سنجش تأثیرات متغیرهای اجتماعی - اقتصادی بر مصرفگرایی شهروندان (نمونه موردی: شهر کاشان)
الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری
1 - استادیار گروه جغرافیا و اکوتوریسم، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه کاشان
الکلمات المفتاحية: کاشان, معادلات ساختاری, مصرف گرایی, عوامل اجتماعی ساختاری,
ملخص المقالة :
مصرفگرایی شهروندان یکی از چالش‌های اصلی برنامه‌ریزی شهری است که در ابعاد مختلفی چون ناپایداری شهرها نمایان شده است و سبک زندگی مردم در کشورهای در حال توسعه با گرایش به مدرنیته مصرف‌گرا شده است و پایداری شهر را به مخاطره انداخته است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف سنجش تاثیرات متغیرهای اجتماعی– اقتصادی بر مصرف گرایی شهروندان شهر کاشان پرداخته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته می باشد جهت تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از پرسشنامه از روش های مدلیابی معادلات ساختاری(SEM) با استفاده از نرم افزار Amos و هم چنین برای ارزیابی فراوانی داده های پرسشنامه از نرم فزار SPSS استفاده شده است. در نهایت، تأثیرات متغیرهای اجتماعی – اقتصادی بر مصرف گرایی توسط الگوی معادلات ساختاری (SEM) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت، که نتایج نشان میدهد با بالاتر رفتن شاخص اقتصادی درآمد و شاخص اجتماعی تحصیلات مصرف گرایی هم بالاتر ، با بالاتر رفتن بعد خانوار و سن مصرف گرایی کاهش می‌یابد.
اخوی، احمد، (1380)، اقتصادکلان، تهران: شرکت چاپ و نشر بازرگانی، پنجم، صص:514- 1.
ایافت، سید امیر(1387). «دستور کار 21 به زبان ساده، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری سازمان ملل متحد وکمیته ملی توسعه پایدار».تهران.
حاتمی نژاد، حسین، جمعه پور محمود، شهانواز سارا، (1391)، "بررسی وضعیت توسعه ی پایدار شهرستان رشت با استفاده از روش جای پای اکولوژیک" نشریه علمی پژوهشی پژوهش‌های جغرافیای انسانی، ش 3، صص:208-191.
حبیبی، کیومرث و رحیمی کاکه جوب، آرمان، (1393)، کاربست شاخص جاپای بومشناختی در سنجش پایداری محلات شهری از منظر عوامل اجتماعی- اقتصادی. مطالعه موردی: محله قطارچیان شهر سنندج، مجلة آمایش جغرافیایی فضا، سال پنجم، شماره شانزدهم، صص: 54-39.
حسین زادة دلیر، کریم و فرزانه، ساسان پور (1385): روش جاپای اکولوژیکی (بوم شناختی) در پایداری کلان شهرها بانگرشی بر کلان شهر تهران، مجلة تحقیقات جغرافیایی، شمارة 82، صص: 83-101.
دورنینگ، آلن، (1374)، چقدرکافیست؟جامعه مـصرفی وآینـده زمـین، ترجمـة عبدالحسین وهاب زاده، مشهد: جهاد دانشگاهی مشهد، صص:116-1.
سبحانی نژاد، مهدی و عبدالله افشار(1390)، "تبیین جایگاه ، نحوه و چگونگی اصلاح الگوی مصرف اوقات فراغت خانولده‌های ایرانی به منظور ارائه راهکارهای عملیاتی بهره مندی جامع با عنایت به تعالیم دینی اسلام، همایش سراسری نقش خانواده در اصلاح الگوی مصرف، دانشگاه امام حسین.
سیدی نیا، سید اکبر(1388)، "مصرف و مصرفگرایی از منظر اسلام و جامعه شناسی اقتصاد"، نشریه اقتصاد اسلامی، ش 34، صص:178-151.
فراهانی فرد، سعید، (1388)، " اصلاح الگوی مصرف و محیط زیست"، نشریه اقتصاد اسلامی، ش 34، صص:123-97
فکوهی، ناصر، (1383)، " انسانشناسی شهری"، تهران: نشر نی، صص:608- 1.
قدیری اصل، باقر، (1379)، کلیات علم اقتصاد، تهران: مرکز نشر سپهر، هفتم، صص:751- 1.
کردبچه، حمید، (1387)، اقتصادکلان، تهران: مرکز پژوهش‌های اقتصادی بهین.
کلانتری علی اکبر، (1388)، اسلام والگوی مصرف، قم: موسسه بوستان کتاب پنجم، صص:156- 1.
مهدوی، شهرام، کانی نجفی، علی اکبر، خواجه شاهکوهی، علیرضا، (1390)، "سنجش شاخص‌های توسعه در مناطق شهری با تأکید بر کیفیت زندگی"، مطالعه موردی: شهر کاشان، مجله آمایش جغرافیایی فضا، گلستان، ش 30، ص 296- 285.
