راهبرد های کارآمدی و اثربخشی کمیسیون های شهرسازی در فرایند ساخت و ساز شهری در منطقه یک تهران

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مهرداد کبیری ¹ , حمیدرضا جودکی ² , علیرضا استعلاجی ³

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار گروه جغرافیا، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استاد گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره)، شهر ری، ایران

تاريخ الإرسال : 11 السبت , رجب, 1443 تاريخ التأكيد : 23 الجمعة , ذو الحجة, 1443 تاريخ الإصدار : 10 الثلاثاء , شعبان, 1445

الکلمات المفتاحية: کمیسیون ماده 100, کمیسیون ماده 5, کمیسیون ماده 55, منطقه 1 شهرداری تهران, مدل تلفیقی SWOT-AHP,

ملخص المقالة :

چکیده امروزه توسعه شهری بیش از هر چیزی تحت تاثیر نظام ساخت و سازهای شهری است و در این بین ضوابط و مقررات شهرسازی مصوب، نقش به سزایی در نظم و نسق بخشی به توسعه شهری دارد. با توسعه سریع شهرنشینی و افزایش روزافزون ساخت و ساز در چنددهه اخیر، شاهد تغییرات اساسی در منظر شهری هستیم که شهرهامحل خود نمایی هر یک از تک بناها در ارتفاع، رنگ، نوع مصالح و... در جداره ممتد خیابان‌ها شده اند. در این روند ساخت و ساز، مدیران و مسئولین شهر با تصویب و لازم الاجرا کردن قوانین وآیین نامه‌های مختلف سعی در کنترل کردن شرایط نامناسب این دوره داشته اند.در این زمینه در جوامع شهری ایران ضوابط و مقررات تعریف شده در زمینه توسعه شهری متاسفانه از کارایی قابل ملاحظه ای برخوردار نبوده و این امر توسعه شهری را با اختلالات جدی مواجه ساخته است. دراین پژوهش که با روش توصیفی – تحلیلی و با روش میدانی و استفاده از ابزار پرسشنامه ای صورت گرفته است حجم نمونه 20 نفر از کارشناسان و خبرگان طرح های توسعه شهری مورد سوال در زمینه نقاط قوت و ضعف و تهدید و فرصت کارآیی این ضوابط و مقررات شامل (کمیسیون های ماده 100، 5 و 55) قرار گرفته اند. لذا ابتدا از طریق مدل سوات عوامل قوت‌، ضعف‌، تهدید و فرصت از طریق روش دلفی جمع‌آوری و سپس مولفه‌های پژوهش مشخص شد و پس از انجام محاسبات طی روشی تلفیقی با مدل AHP ‌مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که راهبرد تدافعی با مقدار اندازه گیری شده 078/4 به‌عنوان راهبرد برتر در زمینه ارائه راهبرد های افزایش کارآیی طرح های توسعه شهری شناخته شده و پس از آن راهبرد تهاجمی با مقدار 895/3 به عنوان راهبرد مکمل آمده است که نشان دهنده تاثیر مقایسه‌های زوجی گویه‌های مندرج در مدل سوات می باشد

المصادر:

References

1. Ajzashakouhi, M., Samadi, R., Goudarzi, N., & Ghanbari, M. (2016). Analysis and investigation of the causes of building violations in metropolitan areas with an emphasis on urban planning laws and regulations (Case study: Districts three and nine of Mashhad city). Geography and Urban Space Development, 3(2 (Serial 5)), 1-18. https://doi.org/10.22067/gusd.v3i2.32114 [In Persian]


2. Azizi, M., Abouyiardakan, M., & Nouri, N. (2011). The role of laws and regulations in the realization of integrated management in the urban complex of Tehran. Armanshahr Magazine, 4(6), 117-128. [In Persian]


3. Bahmani Monfared, H., & Kalantari, M. (2012). Investigating the effects of Article 100 Municipal Commission in controlling construction violations. Fourth Conference on Urban Planning and Management, Holy Mashhad. [In Persian]


4. Douglas, I. (2006). Peri-urban ecosystems and societies: Transitional zones and contrasting values. In D. McGregor, D. Simon, & D. Thompson (Eds.), The Peri-Urban Interface: Approaches to Sustainable Natural and Human Resource Use. Earthscan, London.


