شناسایی و اولویت بندی مهم ترین عوامل مؤثر در پیشبرد برنامه های مدیریت شهری در حوزه بافت فرسوده (مطالعه موردی: شهر ماکو)

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

فرشید هاشم زاده قلعه جوق ¹ , سامان ابی زاده ² , اسماعیل صفرعلیزاده ³

1 - کارشناس ارشد شهرسازی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
2 - استادیار گروه هنر و معماری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 25 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1440 تاريخ التأكيد : 19 الجمعة , صفر, 1441 تاريخ الإصدار : 27 الإثنين , شعبان, 1441

الکلمات المفتاحية: توسعه شهری, بافت فرسوده, اولویت بندی, برنامه ریزی, عوامل کلیدی,

ملخص المقالة :

شهرها که یکی از سکونتگاه­ها و مکان تجمع زیستی انسان از ابتدا تاکنون بوده­اند، مجموعه­ای از عوامل زنده و پویا هستند و ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻄﺮﺡ می­باشند. ﻧﻘﺶ و ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺳﻜﻮنتگاه­ﻫﺎﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ کننده بوده و امروزه در پی روند شتابان توسعه و تحولات شهری در کشور، فراهم­سازی محیط زندگی متناسب با این تغییرات جزء جدانشدنی برنامه­ریزی­ و مدیریت شهری شده است. در سال­های اخیر به منظور پاسخگویی به این نیازها، بافت­های فرسوده شهری که اصالت و هویت هر شهری بیشتر در آن متجلی می­باشد، اهمیت عمده­ای یافته و مورد توجه ویژه قرار گرفته­اند. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی، ارزیابی و تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر فرآیند برنامه­ریزی بافت فرسوده ماکو می­باشد. این تحقیق بر اساس هدف، کاربردی بوده و ماهیت داده­های آن کیفی است. بر اساس گردآوری داده­ها نیز، اسنادی و پیمایشی بوده و روش تحقیق آن، تحلیل ساختاری است. داده­های اولیه به منظور تحقق هدف پژوهش، 22 عامل و متغیر در قالب 5 دسته معیار می­باشد که با استفاده از نرم­افزار میک­مک جهت شناسایی عوامل کلیدی و به کمک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی جهت اولویت­بندی تحلیل گردیده­اند. نهایتاً 11 عامل و متغیر شیوه مدیریت؛ طرح­های ساماندهی، بهسازی و نوسازی بافت فرسوده؛ مدیران و نیروی انسانی متخصص؛ فراهم بودن زیرساخت­ها و امکانات زیربنایی اولیه؛ هماهنگی دستگاه­های اجرایی؛ مسکن و زمین؛ ظرفیت­های اقتصادی-محیطی؛ محیط زیست و منابع اکولوژیکی؛ سرمایه­گذاری (دولتی و خصوصی)؛ تحقیق و توسعه و مشارکت به عنوان عوامل کلیدی و پیشران فرآیند برنامه­ریزی شناسایی گردیده و مبنای ارائه پیشنهادها و راهکارهایی جهت پیشبرد برنامه­ها و دستیابی به اهداف آتی مدیریت شهری در حوزه بافت مذکور قرار گرفته­اند.

المصادر:

1. Ahadnejad, M., Hazeri, S., Meshkini, A. and I. Piry, (2018): Dentifying the key factors influencing the urban prosperity with future study approach: the case study of Tabriz Metropolis. Research and urban planning, 9(32), pp: 15-30.


2. Asan, U., Bozdag, C.E. and S. Polat, (2004): A fuzzy approach to qualitative cross impact analysis. Omega 32, pp: 443–458.


3. Azar, A. and K. Hoseinzadeh Dalir, (2009): Using new urbanism to improve traditional regions and areas case study: sorkhaab region of Tabriz. Journal of Geography and Regional Development, 11, pp: 118-146.


4. 4 .Azhdari, D. and Gh. Haghighat, (2018): Development management planning using land readjustment method in renovation of deteriorated area (Case study: Abiverdi neighborhood in Shiraz). Research and urban planning, 9(32), pp: 115-130.


5. Babakhani, M. (2018): Identify the role of community-based development in urban sustainable renewal (case study: renewal actions in Takhti neighborhood of Tehran 1388-92). Research and urban planning, 9(32), pp: 185-196.


6. Beheshti, M. and N. Zali, (2011): Identifying Regional Development Key Factors with a Scenario-Based Planning Approach: A Case Study of East Azarbaijan Province. The Journal of Spatial Planning, 15(1), pp: 41-63.


7. Davoudpour, Z. and M. niknya,  (2012): Reformation and reconstruction of the erosive textures of city as a strategy to obtain permanent development. Environmental Based Territorial Planning(Amayesh), 4(15), pp: 31-59.


8. 8 .Ebrahimzadeh, I. and G. Maleki, (2012): The Analytic of arrangement in the erode section of cities (the case study: erode section of Khorram Abad city). Human Geography Research, 44(3), pp: 217-234.


9. Faraji, A., Mirehei, M. and C. Shareghi, (2017): The Study of renewal policy on urban worn-out areas(Case study: Karaj). Geographical Urban Planning Research, 5(1), pp: 53-70.


10. Firoozi, M., sajadian, N. and N. sahraee, (2013):  Systematization of eroded fabric in internal development and urban sustainable(Case Study: Yosefi Neighborhood of Ahwaz). Geographical Journal of Chashmandaz-e-Zagros, 4(14), pp: 115-130.


