تحلیل فضایی شاخص های رشد هوشمند شهری در شهرهای میان اندام (مطالعه موردی: شهر مرند)

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

سکینه خندانی ¹ , محمدعلی صفرلویی ² , بشیر بیگ بابایی ³

1 - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
2 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور ارومیه، ایران
3 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملکان، دانشگاه آ زاد اسلامی، واحد ملکان، ایران

تاريخ الإرسال : 04 الإثنين , رجب, 1440 تاريخ التأكيد : 19 الجمعة , صفر, 1441 تاريخ الإصدار : 05 الخميس , ربيع الأول, 1442

الکلمات المفتاحية: تکنیک ویکور, مدیریت توسعه شهری, شاخص های رشد هوشمند, شهر مرند, تحلیل کالبدی-فضایی,

ملخص المقالة :

  در جهان امروز، شهرها با چالش های متعددی مواجه اند که ناشی از نیازهای اجتماعی جدید می باشد. با توجه به پیشرفت علم و صنعت، ضرورت استفاده بهینه از زمین و مدیریت توسعه شهری را بیش از پیش نمایان می سازد. رویکرد رشد هوشمند شهری در پی نظم بخشی به رشد و توسعه و تجدید حیات شهری است. هدف مقاله حاضر تحلیل کالبدی- فضایی و اولویت بندی نواحی شهری مرند بر اساس شاخص های رشد هوشمند شهری است. روش تحقیق در این مقاله «توصیفی- تحلیلی» و «کاربردی- توسعه ایی» است. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از دو شیوه کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. روش نمونه گیری و جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه جامعه آماری شهروندان شهر مرند از روش کوکران 348 پرسشنامه می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک ویکور (vikor) و نرم افزارspss انجام شد است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ناحیه سه شهر با مقدار عددی Q (صفر) در مجموع شاخص های مورد ارزیابی از وضعیت مطلوب تری نسبت به سایر نواحی قرار دارد. و سپس ناحیه یک شهر با مقدار Q (128/0) در رتبه دوم و بعد از آن ناحیه چهار شهر با مقدار Q (183/0) در رتبه سوم قرارگرفته و نواحی دو و پنج با توجه به شاخص های شهر هوشمند با مقدار Q (454/0 و 736/0) در رتبه های چهارم و پنجم قرار دارد.  بر اساس مدل برازش رگرسیونی،  بخش کاربری اراضی کالبدی بیشترین تأثیر را در پیش بینی و توسعه ی ساختار فضایی رشد هوشمند در نواحی شهر مرند داشته است؛ به طوری که یک واحد تغییر در رشد هوشمند، به ترتیب 684/0 ، 352/0 و098/0 واحد در انحراف بخش کالبدی و کاربری اراضی، دسترسی و ارتباطات و زیست محیطی تغییر در شاخص های تلفیقی رشد هوشمند ایجاد کرده است. در ادامه یافته های حاصله از آزمون (T) نشان داد که مجموع شاخص ها شهرهوشمند در نواحی پنجگانه شهر مرند کمتر از میانگین انتخاب شده است.

المصادر:

1. Albino, V. Beradi, U. Dangelico, R.M (2015). Smart Cities: Definitions, Dimensions, Performance, and Initiatives. Journal of Urban Technology, 22(1), 3-21. (in English)


2. Anamoradnejad, R.B., Nikpour, A., Hassani, S Z (2018). Spatial Physical Analysis of Urban Areas Based on Urban Smart Growth Indicators (Case Study: Babol City), Journal of Urban Research and Planning,  9(34), 19-30. (in Persian)


3. Dawes, S., Bloniarz, P., Kelly, K., & Fletcher, P (1999). Some assembly required: Building a digital government for the 21st century, Albany, NY: Center for Technology in Government, University at Albany, State University of NewYork. (in English)


4. Ferdowsi, S., Shokri Firouzjah, P ( 2015). Physical Spatial Analysis of Urban Areas Based on Smart Growth Indicators, Journal of Urban Research and Planning, 6(22), 15-32. (in Persian)          


