مکان یابی پادگان نظامی در شهر اردبیل با رویکرد پدافند غیرعامل (با استفاده از تلفیق سنجش از دور، GIS و روش های تصمیم گیری چندمعیاره)

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

جعفر جعفرزاده ¹ (کارشناس ارشد سنجش از دور و GIS، مربی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایرانv)
خلیل ولیزاده کامران ² (دانشیار گروه سنجش از دور و GIS، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)

تاريخ الإرسال : 01 السبت , صفر, 1439 تاريخ التأكيد : 26 الأربعاء , جمادى الثانية, 1439 تاريخ الإصدار : 05 السبت , شعبان, 1439

الکلمات المفتاحية: سیستم اطلاعات جغرافیایی, اردبیل, پدافند غیرعامل, مدل تحلیل شبکه ای, پادگان نظامی,

ملخص المقالة :

قرار گرفتن مراکز نظامی و پادگان­ها در داخل بافت شهری همزمان با گسترش افقی شهرها، مشکلات عدیده­ای را در مأموریت­های محوله پادگان و کاهش کارآیی آن به وجود آورده که این امر به خودی خود تهدیدی جدی در ایفای صحیح مأموریت­ها محسوب می­شود. در همین راستا مطالعات مکان­گزینی به عنوان یکی از الزامات پدافند غیرعامل در جهت انتخاب نقطه­ای با ضریب امنیت مکانی بالا از عناصر کلیدی در موفقیت و بقای این مراکز مطرح است. پادگان تیپ 40 مستقل ارتش اردبیل از جمله مراکز نظامی است که با توجه به رشد شهر، در حوزه مسکونی شهر قرار گرفته و با توجه به ماهیت آن، فضای وسیعی را در اختیار دارد که در صورت خروج پادگان علاوه بر به وجود آمدن فضا برای توسعه شهری، پیامدهای امنیتی که این مرکز با خود دارد نیز برطرف می­شود. با توجه به قرارگیری تیپ 40 مستقل پیاده ارتش در کاربری­های شهری اردبیل و لزوم انتقال آن در برنامه­های توسعه تدوین شده، این پژوهش به دنبال یافتن مکانی مناسب و بهینه برای این پادگان نظامی در شهرستان اردبیل است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بوده که با بکارگیری سامانه­های اطلاعات جغرافیایی و سنجش­از­دور و مدل تحلیل شبکه­ای اقدام به جمع­آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات شده که پس از تعیین معیار­های مناسب در مکان­یابی در محیط GIS پهنه­های مناسب برای ایجاد پادگان مشخص و در نهایت با استفاده از روش خطی وزن داده شده، مناطق مناسب به عنوان بهترین نقاط با اولویت­های اول تا سوم برای جانمایی پادگان تعیین گردید.

المصادر:

1. پرهیزکار، اکبر. (1376). ارائه الگوی مناسب مکان گزینی خدمات شهری با تحقیق در مدلها و GIS شهری. رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.


2. جهانی، علی.(1376). قابلیت­های اطلاعات ماهواره­ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی در مطالعات ارزیابی زمین(مطالعه موردی: حوزه آبریز طالقان). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.


3. چوخاچی زاده مقدم، محمدباقر. (1381).آمایش و دفاع سرزمینی. مجموعه مقالات آمایش و دفاع سرزمینی، تهران، انتشارات دانشگاه امام حسین(ع).


4. حافظ نیا، محمدرضا. (1381). رابطه متقابل امنیت و دفاع با آمایش سرزمین. مجموعه مقالات آمایش دفاع سرزمینی، تهران، دانشگاه امام حسین(ع). صص 58-49.


5. رجبی، محمدرضا و احسان گلمهر و داوود مجیدی و عبدالمطلب رستگار.­(1390). الگوی مکان­یابی نیروگاه­های برق آبی با رویکرد پدافند غیرعامل و با بهره­گیری از TOPSIS: مطالعه موردی اصفهان. مجله علمی پژوهشی علوم و فناوری­های پدافند غیرعامل. سال دوم. شماره 4. صص 324-315.


