بررسی سرمایۀ اجتماعی در محلات مختلف شهر داراب (استان فارس)
الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری
خدارحم بزی
1
(دانشگاه گلستان)
فاطمه حیدری
2
(دانشگاه زابل)
الکلمات المفتاحية: مشارکت اجتماعی, اعتماد, رفاه اجتماعی, سرمایه‌ی اجتماعی, محلات شهر داراب, آگاهی عمومی,
ملخص المقالة :
علی‌رغم عمر اندک مقوله سرمایه اجتماعی، این متغییر از مباحث اجتماعی مهمی است که در میزان توسعهیافتگی مناطق و کشورها نقش بزرگی ایفا می‌کند و در حوزه‌های گوناگون علوم اجتماعی، اقتصاد و اخیراً علوم سیاسی مطرح شده است. اهمیتش آن‌قدر زیاد است که از زوایای گوناگون روند رشد و توسعه یک جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در واقع سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از برترین سرمایه‌های یک جامعه به شمار می‌رود که از محیطی به محیط دیگر متفاوت است. هدف از این مقاله حاضر بررسی میزان سرمایه اجتماعی در محلات مختلف شهر داراب در استان فارس است. روش تحقیق مقاله حاضر از نظر ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و میدانی است که در این راستا بر اساس فرمول کوکران 180 پرسشنامه تهیه شده در 8 محله از کل محلات شهر داراب که به صورت نمونه انتخاب گردیدند تکمیل شده و برای به دست آوردن ضریب اعتبار پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ 75/0، حاکی از پایایی قابل قبولی را بیان می‌دارد و همچنین برای رتبه‌بندی میزان سرمایه اجتماعی در محلات مختلف از مدل تصمیم‌گیری Topsis استفاده گردیده است. نتایج تحقیق مؤید آن است که میزان سرمایه اجتماعی در محلات مورد مطالعه بالاترین میزان سطح برخورداری با توجه به شاخصهای در نظر گرفته، از آن محله شهرک الزهرا با ضریب اولویت 82. و محله تاج آباد با ضریب اولویت 12. پایین‌ترین سطح برخورداری تعلق دارد. همینطور هر یک از این شاخص‌ها را در محلات مورد مطالعه مقایسه و بیشترین و کمترین میزان آنها را بر روی نمودار نشان داده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده باید به تقویت مشوق‌هایی برای افزایش سرمایه اجتماعی در محلات اولویت‌دار پرداخت.
اردشیری، مهیار؛ حاجی‌پور، خلیل؛ حکیمی، سمیه، (1392)، بررسی نقش و جایگاه ساختار کالبدی محله‌های شهری بر شکلگیری سرمایه اجتماعی، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال 4، شماره 13، صص 35-56 .
اکبری، امین، 1383، نقش سرمایه اجتماعی در مشارکت، بررسی سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی – اجتماعی، تهران دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران
اکبری، غضنفر، (1389)، سرمایه اجتماعی و حکمروایی شهری فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 36: 152-136
اونق،ناز محمد، غفاری، غلامرضا، (1384)، بررسی بین رابطه بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی، مجله مطالعات اجتماعی ایران، 199-159
بهزاد، داود (1384)، سرمایه اجتماعی بستری برای ارتقای سلامت روان، فصلنامه علمی رفاه اجتماعی، سال دوم، شماره6، صص، 54-43.
پاتنام، رابرت، (1380)، دموکراسی و سنت‌های مدنی، ترجمه محمد تقی دل فروز، انتشارات وزارت کشور، تهران، صص 432-1.
ربانی خوراسگانی، علی صدیق اورعی، غلامرضا، خندهور، مهدی، (1389)، بررسی سرمایه اجتماعی و عوامل مؤثر بر شکلگیری آن در سطح محله، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد پاییز و زمستان 1388، صص149-119
زاهدی اصل، محمد، (1383)، بازتولید سرمایه اجتماعی در سطح محله، چکیده مقالات همایش توسعه محلهای، تهران شهرداری تهران.