5. Ghorbani, R., Noshad, S (2008). Smart growth strategy in urban development, Journal of Geography and Development, (12), 163-180. (in Persian)           


6. HABITAT III. (2015). SMART CITIES. United Nations. Conference on Housing and Sustainable Urban Development. (in English)      


7. Hosseinzadeh Dalir, K., Safari, F ( 2012. The Effect of smart Planning on Spatial Discipline, Journal of Geography and Urban Development,(1), 99-133. (in Persian)                    


8. Howard,F.,L., Richard,J.F(2004).Urban Sprawl and Public Health, Island Press,Washington,Dc. (in English)  


9. Hyeok, Y. J (2012) Smart city strategy, Smart City Consultant KC Smart Services, KTCorp. Hong Kong. (in English)         


10. 10.   Information Technology Organization (2016). Analysis of key indicators of ICT, Information Technology   Publications. (in Persian)                                                                                   


11. -IranCensus Center,Results of General Population and HousingCensuses(1986-2016).(inPersian)


12. Kramer, K. L (2003). September 29. Information technology and administrative reform: Will the time after e-government be different? In Proceedings of the HeinrichReinermann Schrift fest, Post Graduate School of Administration, Speyer, Germany. (in English) 


13. La Greca, P., Barbarossa, L., Ignaccolo, M., Inturri, G., Martinico, F(2011).The density dilemma, a proposal for introducing smart growth principles in an introducing smart growth principles in a sprawling settlement with in catania metropolitan area, Cities, (28),527-535. (in English)      


14. Martin, R., Simmie, J (2008). Path dependence and local innovation systems in city-regions. Innovation: Management. Policy & Practice, 10(2-3), 183- 196. (in English)    


15. Modiri, M., Farhoudi, R., Afzali Neniz, M (2019). Prioritization of indicators in the process of smart cities(Case study:Kerman city), Journal of Urban Research and Planning, 9(35),11-30.(in Persian)     


16.  Nam, T. Pardo, T. A. (2011). Smart City as Urban Innovation: Focusing on Management, Policy, and Context ICEGOV Tallin, stonia. (in English)        


17. Nam, T., Pardo, T. A (2011). Conceptualizing Smart City with Dimensions of Technology, People, and Institutions, in Proceedings of the 12th Annual Digital Government Research Conference, College Park, Maryland, June 12-15. (in English)      


18.  Peiser, R (2001).Decomposing urban sprawl,Town Planning Review,72(3),275-298.(in English)       


19. Pour Ahmad, A., Ziyari, K., Hatami nejad, H., Parsa Pashahabadi, Sh ( 2018). Explanation of Concept and Features of a Smart City, Journal of Art, Architecture and Urban Planning Research Institute,15(58), 5-26. (in Persian)   


20. Rahnama, M. R., Hayati, S (2014). Analysis of urban smart growth indexes in Mashhad, Journal of Urban Planning Studies, 1 (4), 71- 98. (in Persian)     


21. State Planning and Management Organization of the State, East Azerbaijan Province Statistical Yearbook (1996- 2006- 2011 and 2016), East Azerbaijan Management and Planning, Organization Publications. (in Persian)   


22. UN (2015). World urbanization prospects, The 2015 revision population database, Http://www.un.org/esa/ population/publications/wup2015/2015wup html. (in English)      


23. Walmsley, Anthony, (2006). Greenways: Multiplying and diversifying in the 21 st century, landscape and urban Planning, Vol. 76.  (in English)      


24.  Wey, W. M (2015). Smart growth and transit-oriented development planning in site selection for a new metro transit station in Taipei, Taiwan. Habitat International, 47, 158-168. doi:10.1016/j .habitatint. 2015.01.020. (in English)      


25. Zarabi,A.,saberi,H.,Mohammadi,J.,Varesi,H.R(2011).Spatial analysis of smart growth indicators (Thecasestudy:regions of Esfahan), Human Geographical Research,(77),1-17.(in Persian)