تحلیلی بر برنامه ریزی و رابطۀ میان عدالت شهری و سرمایه اجتماعی در محله های شهر فردوسیه – شهرستان شهریار

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

ابوالفضل مشکینی ¹ (استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران)
منصور رضاعلی ² (دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران)
میثم رضائی ³ (دانشجوی دکترای شهرسازی،دانشگاه آزاد اسلامی،واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری،باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، ایران)

تاريخ الإرسال : 22 الأحد , شوال, 1438 تاريخ التأكيد : 04 الجمعة , ربيع الثاني, 1439 تاريخ الإصدار : 04 الأحد , جمادى الأولى, 1439

الکلمات المفتاحية: مشارکت, اعتماد, تساوی, عدالت, انسجام اجتماعی  ,

ملخص المقالة :

عدالت شهری در محله ها به عنوان ابزار برنامه ریزان شهری به طور چشم گیری رو به افول نهاده است و این در صورتی است که زمینه های لازم برای ایجاد و ارتقای سرمایه اجتماعی وجود دارد تا بتوان عدالت را در سطح خردتر آن یعنی محلات پدیدار نمود.مشارکت و اعتماد شهروندان به مدیران شهری را می توان از عوامل مهم در شکل گیری سرمایه اجتماعی در محلات بیان کرد.هدف از این پژوهش مطالعه و بررسی ارتباط میان عدالت شهری و سرمایه اجتماعی در محلات شهر فردوسیه می باشد.نوع تحقیق در این پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی و تحلیلی از نوع رابطه ای و مقایسه ای است و برای این منظور از داده های حاصل از پرسشنامه و مصاحبه و برداشت های میدانی از دو روش آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تی،آزمون همبستگی،آزمون رگرسیون و آزمون واریانس و مدل تحلیل مسیر)در نرم افزار spss استفاده شد.جامعه آماری،شامل ساکنان شهر فردوسیه با جمعیت 30577 نفر است که تعداد 384 نفر از آن ها با استفاده از جدول مورگان در پنج محله به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند.بر اساس یافته های پژوهش در میان عدالت اجتماعی و سرمایه اجتماعی رابطه ای به میزان 523/0وجود دارد و به عبارتی می توان گفت که در تمام محله ها به غیر از محله محمود آباد با عدالت شهری بالا،میزان سرمایه اجتماعی پایین می باشد.همچنین در تبیین ابعاد تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی،مشارکت با میزان 778/0 بیشترین تاثیر را بر عدالت اجتماعی در محله ها دارد.

المصادر:

اطهاری، کمال(1381)،  عدالت در فضا، مجله هفت شهر،  شماره10و9،  صص33-25.                                            اصلانی، فیروز، فتاحی زفرقندی، علی(1393)، مشارکت عمومی در اداره حکومت اسلامی حق یا تکلیف؟ ، شماره8،  صص88-65.

پاتنم، روبرت(1380)، دموکراسی و سنت های مدنی، ترجمه: محمد تقی دلفروز، تهران : دفتر مطالعات و تحقیقات سیاسی وزارت کشور، انتشارات روزنامه.

پیران، پرویز(1392)، مبانی مفهومی و نظری سرمایه اجتماعی، نشر علم، تهران.                                                      حاتمی نژاد، حسین، راستی،  محسن(1385)،  عدالت فضایی و عدالت اجتماعی، مجله زمین، شماره9،  صص50-38.

 حاتمی نژاد، حسین،  منوچهری میاندوآب، ایوب، بهارلو، ایمان، ابراهیم پور، احمد، حاتمی نژاد، حجت(1391)،  شهر و عدالت اجتماعی:  تحلیلی بر نابرابری های محله ای(مطالعه موردی: محله های قدیمی شهر میاندوآب،  شماره80،  صص64-41.

حجتی،  وحیده،  مضطرزاده،  حامد (1387)، مفهوم عدالت و رابطه آن با شهر، مجله جستارهای شهرسازی،  شماره25و24،  صص47-40.

خلف خانی، مهدی(1387)، نهادهای مدنی به عنوان سرمایه اجتماعی و عدالت اجتماعی، مجله پژوهشنامه عدالت اجتماعی، مجمع تشخیص مصلحت نظام مرکز تحقیقات استراتژیک، صص 70-37.

