سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری فضایی محلات مرکزی شهر کاشان در برابر زلزله
الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهرییونس غلامی 1 , رسول حیدری سورشجانی 2 , وحیده برهمن 3 , ابوالفضل دهقان 4 , حمید اصولی 5
1 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
2 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
3 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
4 - کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
5 - دانشجوی دکتری جغرافیا، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
الکلمات المفتاحية: مخاطرات طبیعی, تاب آوری, آسیب پذیری, زمین‌لرزه,
ملخص المقالة :
امروزه توجه به مبحث تاب‌آوری در جهت ایجاد جامعه‌ای انعطاف پذیر در برابر بلایای طبیعی حائز اهمیت فراوانی است. افزایش تاب‌آوری شهرها در برابر بلایای طبیعی به ویژه زمین لرزه‌ها به میزان زیادی در کاهش این خسارات و همچنین زمان بهبودی جوامع موثر است. در این میان برنامه‌ریزان و مدیران شهری به منزله مهم‌ترین نهادهای درگیر در طراحی کالبد شهرها نقشی اساسی در افزایش تاب‌آوری جوامع شهری در برابر زمین لرزه دارند. مفهوم تاب‌آوری، مفهوم جدیدی است که بیشتر در مواجهه با ناشناخته‌ها و عدم قطعیت‌ها به‌کاربرده می‌شود. هدف از انجام این تحقیق سنجش و ارزیابی میزان تاب آوری فضایی در محلات مرکزی شهر کاشان می باشد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است و ابزار اصلی گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته می‌باشد. جامعه آماری مورد مطالعه ساکنین محلات مرکزی شهر کاشان می‌باشد، که جهت تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از پرسشنامه از آزمون آنوا از طریق نرم افزار SPSS و همچنین از روش مدل یابی ساختاری(SEM) با استفاده از نرم افزار Amos و آزمون T استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که محلات از نظر شاخص اقتصادی، کالبدی و اجتماعی با یکدیگر و از نظر شاخص تاب‌آوری با وضع ایده‌آل تفاوت معناداری دارد. همچنین متغیرهای اجتماعی، اقتصادی و سطح درآمد در میزان تاب‌آوری تاثیر داشته‌اند.جامعه آماری مورد مطالعه ساکنین محلات مرکزی شهر کاشان می‌باشد، که جهت تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از پرسشنامه از آزمون آنوا از طریق نرم افزار SPSS و همچنین از روش مدل یابی ساختاری(SEM) با استفاده از نرم افزار Amos و آزمون T استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که محلات از نظر شاخص اقتصادی، کالبدی و اجتماعی با یکدیگر و از نظر شاخص تاب‌آوری با وضع ایده‌آل تفاوت معناداری دارد. همچنین متغیرهای اجتماعی، اقتصادی و سطح درآمد در میزان تاب‌آوری تاثیر داشته‌اند.
A. Mishra, R. Ghate, A. Maharjan, J. Gurung, G. Pathak, A.N. Upraity (2016). Building ex ante resilience of disaster-exposed mountain communities: Drawing insights from the Nepal earthquake recovery, International Journal of Disaster Risk Reduction, 22: 167-178.
A. Rahman, R. Shaw, A. Surjan, G.A. Parvin. (2016). Urban Disasters and Approaches to Resilience, Urban Disasters and Resilience in Asia, pp. 1- 19.
Amaratunga D., and haigh R. (2011), Post- disaster reconstruction of the built environment- building for resilience, wiley- black well, u.k.
Cao, Lin-Sen, Zhang, Zhong-Feng, Kang, Tai-Ho (2018). The Construction of Earthquake Resistance and Hazardous Reduction Suitability Evaluation Systems for Comprehensive Parks. Journal of the Korean Institute of Landscape Architecture, Volume 46 Issue 1, Pages.86-95, 1225-1755 (pISSN), 2288-9566 (eISSN)
Chih-Hao Wang (2018). Does compact development promote a seismic-resistant city? Application of seismic-damage statistical models to Taichung, Taiwan.
Environment and Planning B: Urban Analytics and City Science. First Published April 18, 2018 Research Article, https://doi.org/10.1177/2399808318770454.
Cutter, S.L., et al., 2011. “A place-based model for understanding community resilience to natural disasters”. Global Environmental Change, pp.1-9. doi:10.1016/j. Gloenvcha.
Hao Teng Cheng, Hsueh-Sheng Chang (2018). A Spatial DEA-Based Framework for Analyzing the Effectiveness of Disaster Risk Reduction Policy Implementation: A Case Study of Earthquake-Oriented Urban Renewal Policy in Yong kang Taiwan, Sustainability, Department of Urban Planning, National Cheng Kung University, Tainan City 70101, Taiwan, Received:22 April 2018 / Accepted: 25 May 2018 / Published: 27 May.
J. Kevin Summers, Linda C. Harwell, Lisa M. Smith, Kyle D. Buck (2018). Measuring Community Resilience to Natural Hazards: The Natural Hazard Resilience Screening Index (NaHRSI) Development and Application to the United States. Geo Health, First published: 16 November 2018 https://doi.org/10.1029/2018GH000160.
Keck, M., & Sakdapolrak, P. (2013). What is social resilience? Lessons learned and ways forward. Erkunde, 67, 5– 19.
Melillo, J. M., Richmond, T., & Yohe, G. W. (2014). Climate change impacts in the 11 United States: The third national climate assessment. U.S. Global Change Research Program, 12. Retrieved from http://nca2014.globalchange.gov/report%5d/
Newman, Peter, Timothy, Beatley, Heather, Boyer, 2008. Resilient Cities: Responding to Peak Oil and Climate Change Resilient Cities: Responding to Peak Oil and Climate Change. Island Press.
Patel, S. S., Rogers, M. B., Amlot, R., & Rubin, G. J. (2017). What do we mean by ‘community resilience’? A systematic literature review of how it is defined in the literature. PLOS Currents Disasters, 1. https://doi.org/10.1371/currents.dis.db775aff25efc5ac4f0660ad9c9f7db2.
Tidball, Krasny, (2007). From risk to resilience: what role for community greening and civic ecology in cities? In: Wals, Arjen (Ed.), Social Learning towards a More Sustainable World. Wageningen Academic Press, pp. 149e164.
UNISDR (United Nations International Strategy for Disaster Reduction). 2011. Global Assessment Report on Disaster Risk Reduction: Revealing Risk, Redefining Development. Geneva.
Upton, S., and M. Ibrahim. 2012. “Resilience in Practice.” Programme Briefing Paper, Practical Action, Rugby, U.K. http://practicalaction.org/resilience-in practice
Vale, L and Campanella, T. The Resilient City: How Modern Resilience Alliance. (2002). “Key Concepts.” http://www.resalliance.org/index.php/ key_concepts.
Zautra, A.J., Hall, J.S., Murray, K.E., (2010). Resilience: a new definition of health for people and communities. In: Reich, J.W.
_||_