تبیین نقش نماهای شهری در ایجاد دلبستگی به مکان در بین شهروندان (نمونه موردی: نماهای مسکونی شهر تهران)

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

آناهیتا ظریف‌پور لنگرودی ¹ (دانشجوی دکتری، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.)
فریبا البرزی ² (استادیار معماری، گروه معماری ،دانشکده معماری وشهرسازی ،واحد قزوین ،دانشگاه آزاد اسلامی ،قزوین ،ایران.)
جمال الدین سهیلی ³ (استادیار، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.)

تاريخ الإرسال : 25 الأحد , ربيع الثاني, 1441 تاريخ التأكيد : 25 السبت , شعبان, 1441 تاريخ الإصدار : 27 الإثنين , شعبان, 1441

الکلمات المفتاحية: شهر تهران, تعامل فرد و بنا, نما, دلبستگی به مکان, ساختمان مسکونی,

ملخص المقالة :

     این پژوهش به بررسی نماهای مسکونی منتخب مسابقات معماری و تبیین نقش نما در ایجاد دلبستگی به مکان در بین شهروندان تهران می­­­پردازد. هدف اصلی تحقیق، بررسی و شناسایی عناصر نما با تأکید بر معانی و ادراکات ذهنی شهروندان و نقش نما در ایجاد دلبستگی به مکان می­باشد. تحقیق از نوع کاربردی است و جهت ارزیابی مؤلفه‌های تدوین‌شده در مدل مفهومی از ترکیب روش­های پژوهش پیمایشی و روش توصیفی تحلیلی (تحلیل محتوا) استفاده ‌شده است. نتایج تحلیل‌های کمی و کیفی نمایانگر آن است که نماهای ساختمانی را می‌توان در قالب ابعاد کالبدی (بتا:322/0)، ادراکی-احساسی (بتا: 284/0) و عملکردی- فعالیتی (بتا: 217/0) بررسی نمود. همچنین، عامل کالبدی با ضریب بتا 322/0 مهم­ترین اثرگذاری را بر احساس دلبستگی به مکان ایفا می­کند. مبتنی بر یافته­های آزمون فریدمن مؤلفه‌های نوع مصالح با میانگین رتبه 98/16، رنگ نما با میانگین رتبه 88/16، هماهنگی با ابعاد بومی و زمینه­ای 64/16، وجود سطوح پر و خالی 28/16 مهم­ترین معیارهای کالبدی، تعامل با بنا با میانگین رتبه 63/16 و تناسب فرم و عملکرد 76/15 و مشارکت مردم 55/15 در مکان مهم­ترین عوامل عملکردی- فعالیتی و خاطره­انگیزی بنا با میانگین رتبه 60/16 و دلبستگی به بنا 28/16 و تجارب و انباشت ذهنی 13/15 دارای بالاترین میانگین رتبه در عامل ادراکی- احساسی در بین شهروندان مورد مطالعه می­باشند.

المصادر:

1. Antonsich, M. (2010). Meanings of place and aspects of the Self: an interdisciplinary and empirical account. GeoJournal, 75(1), 119-132.


2. 2.       Askari, A. H. (2009). Influence of building façade visual elements on its historical image: Case of Kuala Lumpur city, Malaysia. Journal of Design and Built Environment, 5(1).


3. Bonaiuto, M., Fornara, F., & Bonnes, M. (2003). Indexes of perceived residential environment quality and neighbourhood attachment in urban environments: a confirmation study on the city of Rome. Landscape and urban planning, 65(1-2), 41-52.


4. Danaci, H. M., & Kiran, G. (2020). Examining the factor of color on street facades in context of the perception of urban aesthetics: Example of Antalya. International Journal of Curriculum and Instruction, 12, 222-232.


5. 5.       Eusébio, C., Vieira, A. L., & Lima, S. (2018). Place attachment, host–tourist interactions, and residents’ attitudes towards tourism development: The case of Boa Vista Island in Cape Verde. Journal of Sustainable Tourism, 26(6), 890-909.


6. Giuliani, M. V. (2003). Theory of attachment and place attachment. na.


7. 7.       Giuliani, M. V., Ferrara, F., & Barabotti, S. (2003). One attachment or more?. People, Places and Sustainability, 111-22.


8. 8.       Gustafson, P. (2001). Meanings of place: Everyday experience and theoretical conceptualizations. Journal of environmental psychology, 21(1), 5-16.


9. 9.       Habibzadeh Koozehkonani, J., Abdollahzadehtaraf, A. (2016). Urban Street Design in order to improve the sense of place, Case stady: Golshan e Raz street of Shabestar. , 7(25), 105-124.


10. 10.   Hanks, L., Zhang, L., & Line, N. (2020). Perceived similarity in third places: Understanding the effect of place attachment. International Journal of Hospitality Management, 86, 102455.


11. Hay, R. (1998). Sense of place in developmental context. Journal of environmental psychology, 18(1), 5-29.


12. 12.   Hernández, B., Hidalgo, M. C., Salazar-Laplace, M. E., & Hess, S. (2007). Place attachment and place identity in natives and non-natives. Journal of environmental psychology, 27(4), 310-319.


13. 13.   Hidalgo, M. C., & Hernandez, B. (2001). Place attachment: Conceptual and empirical questions. Journal of environmental psychology, 21(3), 273-281.


14. 14.   Hinds, J., & Sparks, P. (2008). Engaging with the natural environment: The role of affective connection and identity. Journal of environmental psychology, 28(2), 109-120.