6. زبردست، اسفندیار. 1380. کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی در برنامه ریزی شهری منطقه‌ای. نشریه هنرهای زیبا معماری و شهرسازی. شماره 10. صص 12 -21.


7. زبردست، اسفندیار. 1389. کاربرد فرایند تحلیل شبکه‌ای در برنامه ریزی شهری منطقه‌ای. نشریه هنرهای زیبا معماری و شهرسازی. شماره 41. صص 79 -90.


8. ستاره، علی اکبر و سعید زنگنه شهرکی، سعید و علی حسینی. (1389). آمایش و مکانیابی از منظر پدافند غیرعامل. تهران، انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر.


9. سعیدی، علی و حسین باقری و میثم شمس. (1392). مکانگزینی پادگان نظامی با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از تلفیق GIS  و MCDA(مورد مطالعه: شهرستان تربت جام). مجله سیاست دفاعی. سال بیستم. شماره 84. صص 216-193.


10. فخری، مجید و اکبر پرهیزکار. (1379).تحلیل تناسب اراضی برای مکانگزینی پادگانهای لجستیک با استفاده از GIS ­( مطالعه موردی منطقه اراک). فصلنامه مدرس، دوره4، شماره 1. صص38-19.


11. فصلنامه تخصصی اطلاع رسانی اداره کل هواشناسی استان اردبیل.(1392). تحلیل بارندگی و دمای استان اردبیل. سال نشریه 1392 ، شمار نشریه 1.


12. مالچوفسکی، یاچک. (1390). سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چند معیاری. ترجمه اکبر پرهیزگار و عطا غفاری گیلانده، چاپ دوم ، انتشارات سمت.


13. مجله نگهبان، سال بیست و یکم. (1391). شماره 131.


14. مخدوم، مجید، عین الله درویش صفت و هورفر جعفرزاده و علی رضا مخدوم. (1380). ارزیابی و برنامهریزی محیط زیست با سامانه های اطلاعات جغرافیایی. انتشارات دانشگاه تهران.


15. موحدی نیا، جعفر. (1386). اصول و مبانی پدافند غیر عامل. پژوهشکده مهندسی پدافند غیرعامل، تهران، انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر.


16. مومنی، مصطفی. (1381). جایگاه دفاع نظامی و غیرنظامی در آمایش سرزمین. مجموعه مقالات آمایش و دفاع سرزمینی، تهران، انتشارات دانشگاه امام حسین(ع).


17. نتایج تفصیلی  سرشماری عمومی نفوس و مسکن .(1390). استانداری اردبیل ( معاونت برنامه ریزی- GIS ) .


18. نشریه پدافند غیرعامل. (1383). تهدیدات و پدافند غیرعامل. قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیا، معاونت پدافند غیرعامل، تهران.


19. Castells,M. (1998),The end of millennium:oxford:Blackwe,p6.


20. Eastman, R. J. 2006. Guide to GIS and Image processing, Clark University, USA. 328 PP.Pion", Ltd., London, pp 109-110.


21. Garcia-Melon, Monica, Javier Ferris-Onate, Jeronimo Aznar-Bellver , Pablo Aragonés-Beltran, and Rocio Poveda-Bautista. 2008. Farmland appraisal based on the analytic network Process, Journal of Global Optimization, Vol. 42, pp.143-155.


22. Jharkharia, S. and Shankar, R. 2007. "Selection of logistics service provider: An analytic network process (ANP)", Omega, Vol. 35, No. 3, pp. 274-289.


23. Saaty, Thomas, L.1999.  Fundamentals of the analytic network process. University of Pittsburgh, PA 15260.


24. Voogd, H. (1983). "Multi-criteria Evaluation for Urban and Regional Planning.