مومنی، فرشـاد، (1388)، چـالش‌ها وچـشم انـدازهای اصـلاح الگـوی مـصرف، سخنرانی در مؤسسه دین و اقتصاد، 30 فروردین.
نجف زاده، کیان، مهذب ترابی، سعید(1390)، "نقش بهینه سازی مصرف انرژی در حفظ محیط زیست و توسعه پایدار"، بیست و ششمین کنفرانس بین المللی برق، صص:10-1.
Borucke, M., Moore, D., C, Gemma, Gracey, K., Iha, K., Joy, L, (2011), Accounting for Demand and Supply of the Biosphere’s Regenerative Capacity: The National Footprint Account’s Underlying Methodology and Framework, Ecological Indicators.pp:519-533
Chi, G. And Stone, B. (2005): Sustainable Transport Planning: Estimating the Ecological Footprint of Vehicle Travel in Future Years, journal of urban planning and development, Vol. 131, No. 3.
Conway, T.M., Dalton, C., Loo, J., and Benakoun, L. 2008. Developing ecological footprint scenarios on university campuses: a case study of the University of Toronto at Mississauga. International Journal of Sustainability in Higher Education 9: 4–20
Dhanju, A., 2008, An Analysis of The Ecological Footprint Mapping by Urban Areas as a Sustainable Development Indicator, a Thesis Submitted to the Faculty of the University of Delaware in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Arts with a Major in Urban Affairs and Public Policy.
Ecological Footprint Atlas, Analyzing the Ecological Footprint at the Institutional Scale: (2010), The Case of an Israeli high school, journal of Ecological Indicators 18.
Faulstich, Paul (2003). Human Ecology Perspectives on Sustainability, Humanities and Sustainability Workshop at http://www.fennerschool-associated.anu.edu.au/shp workshop/Faulstich. Pdf
Isaksson, R. (2006), “Total quality management for sustainable development Process based system models”, Business Process Management Journal, Vol. 12 No. 5, pp. 632-645.
Palmer, J. A., 2003, Environmental Education in the 21st Century, Translation: Ali Mohamed Khorshiddost, Samt Publication, and Tehran.pp:1-444
Roseland, M. (1997): »Dimension of the eco- city«, pp.197-202
Salgueiro, Terasa Barata (2007). Consumption and City Fragmentation, Portugal: University
Ziari, K. et al., 2012, Planning Priority for Making Safe in Obliteratad Urban Fabrics of Karaj Metropolis with Use Multi Criteria Evaluation, Human Geography Research Quarterly, Vol. 44, No.79, PP. 1-14.
Topfer, K (2000). “The triple bottom line economic, social natural capital”, UN Chronicle Vol. 36 No. 2, pp. 39-40
_||_
Borucke, M., Moore, D., C, Gemma, Gracey, K., Iha, K., Joy, L, (2011), Accounting for Demand and Supply of the Biosphere’s Regenerative Capacity: The National Footprint Account’s Underlying Methodology and Framework, Ecological Indicators.pp:519-533
Chi, G. And Stone, B. (2005): Sustainable Transport Planning: Estimating the Ecological Footprint of Vehicle Travel in Future Years, journal of urban planning and development, Vol. 131, No. 3.
Conway, T.M., Dalton, C., Loo, J., and Benakoun, L. 2008. Developing ecological footprint scenarios on university campuses: a case study of the University of Toronto at Mississauga. International Journal of Sustainability in Higher Education 9: 4–20
Dhanju, A., 2008, An Analysis of The Ecological Footprint Mapping by Urban Areas as a Sustainable Development Indicator, a Thesis Submitted to the Faculty of the University of Delaware in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Arts with a Major in Urban Affairs and Public Policy.
Ecological Footprint Atlas, Analyzing the Ecological Footprint at the Institutional Scale: (2010), The Case of an Israeli high school, journal of Ecological Indicators 18.
Faulstich, Paul (2003). Human Ecology Perspectives on Sustainability, Humanities and Sustainability Workshop at http://www.fennerschool-associated.anu.edu.au/shp workshop/Faulstich. Pdf
Isaksson, R. (2006), “Total quality management for sustainable development Process based system models”, Business Process Management Journal, Vol. 12 No. 5, pp. 632-645.
Palmer, J. A., 2003, Environmental Education in the 21st Century, Translation: Ali Mohamed Khorshiddost, Samt Publication, and Tehran.pp:1-444
Roseland, M. (1997): »Dimension of the eco- city«, pp.197-202
Salgueiro, Terasa Barata (2007). Consumption and City Fragmentation, Portugal: University
Ziari, K. et al., 2012, Planning Priority for Making Safe in Obliteratad Urban Fabrics of Karaj Metropolis with Use Multi Criteria Evaluation, Human Geography Research Quarterly, Vol. 44, No.79, PP. 1-14.
Topfer, K (2000). “The triple bottom line economic, social natural capital”, UN Chronicle Vol. 36 No. 2, pp. 39-40
