تبیین عوامل موثر بر بازآفرینی کالبدی بافت تاریخی شیراز با بهره گیری از نظریه داده بنیاد
سعیده قادری
1
(
شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران جنوب، تهران، ایران
)
زهرا سادات سعیده زرآبادی
2
(
مدیر پژوهش، دانشکده هنر ومعماری، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
)
مجتبی رفیعیان
3
(
استاد دانشگاه
)
الکلمات المفتاحية: شیراز, نظریه داده بنیاد, بازآفرینی شهری, بازآفرینی کالبدی بافت تاریخی,
ملخص المقالة :
مقدمه: بزرگترین شاخصه بافت های تاریخی دارا بودن میراث ملموس و ناملموس واجد ارزش و پتانسیل های قابل عرضه است اما مهمترین چالش در مواجه با این بافت ها، اتخاذ مداخله ای میانه است که حفاظت و توسعه آن ها را مدنظر قرار دهد. بافت های تاریخی با جاذبه های کالبدی، فرهنگی-اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی که از گذشته داشته اند. بازآفرینی شهری رویکردی پایدار و فراگیر است که سعی در حل مشکلات و بهبود کلی وضعیت شهرها داشته است و توجه به برنامه ریزی بازآفرینی کالبدی امکان مناسبی را برای به دست آوردن جایگاه مناسب بافت های تاریخی فراهم می سازد.
هدف: بافت تاریخی ارزشمند شیراز، ظرفیت ویژه ای جهت نگاهداشت و ارتقاء ارزش ها توأمان با پاسخگویی به نیازهای زندگی روزمره مردم را در خود جای داده است، به همین سبب پژوهش حاضر درصدد است الگوی عوامل موثر بر بازآفرینی کالبدی بافت تاریخی شیراز را تبیین نماید.
روش: این پژوهش برگرفته از پارادایم تفسیرگرایی است و در دسته اهداف توسعه ای و در زمره رویکردهای کیفی قرار می گیرد، روش گردآوری داده ها پیمایشی و شیوه نمونه گیری آن به صورت هدفمند است. برای تبیین الگو از راهبردهای نظریه داده بنیاد استفاده گردیده است. در این پژوهش جهت دستیابی به اهداف آن با 27 نفر از افراد متخصص که شامل بهره وران و استفاده کنندگان، ذی نفوذان و ذی مدخلان بافت بودند مصاحبه های نیمه ساختار یافته عمیق انجام گردید. بر اساس نظریه داده بنیاد، اسناد گردآوری شده در 165 کد باز، 127 مفهوم، 53 مقوله فرعی و 9 مقوله اصلی تحلیل شدند و الگوی موردنظر تبیین گردید.
نتیجه گیری: الگوی به دست آمده بیانگر این است که در بازآفرینی کالبدی بافت تاریخی شهر شیراز با میراث غیرقابل جایگزین، ملموس و ناملموس شامل آثار تاریخی، بناهای مسکونی تاریخی، باید مرمت و تعمیر، زیباسازی کالبد و تقویت گردشگری را در دستور کار قرار داد، همچنین همزمان با ساماندهی کالبدی و عملکردی در بستر تدوین ضوابط و قواعد بومی متناسب با بافت، زمینه بروز خلاقیت و مشارکت ها و فعالیت های اقتصادی فراهم گردد تا منتج به تقویت هویت و حس تعلق به مکان در این بافت ارزشمند گردد.
_||_