سنجش و ارزیابی وضعیت مؤلفه های سرزندگی شهری از منظر شهروندان (مطالعه موردی: شهر ارومیه)

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

رباب حسین زاده ¹ (استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)
اسماعیل صفر علی زاده ² (استادیار گروه جغرافیای شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 20 الإثنين , جمادى الثانية, 1440 تاريخ التأكيد : 19 الجمعة , صفر, 1441 تاريخ الإصدار : 05 الخميس , ربيع الأول, 1442

الکلمات المفتاحية: کیفیت زندگی, فضای شهری, شهر ارومیه, سرزندگی شهری, سرزندگی و نشاط,

ملخص المقالة :

       در حال حاضر شهرها به‌مثابۀ موجودات زنده، نیازمند سرزندگی و نشاط هستند. خلق و ارتقای سرزندگی در یک فضای شهری، مستلزم همسو بودن ویژگی‌‌های فضا در پاسخگویی به نیازهای شهروندان بوده که به‌نوبۀ خود می‌تواند افزایش حضور مستمر و کیفیت زندگی آن­ها را به دنبال داشته باشد. این پژوهش باهدف سنجش و ارزیابی شاخص­­های سرزندگی شهری در شهر ارومیه صورت گرفته است. جامعه آماری موردبررسی، شامل شهروندان مناطق 5 گانه شهر ارومیه بوده که حجم نمونه در این پژوهش 383 نفر و روش نمونه­گیری از نوع نمونه­گیری تصادفی است. این پژوهش از‌‌نظر هدف، کاربردی و برمبنای راهبرد پژوهش، از نوع پیمایشی است که از پرسش‌‌نامه برای جمع‌‌آوری داده‌‌ها استفاده شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوایی و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ (785/0) به دست آمد. برای تحلیل داده­ها رگرسیون چند متغیره، آماره تی تک نمونه­ای و آزمون کروسکال با استفاده از نرم­افزار SPSS استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می­دهد که بین پایگاه اجتماعی- اقتصادی شهروندان و میزان سرزندگی شهری در شهر ارومیه با استفاده از مؤلفه­های تحصیلات و مدت سکونت در منطقه رابطه معناداری وجود دارد. یافته­های دیگر نشان داد در بین مؤلفه­های موردمطالعه، بعد اجتماعی با میانگین (01/3) دارای بیشترین رتبه بوده و پس‌ازآن به ترتیب بعد فضایی (53/2) در رتبه دوم، بعد اقتصادی (14/2) در رتبه سوم و بعد تجربی (10/2) در رتبه چهارم قرار دارد. درنهایت می­توان نتیجه‌گیری کرد که وضعیت مؤلفه­های سرزندگی شهری ازنظر شهروندان به‌صورت یکسان نبوده است.

المصادر:

-          Akhavan, A. Salehi, I. Toghani, S. (2018):  Assessing the Impact of Environmental - Physical Factors on the Vitality and Quality of Urban Streets (Case Study: Rare and Revolutionary Streets of Sari City), Geography and Sustainability, Volume 8, Number 2, pp. 29-15

-          Appleyard, D. (1981): Livable streets, Berkeley, CA, University of California press.

-          Appleyard, D., and M. Lintell (1972) the Environmental Quality of City Streets: The Residents Viewpoint, Journal of the American Institute of Planners, 38(2), pp. 84-101.

-          Bosselmann, P., Macdonald, E., Kronemeyer, T. (1999): Livable streets revisited, Journal of the American Planning Association, 65 (2), pp. 168-180.

-          Cowan, Robert (2005): The dictionary of urbanism illustrated by Lucinda Rogers, preface by sir peter hall, streetwise.

-          Cullen G. (2013): The concise townscape, (M. tabibian, Trans). Tehran university publication

-          Gehl, J. (1987): Life between Buildings, Van Nostrand Reinhold press.

-          Jacobs, J. (2002): The Death and Life of Great American Cities. The Modern Library, New York.

-          Golkar, K. (2007): Concept of vitality in urban design, Journal of Safeh, No. 44, pp. 66-75.

-          Habibi, K., Nastaran, M., Mohammadi, M. (2016): Evaluation and Evaluation of Urban Public Spaces Vitality and its Role in Improving the Quality of Life of Cognitive Youth: East Nazar Street of Isfahan, Geography and Urban-Regional Design, No. 19, Summer 2016, pp. 180-161

-          Hosseini Mofrad, M.H., Dolaii, P. (2013): Investigating the Factors Affecting the Increased Sense of Market Live ness (Case Study of Bandar Abbas Old Market) ,Conference on Architecture and Urban Development and Sustainable Development, Khavaran Institute of Higher Education.

