ارزیابی و سنجش مؤلفه‌های برآمده از حق به شهر (نمونه موردی: شهر پیرانشهر)

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

حسین یغفوری ¹ , دیمن کاشفی دوست ²

1 - هیات علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه سیستان وبلوچستان
2 - دانشجو/دانشگاه سیستان و بلوچستان

تاريخ الإرسال : 08 الأربعاء , رمضان, 1439 تاريخ التأكيد : 30 الخميس , صفر, 1440 تاريخ الإصدار : 15 الإثنين , جمادى الأولى, 1440

الکلمات المفتاحية: سرزندگی, پیرانشهر, حق به شهر, حکمروایی, شمولیت اجتماعی,

ملخص المقالة :

      با نگاهی اجمالی به وضعیت شهر پیرانشهر می­توان شیوه نظام سرمایه­داری و سود طلبی شخصی و کاهش دخالت ارگان های دولتی را به راحتی مشاهده نمود به گونه­ای که در بیشتر موارد شهر به حال خود رها شده است و حق به شهر در بحبوحه سود طلبی­های شهروندان و ارگان­ها به فراموشی سپرده شده است. حق به شهر امروزه در تقابل چنین مسائل شهری آمده است و تلاش همه را در بازساخت شهری قابل زیست و پایدار می­طلبد. در این راستا تحقیق حاضر با هدف ارزیابی حق به شهر در شهر پیرانشهر صورت گرفته است. شاخص­هایی که برای ارزیابی این آزادی تغییر و بازساخت شهر در پژوهش حاضر بیان شده­اند، شمولیت اجتماعی، دسترسی فضایی، حکمروایی و سرزندگی شهری می باشند. این مؤلفه­ها و زیرشاخص­های آن­ها از دیدگاه مردم با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت تحلیل یافته­ها از آزمون T- test تک نمونه­ای استفاده شده است. در ادامه با استفاده آزمون میانگین محلات پانزده گانه شهر پیرانشهر از لحاظ تحقق حق به شهر رتبه بندی شده­اند. نتایج تحقیق نشان دهنده نارضایتی شهروندان در دو مؤلفه حکمروایی شهری و دسترسی فضایی می­باشد ولی در شاخص­های شمولیت اجتماعی و سرزندگی شهری تا حدودی رضایت شهروندان را به همراه داشته است. در شاخص نهایی که ترکیب سازشی از 4 مؤلفه اصلی و زیرشاخص­های آنها می­باشد با عنایت به پایین بودن مقدار میانگین از حد متوسط و در سطح اطمینان 95%، می‌توان چنین اظهار نمود که حق به شهر در شهر پیرانشهر مورد رضایت شهروندان نمی­باشد. بررسی میانگین شاخص­های حق به شهر در هر یک از محلات شهر پیرانشهر نشان می­دهد که محلات 2، 3 و 4 بیشترین میزان رضایتمندی از حق به شهر را اظهار نموند و در مقابل محلات 14، 15 و 7 شهر کمترین میزان رضایتمندی را داشتند.

المصادر:

1. اطهاری، کمال (1390)، بررسی آرای هانری لوفبور: حق به شهر، سایت انجمن جامعه شناسی ایران، بازار یابی در تاریخ 1/10/94.


2. برک پور ، ناصر . ( 1385 ) ، « حکمروایی شهری و نظام اداره شهرها در ایران » . همایش برنامه ریزی و مدیریت شهری .


3. تقوایی، علی اکبر؛ داوود عزیزی و احمد یزدانیان (1394)، بررسی نقش نظریه حق به شهر در تولید و بازتولید فضای شهری، هفت شهر، شماره 50-49. صص 99-88.


4. جعفری صمیمی، احمد (1390)، بررسی مزیت نسبی ارزش افزوده خدمات شهری مشهد، دو فصلنامه مدیریت شهری، تهران، صص 98-83.


5. جودی گل لر، پویا؛ روزبه زمانیان و حمید فتحی (1394)، ردیابی انگاشت عدالت در نظریه های شهر و شهرنشینی: نظریه شهری انتقادی و نظریه حق به شهر، هفت شهر، شماره 50-49، صص 113-100.


6. حبیبی ، سید محسن و مریم امیری (1394)، حق به شهر: شهر موجود و شهر مطلوب آنچه هست و آنچه باید باشد؛ پژوهش های انسان شناسی ایران، دوره 5، شماره 2، صص 30-9.


7. رفیعیان، مجتبی و نینا الوندی پوری (1395)، مفهوم پردازی اندیشه حق به شهر؛ در جستجوی مدلی مفهومی، جامعه شناسی ایران، دوره شانزدهم، شماره 2، ص 47-25.