خوش روی،  قهرمان، (1385)،  عدالت اجتماعی و فضای شهر، اولین همایش ملی عمران شهری، سنندج .

 رضایی، محمدرضا، تسلیم،سمانه(1395)،تحلیل فضایی رابطۀ میان کیفیت محیط شهری و سرمایۀ اجتماعی (مطالعۀ موردی : محله های شهر یزد)،پژوهش های جغرافیای انسانی، دورة 48 ،  شمارة 2 ،  تابستان 1395، صص262 – 245.

ساوج، مایک و آلن وارد (1380)، جامعه شناسی شهری، ترجمه: ابوالقاسیم پوررضا،  انتشارات سمت، تهران.

صالحی، اسماعیل(1387)، طراحی و برنامه ریزی امنیت در محیط زیست شهری، سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، تهران.

صالح امیری، سید رضا، رضایی، زهرا(1387)، بررسی مفهومی عدالت اجتماعی، مجله پژوهشنامه عدالت اجتماعی، مجمع تشخیص مصلحت نظام مرکز تحقیقات استراتژیک، صص 35-11.           

ضرابی، اصغر،مغانی رحیمی، بهنام(1385)، تاثیر جهانی شدن بر عدالت اجتماعی با تاکید بر عدالت فضایی، ماهنامه اطلاعات سیاسی و اقتصادی، سال 21، شماره 34.

کرمی، قاسم،لطفی، محمدصادق(1387)، عدالت جغرافیایی در برنامه ریزی فضای جغرافیایی، مجله پژوهشنامه عدالت اجتماعی، مجمع تشخیص مصلحت نظام مرکز تحقیقات استراتژیک.

لطفی،صدیقه، منوچهری، ایوب، آهار،حسن(1392)، شهر و عدالت اجتماعی، تحلیلی بر نابرابری های محله ای(مورد:محلات مراغه)، نشریه تحقیقات جغرافیایی، سال 28.

 مرصوصی، نفیسه(1383)، «تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در شهر تهران»، ماهنامه پژوهشی آموزشی شهرداریها، شماره 65، انتشارات سازمان شهرداری ها. موسوی، میرنجف(1387)، شکل پایدار شهری و عدالت اجتماعی:  مطالعه موردی یزد. طرح تحقیقاتی، دانشگاه جامع پیام نور یزد.

مرصوصی، نفیسه(1383)، تحلیل فضایی از عدالت اجتماعی در تهران، پایان نامه دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.         

موسوی، میرنجف(1391)، شکل پایدار شهر و عدالت اجتماعی(مطالعه موردی: شهر میاندوآب)، پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره80، صص192-177.

 نوعی، غلامرضا(1380)، مفهوم عدالت در آینه قرآن، مجله گلستان قرآن، شماره77، صص34-31.

هاروی، دیوید(1379)، عدالت اجتماعی و شهر، ترجمه: فرخ حسامیان، محمدرضا حائری و منادی زاده، جلد دوم، انتشارات فرآیند برنامه ریزی شهری تهران، تهران.

Hasanah,Tunira(2015), Potential Social Capital of Indonesian Immigrant in Malaysia: A Preliminary Research, Social and Behavioral Sciences 211 ( 2015 ) 383 – 389.

Marshall Gordon(2009), Dictionary of sociology, second edition, oxford university press .

O’Neill ,Shane(2011), critical theory ،democratic justice and globalization ،critical horizons ,koninklijke Brill NV, leiden.

Surya,Batara (2016), The processes analysis of urbanization, spatial articulation, social change and social capital difference in the dynamics of new town development in the fringe area of Makassar City (case study: In Metro Tanjung Bunga Area,Makassar City), Social and Behavioral Sciences 227 ( 2016 ) 216 – 231.

Vilar,katila,Cartes, Ivan(2016), Urban design and social capital in slums. Case study: Moravia ́s neighborhood, Medellin, 2004-2014, Social and Behavioral Sciences 216 ( 2016 ) 56 – 67.

Yourike Prasisca,Surjono,Rizal Sutikno, Fauzul(2015), Gender Equality and Social Capital as Rural Development Indicators in Indonesia (Case: Malang Regency, Indonesia), Social and Behavioral Sciences 211 ( 2015 ) 370 – 374.