تحلیل و بررسی نقش اجتماعی زنان شیعی و پیامدهای آن در سده نخستین عصر غیبت
الموضوعات : فصلنامه زن و جامعه
1 - دکترای تاریخ اسلام، استادیار و عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه اصفهان.
الکلمات المفتاحية: خودآگاهی, مهدویت, زنان شیعی, منزلت اجتماعی,
ملخص المقالة :
سده آغازین عصر غیبت، دارای ویژگیهایی منحصر به فرد است. درباره حضور زنان در تحولات این عصر و نتایج آن، اقوال و تفاسیر متعددی در منابع اسلامی دیده میشود که در این مقاله بررسی شده است. در این مقاله، بخشهایی از نقش تاریخی زنان شیعی در قالب فعالیتها و سیاستهای آنان در رویارویی با مسایل سده نخستین عصر غیبت و پیامدهای آن به روش مطالعه تاریخی و توصیفی - تحلیلی بررسی میشود. هدف آن است تا با بررسی الگوی دین شناختی زن در اندیشه تشیع؛ مقدار مشارکت زنان در تحولات اجتماعی این عصر و تدابیر بزرگان امامیه در این خصوص بررسی شود. بر این اساس، روشن میشود حضور زنان در عرصههای اجتماعی مبتنی بر آموزههای وحیانی و سیره پیشوایان معصوم بوده و از مهم‌ترین و مؤثرترین عوامل در توسعه نفوذ شیعیان در عرصه مدیریت اجتماعی بشمار می‌رود. زنان شیعی تحت نظارت و تأیید اهل‌بیت (ع) و بزرگان امامیه و خاصیت تعلیمی- تبلیغی آموزههای شیعی، نقش مهمی را در تحولات تاریخی این دوران ایفا کردند. درنتیجه عموم جامعه از توانمندی و ظرفیتهای زنان به‌ویژه در عرصه جهاد فرهنگی و برای تقویت هویت شیعی، توسعه مناسبات اجتماعی، نشر معارف دینی، نهادینهکردن فرهنگ انتظار و حضور مؤثر در دگرگونیهای فرهنگی و اجتماعی بهره گرفتند. در این مقاله، این مسئله با استناد به منابع اسلامی و پژوهش‌های معاصر نقد و ارزیابی میشود.
BOOKS
- QURAN.
- Al -Johari. Ahmad. Qom: Al-Tabatabayi. Almoqtazab Al-asar. (Arabic)
al-Kulayni.Muhammad b. Ya'qub. Tehran: Dar Al-kotob Al-Islamiyah. Al-Osul (Al-Kafi). 1960. (Arabic)
- Al-Qayyumi. Javad. Qom: Publishing Eslami. Sahifa Al- Mahdi. 1955. (Arabic)
- Al-Shahid al-Awwal. Qom: Publishing Eslami. Al-Durus. 1993. (Arabic)
- Al-Shaykh al-Mufid. Qom: Jameah Al-Modaresiyn. Al-Muqni'a. 1992. (Arabic)
- Al-Shaykh al-Mufid. Qom: Mufid. Al-Irshad fi ma'rifat hujaj . 1992. (Arabic)
- Al-Shaykh al-Tusi. Mohammad. Qom: Al –Feqahah. Al-Fihrist. 1996. (Arabic)
- Al-Shaykh al-Tusi. Mohammad. Qom: Al- Maaref Islamiyah. Al-Ghaybah. 1990. (Arabic)
- Al-Shaykh al-Tusi. Mohammad. Qom: Publishing Eslami. al-rijal. 1994. (Arabic)
- Al-Tabrisi. Hasan. Qom: Al- Radi. Makarim al-Akhlaq. 1992. (Arabic)
- Al-tanukhy. Hasan. Qom: Al-Radi. Al-Faraj Bad al-Shedah. 1944. (Arabic)
- Amedi, Abd-alvahed. Qom: Daftar- E tablighat Islamic. Ghurar Al-Hikam Wa Durar Al-Kalim.1946. (Arabic)
