تحلیل عدالت فضایی در برخورداری از تسهیلات شهری با استفاده از مدل های کمی، فضایی و خودهمبستگی موران (منطقه مورد مطالعه: اصفهان)

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

ابوالفضل قنبری ¹ (هیأت علمی/ دانشگاه تبریز)
وحید عیسی زاده ² (کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
زهرا علی بیگی بنی ³ (کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 29 الخميس , جمادى الثانية, 1442 تاريخ التأكيد : 17 الخميس , رمضان, 1442 تاريخ الإصدار : 28 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1444

الکلمات المفتاحية: اصفهان, منطق فازی, واژه های کلیدی: عدالت فضایی, نابرابری فضایی خدمات عمومی,

ملخص المقالة :

با افزایش رشد جمعیت، فقدان مراکز خدمات کافی و آشفتگی در توزیع و مکان یابی تسهیلات شهری، مسایل عمده ای هستند که شهرها با آن روبه رو هستند. . چشم انداز توسعه فضایی، نمایانگر عدم تعادل های فضایی تمرکز جمعیت و نابرابری در برخورداری از کاربری خدمات و تسهیلات شهری در مناطق 15 گانه شهر اصفهان است. در راستای چنین ضرورتی رعایت عدالت فضایی و دستیابی به فرصت های برابر از اولویت های اساسی در این مناطق پانزده گانه می باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی و تعیین نحوة تخصیص و تمرکز منابع و خدمات شهری با تأکید بر رویکرد نابرابری فضایی در مناطق پانزده می باشد. نتایج نشان داد مناطقی که از نظر برخورداری در سطح بسیار خوب قرار داشتند شامل منطقه (1 و 3)، مناطقی با برخورداری نسبتا خوب شامل مناطق (8، 2، 9، 13، 5، 6 و 10) و مناطقی با برخورداری ضعیف شامل مناطق (2، 15، 4 و 12) می باشند و برای پراکنش مکانی خدمات و تسهیلات مناطق پانزده گانه شهر اصفهان از الگوی خود همبستگی موران استفاده شد. در حالی که نتایج براساس این الگو نشان داد که میزان ضریب موران برای مراکز خدمات درمانی و بهداشتی عدد 034492/0 درصد را نشان داد. اما برای مراکز خدماتی میزان این نوع شاخص عدد 294227/0 درصد بدست آمد و الگوی پراکنش آن به حالت خوشه ای توزیع شد. میزان ضریب موران برای مراکز تجاری و اقتصادی برابر عدد 032551/0 درصد بوده است و الگوی پراکنش خود همبستگی مکانی این نوع خدمات به صورت تصادفی توزیع یافته است و میزان ضریب موران آن 032551/0 درصد بدست آمد و الگوی پراکنش خود همبستگی مراکز حمل و نقل که به صورت خوشه ای در منلطق پانزده گانه شهر اصفهان توزیع شده و ضریب موران آن عدد 22551/0 درصد را نشان داد.

المصادر:

. Amanpour, A. (2018). "Spatial analysis of  population distribution and service distribution in metropolitan areas of Ahvaz". Journal of Geography and Urban-Regional Planning, No. 22: pp. 99 - 116 (in Persian).

1. Ahmad, T. (2016). "A Study and Analysis of Spatial Justice in Saqez". Master Thesis in Geography and Urban Planning, University of Tehran (in Persian).


2. Asghar, Z.(2010). "Spatial Analysis of Population Distribution and Service Distribution in Yazd". Geographical Research Quarterly, No. 97, pp. 46-27 (in Persian).


3. Cameral, n. (2014). "The human development in urban space". Thailand press.


4. Cho, C. (2009). "Study on effects 0f resident-perceived neighborhood boundaries on public services Accessibility & its relation to utilization". Using Geographic Information System focusing on the case of public parks in Austin. No, PP. 40.


5. Denis, R. (2012). "Measuring the satisfaction aft citizens for the services given by the municipality: the case of Kirsehir municipality". Precede Social and Behavioral Sciences, 62: 24.


6. Hashem, D & Faramarz, O. (2015). "Study and analysis of the distribution of urban public services from the perspective of spatial justice (Case study: Yasuj city)". Quarterly Journal of Geography and Regional Development, Ferdowsi University of Mashhad, No. 16, pp. 171- 198 (in Persian).


7. Brave, H. Karim. (2016). "Regional Planning, Samat Publications". Twelfth Edition, Tehran (in Persian).


8. Nejad, H. Hossein, L. Akbar, A & Reza, Weiss. (2016). "Spatial Analysis of Urban Services Distribution from the Perspective of Social Justice, Case (Khorramabad Urban Areas)". Journal of Geographical Sciences Volume 11, Number 23: Pages 21 - 97(in Persian).


9. Jahan. S & Od,.T. (2012). "Distribution of Public Facilities in Dhaka, Bangladesh" : A Spatial Analysis, Bulletin of the Faculty of Human Development. VOL.7; NO.2; Pages.865-874 (In Persian).


10. Zeinab, K. Masoumeh, T & Almasi Mofidi, H. (2017). "Study and evaluation of the distribution of urban services from the perspective of spatial justice (Case study: Bumhan city)". Quarterly Journal of Urban Management, No. 36: pp. 247 - 268 (in Persian).


11. Ziari, K. (2015). "Urban Land Use Planning, University of Tehran Press". Second Edition, Tehran, p. 190 (in Persian).


12. Ziari, K & Mehdian, M. Mehdi, A. (2013). "Study and assessment of spatial justice, use of urban public services based on population distribution and accessibility in Babolsar". Journal of Applied Research in Geographical Sciences, Year 13, Issue 28, Spring 2013, pp. 217 – 241(in Persion).


13. Prizadi, T & Hosseini, F. (2016). "Analysis of Spatial Inequalities in the Distribution of Urban Services from the Perspective of Spatial Justice: A Case Study of Marivan". Volume 6, Number 21, pp. 91-102 (In Persian).


14. Rabbani, R. Kalantari, S & Hashemianfar, A. (2010)." The study of the relationship between social factors and inequalities". Social Welfare Quarterly, Volume 11, Number 41, pp. 267-305 (In Persian).


15. Riming, B. (2012). "Spatial quality in urban public facilities": Delhi press.


16. Sheriff, A. (2016)."Toward Spatial Justice in urban Health Services planning. International Institute for Geo - Information Science and Earth Observation". Ensched, The Netherlands, University for Utrecht (in Persian).


17. Tsou Ko-Wan, Hung Yu-Ting & Chang Yao-L. (2015). 'An accessibility-based integrated measure of relative spatial equity in urban public Facilities, Department of Urban Planning". National Cheng Kung University, Tainan 70101, Taiwan.


18. Wan, C. (2011). "A com purgative analysis of victor and saw". Faculty of civil engineering, Belgrade.


19. Wilkinson, J. (2012)."Regional planning and national development". Tokyo, Japan.


20. XU, C. Liu, m. An, S. Chen, J. & Yan, P. (2013). "Assessing the impact urbanization on regional net primary productivity in Jiangyin County, Chin". Journal of Environmental Management, 85.