8. روحی، زهره (1392، 2406)، حق به شهر، نشر انسان شناسی و فرهنگ.


9. رهبری لادن؛ شارع پور، محمود (1393)، جنسیت و حق به شهر: آزمون نظریه لوفور در تهران، مجله ی جامعه شناسی ایران، 14(1)، 141-116.


10. شهیدی، محمد حسین (1386)، شهرسازی، حمل و نقل و حکمروایی شهری، جستارهای شهرسازی، سال ششم، شماره 19 و 20.


11. مرکز آمار ایران (1395)، سرشماری نفوس و مسکن، تهران.


12. معروفی، حسین و گلدیس وحیدی برجی (1394)، فضا و تحقق پذیری حق شهری: شناسایی مولفه های فضایی برآمده از حق شهری به منظور تحلیل و ارزیابی پروژه نواب در تهران و لادفانس در پاریس، فصلنامه مطالعات شهری، شماره شانزدهم، سنندج، صص 14-5.


13. هاروی، دیوید و اندری مری فیلد (1391)، حق به شهر:ریشه های شهری و بحران های مالی، ترجمه خسرو کلانتری، نشریه علوم اجتماعی، شماره 66، 76-74.


14. هاروی، دیوید؛ مری فیلد، اندی (1391)، حق به شهر: ریشه های شهری بحران های مالی، ترجمه خسرو کلانتری، تهران: انتشارات مهرویستا.
    
    
    1. 15.  Devas, N. & et.al. (2004), Urban Governance, Voice and Poverty in theDeveloping World,. London: Earthscan.
    
    
    2. 16.  Fawaz, M. (2013). “Towards the right to the city ininformal settlements” in Samara et.al (2013). LocatingRight to the City in the Global South, New York:Routledge.
    
    
    3. 17.  Harvey, D. (2008). The right to the city. The City Reader, 6, 23-40.
    
    
    4. 18.  Hayward, C.R. and Swanstrom, T. (2011). Justice and the American Metropolis (Minneapolis:University of Minnesota Press.
    
    
    5. 19.  Isin E. (2000). “Introduction: democracy, citizenshipand the city”. In: Isin E.(ed.), Democracy, citizenshipand the global city, pp. 1–21. Routledge, New York
    
    
    6. 20.  Isin E. (2000). “Introduction: democracy, citizenshipand the city”. In: Isin E.(ed.), Democracy, citizenshipand the global city, pp. 1–21. Routledge, New York
    
    
    7. 21.  Kofman, E., & Lebas, E. (1996). Writings on Cities. Oxford: BlackwellPublishing.
    
    
    8. 22.  Lefebvre, H. (1996). The right to the city. Writings on cities, 63-181.
    
    
    9. 23.  Lelandais, G. (2013). “Citizenship, minorities and thestruggle for a right to the city in Istanbul”, CitizenshipStudies, 17(6-7), 817-836.
    
    
    10. 24.  Merrifield, A. (2013). The Politics of the Encounter:Urban Theory and Protest under Planetary Urbanization.Athens, GA: The University of Georgia Press.
    
    
    11. 25.  Mitchell, D. (2003), The Right to the City: Social justice and the fight for publicspace. New York: The Guilford Press.
    
    
    12. 26.  Purcell, M. & Shannon K. Tyman. (2015). “Cultivatingfood as a right to the city”, Local Environment:International Journal of Justice and Sustainability,20(10): 1132-1147.
    
    
    13. 27.  Purcell, M. (2002), The right to the city and its urban politics of the inhabitant,.GeoJournal, 58(2), 99-108.
    
    
    14. 28.  Purcell, M. (2013). Possible Worlds: Henri Lefebvre and the Right to the City.JOURNAL OF URBAN AFFAIRS, 36, 141-154.
    
    
    15. 29.  Purcell, Mark. (2003). “Citizenship and the Right to theGlobal City: Reimagining the Capitalist World Order”,International Journal of Urban and Regional Research,27(3): 564-90.
    
    
    16. 30.  Purcell, Mark. (2014), Possible Worlds: Henri Lefebvre and the right to the city, Journal ofUrban Affairs, Vol 36, 141- 154.
    
    
    17. 31.  Sugranyes, Ana, & Mathievet, Charlotte (2010), Cities for All, Proposals and Experiences Towards The right to the city, Santiago: Habitat International Coalition. World Charter on the right to the city. (2004, july), Retrieved from http://www.generourban.org.
    
    
    18. 32.  Untied Nation Report (2012). Women and Citizen Participation:Contributions to Development, Gender Equality and Governance fromVolunteerism, United Nations, UN Women. April Issue., spatial access, Piranshahr