- Ameli. Muhammad Ali. Al-Mortazaviyah. Al-Serat Al-mostaghim. 1964. (Arabic)
- Bahrani. Hashem. Al-maaref Al- Islamiyah. Madinah Al-maajez. 1992. (Arabic)
- Bokhari. Mohammad. Beirut: Dar Al-fekr. Sahih Al-Bukhari. (Arabic)
- Effendi, Abdullah. Qom: Marashi Najafi. Rias-Al- Ulema, Research by Ahmad Hosseini. Without history. (Persion)
- Fahri Zanjani. Ahmad. Tehran: Dar Al-kotob Al- Islamiyah. Nu'mani. Muhammad. Al-Gheybah. 1984. (Persion)
- Golpaygani. Mohammad Vahid.Tehran: Board book. Ibn Taqtaqy. History of Fakhri. 1982. (Persion)
- Helli. Hasan. Najaf: Al-Heydariyah. Al-Mohatazar. 1950. (Arabic)
- Hor amely. Beirut: Dar Al-Ehya’ Al-Toras Arabi. Wasāil al-Shia. 1970. (Arabic)
- Ibn Esfandiar. Mohammad. Khavar. History of Tabarestan. Correction by Abbas Iqbal. 1980. (Persion)
- Ibn Fandoq. Foroughi Bookstore. History of Beihagh. Corrected by Ahmad Bahmanyar. (Persion)
- Ibn Khallikan. Cairo. Vafayaf Al-Aayan. 1955. (Arabic)
- Ibn shoube Harrani. Qom. Tohaf Al- oqul an al-Rasul. Research by Ali Akbar Ghaffari. 1983. (Arabic)
- Ibn Tavus. Ali. Najaf: Al-heydariyeh. Kashf Al-mahajah. (Arabic)
- Ibn Tavus. Ali. Dar Al-zakhayer. Faraj Al-mahmvm. (Arabic)
- Ibn Tavus. Ali. Qom. Al- Dorou Al-vaqei. 1993. (Arabic)
- Ibn Tavus. Ali. Qom: Dar Al-ktab. Al-yaghin fi emraa amir Al-moumenin. 1992. (Arabic)
- Ibn Tavus. Ali. Qom: Dar-Alketab. Al- Tahsin. 1992. (Arabic)
- Ibn Tavus. Ali. Qom: Khayyam. Al- Tarayef. 1951. (Arabic)
- Ibn Tavus. Ali. Qom: Navid-e Islam. Al- lohuf fi ghatli Al-tofuf. edition:5. (Arabic)
- Isfahani.Abu Al-Faraj. Qom: Dar-Alketab. Maqatel Al-talebeein. (Arabic)
- Javadi Amoli. Abdullah. Qom: asraa. Woman in the Mirror beauty and glory. 2004. (Persion)
- Kamuvnah. Abdul-Razzaq. Najaf. Fazaeel Al- Ashrāf. 1970. (Arabic)
- Khasibi. Hossein. Beirut: Al-Balagh. Al-hedayah Al-kobra. 1990. (Arabic)
- Kohlberg. Etan. Qom: Marashi Najafi. Library Ibn Tavus. 1998. (Arabic)
- Kuranyi. Ali. Qom: Al- Maaref Islamiyah. Mu'jam Al-Ahadith Al- mahdi. 1990. (Arabic)
- Majlisi. Muhammad Baqir. Dar Al-Ehyaa Al-toras Al-Arabi. Bihar ul Anwar. 1982. (Arabic)
- Mirza Qomi. Keyhan. Jame Al-shatat. 1992. (Arabic)
- Mohammad Dashti. Qom: Safhe negar. Razi. Nahjul Balagha. 2000. (Persion)
- Morteza. Dar Al-Quran. Rasael Al –Mortaza. 1994. (Arabic)
- Qom,M. (1994). Publishing Eslami. Al- Intesar. (Arabic)
- Tehran,M. (1996). Seqafah. matters of Alnasryat. (Arabic)
- Hindi,M. Beirut: Al-Resalah. Kanz Al-Omal. (Arabic)
