ناامنی غذایی و توسعه پایدار شهری: تاملی در امنیت غذایی محلات شهر بیرجند
محمد اسکندری ثانی
1
(
گروه جغرافیا دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند
)
سعیده محمد ابادی
2
(
دانشگاه بیرجند
)
مهدی وفایی فرد
3
(
گروه جغرافیا، دانشگاه بیرجند
)
جواد محمدآبادی
4
(
دانشگاه شهید بهشتی
)
الکلمات المفتاحية: امنیت غذایی, کشاورزی شهری, سکونتگاه‌های شهری, شهر بیرجند,
ملخص المقالة :
تأمین امنیت غذایی، یکی از شروط تحقق امنیت ملی و از ارکان توسعه اقتصادی است. در طول قرن حاضر باتوجه‌به برهم‌خوردن تعادل این رابطه، بحران مواد غذایی به یکی از چالش‌های بزرگ شهرنشینی تبدیل‌شده است. باتوجه‌به افزایش جمعیت شهرها، خشکسالی‌ها، تغییرات اقلیمی، کووید 19، جنگ روسیه و اکراین، چالش امنیت غذایی در شهرها خود را به‌شدت بیشتری نشان داده است. این پژوهش به بررسی وضعیت امنیت غذایی و رتبه‌بندی محلات شهر بیرجند پرداخته است. نوع این تحقیق کاربردی و توسعه‌ای است. برای شاخص‌سازی و اندازه‌گیری امنیت غذایی از میان روش‌های غیرمستقیم مانند استفاده از سطح درآمد و روش‌های مستقیم مانند شاخص‌های امنیت غذایی از طریق پرسش‌نامه امنیت غذایی استاندارد استفاده شده نتایج حاصله نشان می‌دهد که در جامعه شهروندان امنیت غذایی در حد متوسط است و مقایسه سرانه مصرف مواد غذایی شهر بیرجند در قیاس با میانگین کشوری و بین‌المللی پایین است و نتایج حاصل از تحلیل خوشه‌ای برای سطح‌بندی فضایی محله‌های شهر بیرجند بر اساس متغیر میزان مصرف کالاهای اساسی، محله جوادیه از لحاظ وضعیت میزان مصرف کالاهای اساسی نسبت به محله‌های دیگر در سطح پایین‌تری قرار می‌گیرد. همچنین در تحلیل خوشه‌ای و سطح‌بندی فضایی محله‌های شهر بیرجند بر اساس متغیر امنیت غذایی کالاهای اساسی، محله‌های مهرشهر، پاسداران، جوادیه، جمهوری، توحید شباهت بیشتری به هم دارند و نسبت به محله‌های دیگر در گروه پایین‌تری قرار می‌گیرند؛ لذا ضرورت دارد تا برنامه‌ریزان در جهت رفع نابرابری فضایی محلات شهر دررابطه‌با امنیت غذایی راهکارهایی از جمله کشاورزی شهری را اتخاذ کنند.فقر و گرسنگی در تمام دوران زندگی اجتماعی بشر به‌عنوان معضلی اساسی وجود داشته است. تغذیة لازم، کافی و مناسب یکی از عوامل مهم سلامت جسم و روان افراد است. سرمنشأ رفاه فردی، امنیت غذایی فرد است