زنگنه، یعقوب؛ حسین‌آبادی، سعید؛ روشندل، تکتم؛ نبی‌پور، رضا، (1393)، تأثیر تعلق مکانی و سرمایه اجتماعی بر بهسازی مشارکتی محلات قدیم، نمونه موردی محله سرده سبزوار، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال 5، شماره 19، ص 111-128.
زیاری،کرامت‌اله؛ طاوسیان، علی؛ سلمانی، محمدعلی؛ رضایی، حجت، (1393)، برآورد و سطح‌بندی توسعه محلهای با تأکید بر سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: محلات شهر ابرکوه)، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال 5، شماره 18، صص 59-76.
شجاعی باغینی، مهدی، ( 1387) مبانی مفهومی سرمایه اجتماعی، پژوهشکده ی فرهنگی و اجتماعی،تهران.
شیرخانی، محمد علی و واسعی زاده، نسیم سادات، (1390)، سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی بررسی مقایسهای ایران و کره جنوبی، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، سال 41، شماره 2، صص، 232- 213.
غلامپور، محمد رضا، (1388)، سرمایه اجتماعی، ماهنامه اجتماعی، اقتصادی، علمی، فرهنگی، شماره 114- 113، تهران، صص، 97-94.
فوکویاما، فرانسیس(1999)، پایان نظم، بررسی سرمایه اجنماعی و حفظ آن، ترجمه غلام عباس توسلی، جهان امروز، چاپ اول، تهران، 140-1.
فیتز پتریک، تونی، (1381)، نظریه رفاه، ترجمه هرمز همایونپور، نشر گام نو، تهران.
فیروزآبادی، سید احمد، ایمانی جاجرمی، حسین، (1385)، سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی، اجتماعی در کلان شهر تهران؛ فصلنامه علمی – پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم شماره 223، 212-188.
فیلد، جان، (1385)، سرمایه اجتماعی، ترجمه‌ی جلال متقی، تهران، مؤسسه‌ی عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
کلمن، جیمز ساموئل، (1377)، بنیادهای نظریههای اجتماعی ترجمه: منوچهر صبوری، تهران، نشر نی ص 491
گزارش تحقیقی کمسیون بهرهوری استرالیا، (1387)، سرمایه اجتماعی و تأثیر آن بر سیاستگذاری عمومی، ترجمه مرتضی نصیری، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم و فناوری تحقیقات، تهران، 18-10
موسی خانی، غلامرضا، ( ١٣٧٨)، تجزیه و تحلیل رفاه اجتماعی در ایران و اثرپذیری آن از نابرابری درآمدی، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد، دانشگاه شیراز.
نصرت آبادی، مهدی، 1386، اندازهگیری شاخصهای فقر و نابرابری درآمدی در استان کرمان و مقایسه آنها با شاخصهای ملی، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم بهزیستی و توانبخشی تهران، ص 41
Bullen, p & onyx, J (1999), Social capital: Family support services and neighbourhood and community center in New South Wales: 21, 97.
Glaeser, E D. Laibson, and B. Sacerdot (2000), The Economic Approach to Social Capital, NBER Working Paper No. 7728(Cambridge, MA: National Bureau of Economic Research).
Hiller, H. H. and Tara M. Franz (2004): " New ties, old ties and lost ties: The use of the internet in diaspora"., New Media & Society, Vol. 6, No. 6, pp. 731-752.
Key, A, (2005), Societal, The social Economy and community development, Oxford university press and community. Development Journal. Advance Access Publication
Kilby.Patrik. (2002), Social Capital and City Society. National Center For development Studies.
Leyon, Fergus(2002) “Trust, Network and Normʾs: The Creation of Social Capital in Agricultural Economies in chana”, World Development, Vol 28. No 4, Pp 663-689
Newton, K. (2004). Social trust: individual and cross-national approaches, Portugese Journal of Social Sciences, Vol 3, No. 1.1-15.
Paxton, Pamela, 2002. “Social Capital and Democracy: an Interdependent Relationship”. American sociological review, Vol.67 (April:254-277)
Woolcock, Michael (1998) Social capital and Economic development, Journal. Theory and societ development,