11. Hosseini, A., Pourahmad, A., Hataminejad, H. and H. Rezaeinia, (2013): Optimal strategies in ordering blight texture of Gheytariyeh Neighborhood, using QSPM method. Bagh-e Nazar,10(24), Pages 79-90.


12. Kane, K., Connors, J.P. and C.S. Galletti, (2014): Beyond fragmentation at the fringe: A path-dependent, higher solution analysis of urban land cover in Phoenix, Arizona. Applied Geography, 52, pp:123-134.


13. Lotfi, S., Malekshahi, G. and M. Mahdavi, (2011): Strategic Planning for Improving Urban Old Textures (Case Study: Babol City). Journal of Human Geography, 3(1), pp: 193-206.


14. Maleki, S., Shojaeean, A. and G. Farhmand, (2017): Renovation and upgrading of old texture with a strategy of sustainable urban development approach By combining operators GIS and FAHP (Case Study: Izeh the central region). Journal of Geographic Space, 17(59), pp: 143-164.


15. Mohammad Pur, M. and A. Alem Tabriz, (2012): SWOT Analysis using of Modified Fuzzy QFD –A Case Study for Strategy Formulation in Petrokaran Film Factory. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 41, pp: 322–333.


16. Mohammadi, J., Shafaghi, S. and M. Nouri, (2014): Analysis of spatial–physical structure - old texture of urban space in order to improve and repair (Case study: Dogonbadan old texture). Journal of Spatial Planning, 4(2), pp: 105-128.


17. Mousavi, M.N., Ghaderi, R., Taghilo, A. and F. Kahaki, (2018): Scenario Development in Realizability Territorial Spatial Arrangement (Case Study: Khorasan-e-Razavi). Town and Country Planning, 10(1), pp:65-91.


18. Movahed, A., Firouzi, M.A., Zarei, R. and M. Zafari, (2013): The Evaluation of the role of NGOs in the reconstruction of the worn-out urban contexts: a Case study in the central part of Ahvaz city. Geography, 11(36), pp: 79-98.


19. Naghsh-e-Moheet Consulting Engineers. (2018): The Urban Master Plan of Maku City.


20. Parry, J.A., Showkat, A.G. and M. Sultan Bhat, (2018): GIS based land suitability analysis using AHP model for urban services planning in Srinagar and Jammu urban centers of J&K, India. Journal of Urban Management, pp: 1-11.


21. Parsin Tarh O Sakht Consulting Engineers. (2010):The Urban Old Texture Renovation Plan of Maku City.


22. Puglisi, M., and S. Marvin, (2002): developing urban and regional foresight: exploring capacities and identifying needs in the North West. Futures, 34, pp: 761–777.


23. Rahnama, M., Shakarami, K. and H. Abbasi, (2018): Identifying and Analyzing the Influence of Driving Forces on the Regional Development of Alborz Province with the Scenario-Based Planning Approach. Town and Country Planning, 10(1), pp:139-166.


24. Roknaddin Eftekhari, A., Vojdani Tehrani, H. and E. Ali Razini, (2009): Evaluation and Prioritization of Iranian Free Trade Zones using MADM method. The Journal of Spatial Planning, 13(2), pp: 143-166.


25. Sarvar, R. (2012): Studying of old textures capabilities and making it rich; Case study: city of Bafgh. Geography, 9(31), pp:101-124.


26. Sevkli, M., Oztekin, A., Uysal, O., Torlak, G., Turkyilmaz, A. and D. Delen, (2012): Development of a fuzzy ANP based SWOT analysis for the airline industry in Turkey. Expert Systems with Applications, 39, pp:14–24.


27. Shafie dastjerdi, M. and N. Sadeghi, (2017): Accomplishment the renovating projects of worn-out areas, method of the(BSC) and (AHP) procedures (Case study : Zeynabieh Dist., Isfahan, Iran). Bagh-e Nazar,14(46), pp: 5-14.


28. Stratigea, A. and M. Giaoutzi, (2012): Linking global to regional scenarios in foresight. Futures, 44, pp: 847–859.


29. Tavakolinia, J. and M. Shali, (2012): Regional disparities in Iran. Environmental Based Territorial Planning(Amayesh),  5(18), pp: 1-15.


30. Wang, W., Liu, X., Qin, Y., Huang, J. and Y. Liu, (2018): Assessing contributory factors in potential systemic accidents using AcciMap and integrated fuzzy ISM - MICMAC approach. International Journal of Industrial Ergonomics, 68, pp: 311–326.


31. Zali, N. and F. Atrian, (2016): Presentation of Tourism Regional Development scenarios Based on the Principles of Futures Studies (Case: Hamadan Province). Town and Country Planning, 8(1), pp: 107-131.


32. Zali, N., Rahimpoor, M., Saed Benab, S., Molavi, M. and S. Mohammadpour(2016): The distribution of public services from the perspective of sustainable spatial equality in the Tabriz Metropolitan in Iran. TeMA. Journal of Land Use, Mobility and Environment, 9(3), pp: 287-304.


33. Zali, N., Ebrahimzadeh, I., Zamani-Poor, M. and A. Arghash(2014): City branding evaluation and analysis of cultural capabilities of Isfahan city. European spatial research and policy, 21(2), pp:213-234.


34. Zali, N. (2010):  Regional development Foresight with emphasis on Scenario-base planning approach. PhD Thesis in Geography and Urban Planning, University of Tabriz: Faculty of humanity and social science, Supervisor:Professor M.R. Pourmohammadi.


35. Zali, N. and R. Zali, (2010): Stability of tenure of regional development managers during 1979-2005 Case Study: Senior managers of East Azabaijan Province. Quarterly Journal of Management and Development Process, 23(1), pp: 83-108.