15. Hollander, J. B., & Anderson, E. C. (2020). The impact of urban façade quality on affective feelings. Archnet-IJAR: International Journal of Architectural Research.


16. Hunter, A. D. (1983). Persistence of local sentiments in mass society. In Reprinted in New Perspectives on the American Community. Dorsey Press.


17. Johnstone, M. L. (2012). The servicescape: The social dimensions of place. Journal of Marketing Management, 28(11-12), 1399-1418.


18. 18.   Jorgensen, B. S., & Stedman, R. C. (2001). Sense of place as an attitude: Lakeshore owners attitudes toward their properties. Journal of environmental psychology, 21(3), 233-248.


19. Krier, R. (1992). Facades. Elements of architecture.


20. Kyle, G., Graefe, A., & Manning, R. (2005). Testing the dimensionality of place attachment in recreational settings. Environment and behavior, 37(2), 153-177.


21. 21.   Lewicka, M. (2010). What makes neighborhood different from home and city? Effects of place scale on place attachment. Journal of environmental psychology, 30(1), 35-51.


22. Lewicka, M. 2011. Place attachment: How far have we come in the last 40 years?. Journal of environmental psychology, 31(3), 207-230.


23. 23.   Li, X., Kleinhans, R., & van Ham, M. (2019). Ambivalence in place attachment: the lived experiences of residents in danwei communities facing demolition in Shenyang, China. Housing Studies, 34(6), 997-1020.


24. 24.   Low, S. M., & Altman, I. (1992). Place attachment. In Place attachment (pp. 1-12). Springer, Boston, MA.


25. Mahdavinejad, M., Nikoudel, F. (2016). Interaction between Visual Beauty and New Lighting Technologies for Nightscape of Buildings Facades. Armanshahr Architecture & Urban Development, 8(15), 131-143.


26. 26.   Manahasa, E., & Özsoy, A. (2017). Place attachment to a larger through a smaller scale: attachment to city through housing typologies in Tirana. Journal of Housing and the Built Environment, 1-22.


27. Manzo, L. C. (2015). Beyond house and haven: Toward a revisioning of emotional relationships with places. Journal of environmental psychology, 23(1), 47-61.


28. Manzo, L. Devinrite, P. (2016), Attachment to place: Advances in theory, methods and applications, translation: Hassan Sajjadzadeh; Behnam Ghasemzadeh, Hamedan: Publications of Bu Ali Sina University.


29. 29.   Marcus, C. C. (1992). Environmental memories. In Place attachment (pp. 87-112). Springer, Boston, MA.


30. 30.   Özkan, D. G., Özkan, S. D., & Akyol, D. (2019). PLACE SATISFACTION, PLACE ATTACHMENT AND SENSE OF COMMUNITY IN NEIGHBORHOODS: A CASE STUDY ON TRABZON, TURKEY. Management Research & Practice, 11(3).


31. 31.   Pourjafar,M,Alavi Belmaeni,M,2013, Extracting the criteria for coordination and inconsistency of building facades with the human visual system according to the principles of visual ecology,journal of Iranian Architecture and Urbanism,Volume 3,Issue 4


32. 32.   Pretty, G. H., Chipuer, H. M., & Bramston, P. (2003). Sense of place amongst adolescents and adults in two rural Australian towns: The discriminating features of place attachment, sense of community and place dependence in relation to place identity. Journal of environmental psychology, 23(3), 273-287.


33. Proshansky, H. M., Fabian, A. K., & Kaminoff, R. (1983). Place-identity: Physical world socialization of the self. Journal of environmental psychology, 3(1), 57-83.


34. 34.   Ram, Y., Björk, P., & Weidenfeld, A. (2016). Authenticity and place attachment of major visitor attractions. Tourism Management, 52, 110-122.


35. Raymond, C. M., Brown, G., & Weber, D. (2010). The measurement of place attachment: Personal, community, and environmental connections. Journal of environmental psychology, 30(4), 422-434.


36. Relph, E, (1976).  Place and placelessness.  (Vol. 67). London: Pion.


37. Salvesen, D. (2002). The making of place. Research on place & space , Website, 20 February 2003, 12 March 2003.


38. 38.   Scannell, L., & Gifford, R. (2010). Defining place attachment: A tripartite organizing framework. Journal of environmental psychology, 30(1), 1-10.


39. 39.   Van Riper, C. J., Yoon, J. I., Kyle, G. T., Wallen, K. E., Landon, A. C., & Raymond, C. (2019). The antecedents of place attachment in the context of an Australian national park. Journal of Environmental Psychology, 61, 1-9.


40. 40.   Williams, D.R, etal, (1995). Measuring place Attachment.More preliminary resulte.paper presented atthe 1995 Leisure. Research  Symposium, NRPA Congree, San Antonio.


41. Williams, D.RS, & Vaske, J.J, (2003). The measurement of place attachment: validify and generalizability of apsychometric approach.Forest science, 49(6): 830-840.


42. Woosnam, K. M., Aleshinloye, K. D., Ribeiro, M. A., Stylidis, D., Jiang, J., & Erul, E. (2018). Social determinants of place attachment at a World Heritage Site. Tourism Management, 67, 139-146.


43. 43.   Yammiyavar, A. P., & Roy, M. (2019). Influence of Visual Elements in Building Facades in the Formation of Experiential Perception. In Research Into Design For A Connected World (pp. 301-314). Springer, Singapore.


44. 44.   Zareie, B., & Navimipour, N. J. (2016). The impact of electronic environmental knowledge on the environmental behaviors of people. Computers in Human Behavior, 59, 1-8.