5. Esmaeilpour, N., Dehghan Dehkordi, E., & Khakiyan Dehkordi, M. (2016). Causes of construction violations in Iranian cities with emphasis on building density and solutions to reduce it (Case study: Farrokhshahr). International Conference on Engineering Sciences, Arts and Law. [In Persian]


6. Gallego-Ayala, J., & Juízo, D. (2011). Strategic implementation of integrated water resources management in Mozambique: An A’WOT analysis. Physics and Chemistry of the Earth, 36, 1103-1111.


7. Jawaid, M. F., & Khan, S. A. (2015). Evaluating the need for smart cities in India. International Journal of Advance Research in Science and Engineering, 4(Special Issue (01)), 991-996.


8. Kajanus, M., Kangas, J., & Kurttila, M. (2004). The use of value-focused thinking and the SWOT hybrid method in tourism management. Tourism Management.


9. Kapoor, M., & Blanc, D. (2008). Measuring risk on investment in informal (illegal) housing: Theory and evidence from Pune, India. Journal of Regional Science and Urban Economics, 38, 311-329.


10. Khodaparasti, M., Abedini, R., Sadeghi, M., & Najafgholizadeh, N. (2016). Urban construction control and monitoring strategies from the perspective of urban management (Case study: District 17 of Tehran). International Conference on Urban Engineering, Civil Engineering, Architecture. [In Persian]


11. Kumar, A., & Pushplata. (2017). Problems and prospects of building regulations in Shimla, India – A step towards achieving sustainable development. International Journal of Sustainable Built Environment, 6, 207-215.


12. Kumar, A., & Pushplata. (2018). Building regulations for hill towns of India. Elsevier HBRC Journal, 11, 275-284.


13. Lotfi, H., Edalatkhah, F., Mirzayi, M., & Vazirpour, S. (2009). Urban management and its place in promoting citizenship rights. Journal of Human Geography, 2(1), 101-110. [In Persian]


14. Mokhtari, A., & Azad, S. M. (2009). The role of Article 100 Commission votes in the prevalence of construction violations. Quarterly Report, No 61. [In Persian]


15. Pazhouhan, M., Darabkhani, R., Jafari, E., & Zeynalzadeh, A. (2014). Investigation and analysis of factors affecting construction violations in small cities (Case study: Babolsar city). Geographical Research on Urban Planning, 2(2), 239-252. https://doi.org/10.22059/JURBANGEO.2014.51970 [In Persian]


16. Pourahmad, A., Hatami Nejad, H., & Hosseini, S. H. (2006). Pathology of urban development plans in the country. Geographical Research, 38(58), 167-180. [In Persian]


17. Salari, M., & Safavisoha, M. (2017). An analysis of the role of construction violations in the failure of urban development plans in Tehran. Garden Comment Magazine, 14(51), 5-20. [In Persian]


18. Salehi Milani, S., & Mohammadi, M. (2009). Formulation of construction rules and regulations in foothill areas (Case study: Baghe Shater neighborhood, Tehran). Architecture and Urban Planning Letter, 2(3), 97-116. https://doi.org/10.30480/AUP.2010.203 [In Persian]


19. Soofi, M., & Alaeddin, V. (2016). Investigating the effect of urban rules and regulations on the formation of urban facades. The First International Congress of Target Architecture. [In Persian]


20. Tian, L., & Shen, T. (2011). Evaluation of plan implementation in transitional China: A case of Guangzhou city master plan. Cities, 28, 11-27.


21. Wickramasinghe, V., & Takano, S. (2009). Application of combined SWOT and Analytic Hierarchy Process (AHP) for tourism revival strategic marketing planning: A case of Sri Lanka tourism. Journal of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, 8, 954-969.