تحلیل نقش عوامل محیطی خرد مقیاس در پیش بینی وقوع تخلفات ساختمانی ( مورد مطالعه: شهر خرم‌آباد)

عنایت اله میرزایی ¹ ( استادیار گروه مهندسی شهرسازی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه لرستان )
غلامرضا مرادی ² ( استادیار گروه مهندسی شهرسازی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه سلمان فارسی کازرون )
الهه بلواسی ³ ( دانشجوی کارشناسی مهندسی شهرسازی، دانشگاه لرستان )

تاريخ الإرسال : 14 الثلاثاء , شوال, 1445 تاريخ التأكيد : 26 الخميس , محرم, 1446

الکلمات المفتاحية: خرم آباد, تخلفات ساختمانی, متغیرهای محیطی, رگرسیون لجستیگ تعمیم‌یافته,

ملخص المقالة :

در طول چند دهه گذشته رشد فزاینده تخلفات ساختمانی ساختار کالبدی-فضایی و منظر شهری را بشدت تحت تأثیر قرار داده و تبدیل به یک چالش جدی برای مسئولان و برنامه‌ریزان شهری شده است. طی 5 سال گذشته حدود 9457 پرونده مربوط به تخلفات ساختمانی به کمیسیون بدوی ماده 100 شهرداری خرم آباد ارجاع شده است که حاکی از رواج این پدیده می‌باشد. اگرچه طی سال‌های گذشته مطالعات متعددی در این حوزه صورت گرفته است اما همچنان شکاف‌های تحقیقی باقی مانده است. در ادامه مطالعات صورت گرفته در این زمینه، هدف پژوهش حاضر تحلیل تأثیر نقش عوامل محیطی و اجتماعی در مقیاس خرد شهری بر پیش بینی احتمال وقوع تخلف ساختمانی می باشد؛ موضوعی که کمتر در مطالعات پیشین مورد توجه قرار گرفته است.از نظر روش، این پژوهش در زمره مطالعات کمی‌ قرار دارد و از روش‌های آماری توصیفی و استنباطی برای تحلیل داده‌ها استفاده می‌نماید. داده‌های مربوط به عوامل محیط مصنوع و متغیرهای اجتماعی-اقتصادی با تعریف 30 شاخص از سطح 4191 بلوک شهری واقع در شهر خرم‌آباد با کمک نرم-افزارArcGIS Pro استخراج شده و سپس با استفاده روش تحلیل عاملی (تحلیل مولفه های اصلی) به هشت عامل کلیدی و زیربنایی تقلیل یافته‌اند. تخلفات ساختمانی صورت گرفته در پنج سال اخیر نیز به عنوان متغیر وابسته، پس از استخراج از پایگاه‌داده شهرداری، به بلوک‌های مربوطه تخصیص داده شده است. برای تحلیل‌ روابط بین متغیرها از مدل رگرسیون لجستیگ تعمیم‌یافته استفاده شده است. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که عامل‌های قیمت، حجم پروانه‌های صادره و قابلیت تراکمی بالا در بلوک شهری اثر مستقیم و عامل‌های تراکم، بافت غیرمسکونی-غیرتجاری و میانگین مساحت قطعات مسکونی اثر معکوسی بر احتمال وقوع تخلف ساختمانی دارند. همچنین، تغییرات ضریب تأثیر دو عامل‌ قیمت و تراکم بر احتمال وقوع تخلف ساختمانی در بین بلوک‌های شهری قابل توجه می‌باشد.