- Musavi Isfahani, M. T.( 1950). Tehran: Islamic Propagation Organization. Mekyal Al-Makarem. (Arabic)
- Noori Tabarsi, M. H.(1994). Qom: Al- Bayt. Khateme Mustadrak al-Wasāeil. (Arabic)
- Noori Tabarsi, M.H.( 1987). Qom: Al- Bayt. Mustadrak al-Wasāeil wa-mustanbae al-masāeil. (Arabic)
- Qadi, N. Qom: Publishing Eslami. Sharh Al-Akhbar. (Arabic)
- Qazvini. Zachary. (1995). Tehran: Amir Kabir. Asar Al-belad & Akhbar Al-Ebad. (Persion)
- Qomi, A..M.( 2001). Montahi Al-Amal. (Persion)
- Q, H. (1983). Tehran: Tus. History of Qom. Qomi. Hasan. (Persion)
- Rahmani Miyanji, A. (1996). Tehran: Al-monir. Al- Imam Ali. (Arabic)
- Razi. (1995). Mashhad: Al-Razaviyeh. Khasaes Al-aeme. (Arabic)
- Razi. Qom: Basirati. Al-Mahazat Al-Nabaviyah. (Arabic)
- Sadr Haj, Seyed Javadi Et al.( 2004). Tehran: Mohebbi. Encyclopaedia of Shi'ism.. (Persion)
- Saduq, M. (1983). Beirut: Al-Aalami. oyoun Akhbar Al-Reza. (Arabic)
- Saduq, M. (1996). Qom: Al-Besah. Al-Amali. (Arabic)
- Saduq, M. (1948). Qom: Al-Radi. Savab Al-Aamal. (Arabic)
- Saduq, M. (1997). Qom: Imam Hadi. Al-Hidayah. (Arabic)
- Saduq, M. Qom: Jameah Al-Modaresiyn. Al-khesal. (Arabic)
- Saduq, M. (1994). Qom: Jameah Al-Modaresiyn. Kamal al-Din and Tamam Al-Nimah. (Arabic)
- Safi Golpayegani, L. A. (1992). Tehran: Sadr. Montakhab Al –Asar fi Al-Imam Al-sani Al-ashar. (Persion)
- Saroukhani, B. (2008). Tehran: Institute for humanities and cultural studies (IHCS) .Research methods in social sciences. (Persion)
- Tabari, A. (1937). Al- maqdasi. Zakher Al-oghba. (Arabic)
- Tabataba'i, M. H. (1973). Ismailian. Al-Mizan fi tafsir al-Qur'an. (Arabic)
- Tajaddod, A.R. Ibn Nadim. Al-Fihrist. (Persion)
- Tusi, N. (2000). al-Mulk. Tehran:Elmi. Seyar Al-moluk. (Persion)
- Zahedi, M. J. (1998). Tehran: Maziar. Gould, Julius. William L Kolb. A dictionary of the social sciences. (Persion)
Articles
- Management Studies in Development and Evolution. (2002). Seyyed Naghavi. Mir Ali Social Capital: Concepts and Theories. V. 9. N. 33-34, P: 9-24. (Persion)
- Volume26. Number 26. Pages1-32.Social Sciences Letter. Tavassoli. Q& Musavi. M. regards such a new concept. December 2005. (Persion)
- Social Welfare. Saadat R. (2007). The Estimation of Level and Distribution of Social Capital in Iran's Provinces. V. 6. N. 23. P:173-196. (Persion)
- Journal of Human Sciences, V.13. N. 46-47. P: 241-266. (Al-zahra).
- Ahmadi, A. Alireza & Ghafarian. W.( 2004). Understanding of research methods at the historical studies. (Persion)
_||_