-          Iran Statistical Center (2016): Latest Results of the General Census of Population and Housing.

-          Jacobs, J. (2009): "The Death of the Great American Cities", Translated by Hamid Reza, Plato, Wish, Tehran University Press & Publishing, First Edition, No. 554.

-          Jacobs, A., Appleyard, D. (1987): Toward an Urban Design Manifesto, Journal of the American Planning Association, 53 (1), pp. 112-120.

-          Kamp,V.I. and Leidelmeijer, K.( 2003): Urban environmental quality and human well-being, Landscape and Urban Planning 65(1):5-18

-          Khasto, M., Saeedi Rezvani, N. (2010): Factors Affecting Urban Lifestyle, Creating a Lively Urban Space with Emphasis on the Concept of the Pawn Shop Center, Urban Identity, 4 (6), pp. 74-6.

-          Kennedy, Rosemary, (2010): Dimensions of livability: a tool for sustainable cities, SB10 Conference held in April in Madrid, Spain

-          Latifi, GH, Jomahpour, M., Grivani, S. (2013): A Comparative Comparison of Urban Living in South Majidieh and Saadatabad Neighborhoods, Urban Management, No. 34, Spring 2014, pp. 40-27.

-          Lopes N. M. and S. Camanho, A. (2012): Public Green Space Use and Consequences on Urban Vitality: An Assessment of European Cities, Social Indicator Research, 1-17.

-          Lynch, K. (1981) A Theory of Good City from, MT Press, Cambridge.

-          Lynch, K. (2006): City image, (M. mozayyani, trans) Tehran: Tehran university publication, 6.

-          Lynch, K. (2011): The Good City Theory, Translated by Hossein Bahraini, Fifth Edition, Tehran University Press

-          Mikail Hachu Soo, G., Azar, AS. (2017): Comparative Study and Evaluation of Urban Living in Private Neighborhoods and Traditional Neighborhoods with a Sustainable Development Approach in Geography: A Case Study of Tabriz Metropolitan Region, Regional Planning Journal, Volume 28, No 1, 284-269.

-          Mortaz M., A., Mansouri, S. A., Javadi, Sh. (2017), “Landscape Approach to Building Valiasr Street Lively with Emphasis on Sample Case Location: Valiasr Street (between Vanak and Parkway Square)”, Bagh Nazar, Fourteenth Year, No. 55, pp. 16-5.

-          Montgomery, J. (1995): Urban vitality and the culture of cities. Planning Practice and Research, 10(2), 101–110.

-          Pakzad, J. (2005): Design Guide for Urban Spaces in Iran, Ministry of Housing and Urban Planning, Deputy of Urban Planning and Architecture.

-          Pakzad, J. (2007): Urban Space Design Guide, Tehran: Shahidi Publications

-          Planning and Consulting Engineers (2010): Master plan of Urmia.

-          Rafiian, M., Piri, A., Yousefi, Z. , Heydari, Q. (2016): A Comparative Comparison of Urban Living in Urban Neighborhoods (Case Study of Kamyaran City), Journal of Paydar City, No. 3

-          Sattari Fard, Sh. (2015): Investigating the Role of Religious Centers in Increasing the Livelyness of Contemporary Cities; Case Study: Imamzadeh Saleh Tajrish Area, Tehran, Urban Management, No. 40, Fall 94, pp. 158-141.

-          Shamseddini, A., Nasibi, S. (1979): The Role and Position of Urban Furniture Layout in the Vitality of Urban Spaces (Case Study: 11 Districts of Shiraz Municipality), Journal of Urban Research and Planning, Vol. 10, No. Consecutive 37, 139 (8), pp. 96-83.

-           Sheikhi, H., Rezaei, MR (2017): "Environmental Quality Assessment of Pedestrian Urban Spaces and Social Responsibility (Case Study: Ferdowsi Street of Ilam"), Journal of Urban Research and Planning, Eighth Year, Issue Twenty-ninth, pp. 98-83.

-          Yaghafuri, H., Kashafi Doost, D. (2018): Evaluation and Evaluation of Right-to-City Components (Case Study: Piranshahr City), Journal of Urban Research and Planning, Volume 9, Issue 35, pp. 68-57.

-          Zeng, Chen, Yan Song, Qingsong He, Feixue Shen, (2018): Spatially explicit assessment on urban vitality: Case studies in Chicago and Wuhan, Sustainable Cities and Society, July 2018, Vol.40, pp.296-306.