الگوی سکونت‌گزینی جمعیت مهاجر با رویکرد اکولوژی اجتماعی در شهر رشت

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

نصراله مولائی هشجین ¹ , راما قلمبر دزفولی ²

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، واحد الکترونیکی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران و استاد گروه جغرافیا, واحد رشت, دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
2 - گروه شهرسازی، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران

تاريخ الإرسال : 06 الجمعة , جمادى الثانية, 1441 تاريخ التأكيد : 06 السبت , محرم, 1443 تاريخ الإصدار : 13 الجمعة , ذو الحجة, 1442

الکلمات المفتاحية: ایران, الگو, شهر رشت, جمعیت مهاجر, سکونت گزینی, اکولوژی اجتماعی,

ملخص المقالة :

اکولوژی اجتماعی شهر، شیوه­های اجتماعی و اقتصادی شهر را به تصویر می­کشد و بر هویت محیط اجتماعی شهر تاکید دارد و در پی آن است تا همه شهروندان بتوانند به زندگی شایسته­ای دست یابند. جدایی­گزینی های اجتماعی-فضایی یکی از مسایل مهم کنونی شهرها  به شمار می­رود و از زمینه­های بروز این پدیده، حضور مهاجرین در شهرها است که با توجه به شرایط شان مکان­های خاصی از شهر را برای سکونت خود انتخاب می­کنند. جدایی­گزینی جمعیت مهاجر در قالب نقطه­ای، لکه­ای و پهنه­ای در بخش­های خاصی از شهر و بویژه سکونتگاه­های غیررسمی شکل گرفته و گسترش پیدا می­کند. شهر رشت بزرگترین و مهمترین شهر منطقه شمال ایران، شهری مهاجر­پذیر است که جمعیت آن طی سا­ل­های 1335 تا1395 ازتعداد 109491 نفر به 679995 نفر، تحت تاثیر مهاجرت­های درون­ استانی و برون استانی 2/6 برابر افزایش یافته است. هدف تحقیق حاضر تحلیل الگوی سکونت­گزینی جمعیت مهاجر با رویکرد اکولوژی اجتماعی در شهر رشت است که از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش­شناسی، توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق، کارشناسان فنی شهرداری­های مناطق پنجگانه شهر رشت است که با بهره­گیری از طراحی و تکمیل تعداد 38 پرسشنامه به روش دلفی، داده­ها و اطلاعات مورد نیاز در کنار مطالعات اسنادی جمع­آوری شده است.یافته­هاو نتایج تحقیق نشان می­دهد الگوی سکونت جمعیت مهاجران به صورت؛ نقطه­ای، لکه­ای و پهنه­ای بوده که این الگو در محلات با نسبت بالای جمعیت مهاجر مانند برخی محلات مناطق چهار و پنج برعکس می­باشند. برنامه­ریزی از طریق آماده­سازی زمین­های بلافصل شهر رشت مطابق با طرح­های جامع و تفصیلی و نیز ساختاری-راهبردی به توسعه کالبدی-فضایی و بویژه توسعه اجتماعی-فرهنگی الگوی سکونت پهنه­ای، لکه­ای و نقطه­ای مهاجرین کمک خواهد نمود.

المصادر:

1-Babaei, A., Hosseinzadeh Dalir, K., & Sadr Mousavi, M. (2007). Ecology of urban congestion

on the outskirts of Tabriz. Journal of Geography and Development, 5(9), 161-180.

2-Boustan, L. P. (2013). Racial residential segregation in American cities. Massachuseetts: National Bureau of Economic Research.

3-Brunn, S. D., Williams, J. F., & Zeigler, D. J. (2003). Cities of the World. New York: Rowman and Littlefield Publishers.

4-Detailed Results of the General Census of Housing of Rasht (1957). Tehran: Statistical Center of Iran in 1958.

5-Detailed Results of the General Census of Housing of Rasht (1967). Tehran: Statistical Center of Iran in 1968.

6-Detailed Results of the General Census of Housing of Rasht (1977). Tehran: Statistical Center of Iran in 1978.

7-Detailed Results of the General Census of Housing of Rasht (1987). Tehran: Statistical Center of Iran in 1988.

8-Detailed Results of the General Census of Housing of Rasht (1997). Tehran: Statistical Center of Iran in 1998.

9-Detailed Results of the General Census of Housing of Rasht (2007). Tehran: Statistical Center of Iran in 2008.

