. & Madsen, S.(2009). "Pred-icting individual differences in mindfulness: The role of trait anxiety, attachment anxiety and attentional control", Personality and Individual differences, 46, 94- 99.

- Wood, AW, Gonzalez, J, & Barden, SM.(2015). Mindful caring: using mindfulness-based cognitive therapy with caregivers of cancer survivors. J Psychosoc Oncol, 33(1): 66-84.

- Yoshimasu, K., Oga, H., Kagaya, R., Kitabayashi, M., & Kanaya, Y. (2012). Parent-child relation-ships and mindfulness. Nihon Eiseigaku Zasshi, 67 (1), 27-36.

- Zarhani, S. H. (2011). Empowerment of Female headed households Case Study:"Sedighin" charity institution in Iran. http://www. socialsciences. in/ article/ empowerment -female-headed-households.