10-Detailed Results of the General Census of Housing of Rasht (2017). Tehran: Statistical Center of Iran in 2018.

11-Fahey, T., & Fanning, B. (2010). Immigration and Socio-spatial Segregation in Dublin, 1996–2006, Urban Studies, 8, 1625-1642.

12-Felleman, J., Getis, A., & and Getis, J. (1985). Human Geography, Landscapes of Human Activities: W.M.C. Brown publishers.

13-Guilan Management and Planning Organization, 2018, Statistical Yearbook of 2017. Iran: Rasht.

14-James, F. J., Romine, J. A., & Zwanzig, P. E. (1998). The Effects of Immigration on Urban Communities, Cityscape. A Journal of Policy Development and Research, 3(3), 171-192.

15-Khamer, G. A. (2006). Principles and foundations of urban geography (4th ed.). Tehran: Qomes Publishing.

16-Macionis, J. J., & Parrillo, V. N. (2001). Cities and urban life. Englewood Cliffs, N. J.: Prentice-Hall.

17-Mahin, N., et al. (2007). Sustainable Development, Sustainable City. Labor and Society Monthly, 4, 85-86.

18-Marsousi, N., & Saebi, M. H. (2009). Geographical Analysis of the Impact of Social Ecology on the Physical Development of a Case Study: Mashhad City. Geography and Regional Planning, 1, 73-93.

19-Meshkini, A., & Rahimi, H. (2011). Spatial separation in mother cities: An analysis of the social geography of Tehran Mother City. Space Planning and Planning, 15(4), 85-107.

20-Molaei Hashjin, N. (2015). Comprehensive safety plan of Rasht city against Haviq, Extracurricular Plan. Employer: Rasht Municipality, Rasht.

21-Molaei Hashjin, N. (2015). Demographic Analysis of Rasht Metropolis for Sustainable Development. Extracurricular Plan. Employer: Rasht Municipality, Rasht.

22-Rafieian, M., Fazaei, M., & Ghazi, R. (2018). A study of social-spatial separations of immigrants in Mashhad, Social Studies and Research in Iran, 7(1)

23-Raghebian Hanzaei, F. (2013). Study and analysis of the ecological structure of Yazd (with emphasis on spatial segregation), the first conference on architecture and sustainable urban spaces. Yazd, Iran. Retrieved from https://civilica.com/doc/294899/.

24-Sajjadi, S., & Ahmadi, H. (2008). A Study of the Socio-Spatial Causes and Consequences of Intra-Urban Migrations: A case study: The old texture of district 8 of Tehran. Journal of Human Geography Research, 66, 99-116.

25-Sarrafy, M. (2000). Special Section on Urban Sustainability: What is a Sustainable City? Quarterly Journal of Urban Management, 4, 6-13.

26-Share'pour, M. (2016). Urban Sociology (9th ed.). Tehran: Samat Publications.

27-Shokouei, H. (2010). Social Geography of Cities (Social Ecology of the City) (1st ed.). Tehran: Jihad Daneshgahy Publications.

28-Statistics Center of Iran. (2018). Population and Housing Information of Rasht city based on the results of the General Census of Housing Population in 2006, Information Center of the Statistics Center of Iran: Tehran.

29-Statistics Center of Iran. (2018). Population and Housing Information of Rasht city based on the results of the General Census of Housing Population in 2011, Information Center of the Statistics Center of Iran: Tehran.

30-Statistics Center of Iran. (2018). Population and Housing Information of Rasht city based on the results of the General Census of Housing Population in 2016, Information Center of the Statistics Center of Iran: Tehran.

 

31-Statistics Center of Iran. (2018). Population and Housing Information of Rasht city based on the results of the General Census of Housing Population in 2017, Information Center of the Statistics Center of Iran: Tehran.

32-Tulayi, N., & Yari, J. (2011). A study of the factors affecting the tendency to intra-urban migration in tehran with emphasis on the feeling of spatial inequality. Journal of Social Analysis, 4(60), 79-110.

33-United Nations Center for Human Settlements. (2001). Cities in A Globalizing World.

34-Zaki, M. A. (2012). The effect of migration on the socio-economic structure of urban communities; case study: Shahinshahr and Khomeini Shahr. Urban Studies, 2(2), 83-112.

35-Zavodny, M. (1999), Determinants of Recent Immigrants' Locational Choices. The International Migration Review, 4, 1014-1030.