بررسی محدودیتهای کمی و کیفی توسعه ی بهره وری از منابع آب دشت زاهدان فسا
الموضوعات :محمد مهدی جباری 1 , حمیده صحرایی 2 , عفیفه احمدی 3 , میترا کشاورز 4
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ، فارس
2 - کارشناس ارشد تکتونیک، شرکت مهندسی مشاور پاراب فارس
3 - کارشناس ارشد رسوب شناسی، شرکت مهندسی مشاور پاراب فارس
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب
الکلمات المفتاحية: خشکسالی, آبخوان, تراز آب,
ملخص المقالة :
دشت زاهدان یا زاهدشهر یکی از محدوده های مطالعاتی حوضه ی آبخیز رود مند می باشد که در استان فارس واقع شده است. مساحت این محدوده ی مطالعاتی 1246 کیلومتر مربع است. در این تحقیق به بررسی وضعیت منابع آب سطحی و زیرزمینی و محاسبه ی تراز آب آبخوان آبرفتی در این دشت پرداخته شده است. بر این اساس، حجم کل تغذیه ی سالانه ی آبخوان272/415 میلیون مترمکعب و حجم تخلیه ی آن 127/423 میلیون مترمکعب بوده، و بطور میانگین سالانه حدود 854/7 میلیون متر مکعب از حجم مخزن کاسته می شود. در سالهای اخیر، به دلیل خشکسالی و افزایش میزان بهره برداری از منابع آبهای زیرزمینی، میزان افت سطح آب زیرزمینی بسیار زیاد بوده است. با توجه به اعلام ممنوعیت این دشت، و محاسبه ی تراز منفی آن و کاهش قابل ملاحظه ی ژرفای، سطح آب سفره ی آبرفتی، امکان افزایش آبکشی از آبخوان مزبور وجود ندارد. به منظور تامین نیاز آب شرب و صنعت در این محدوده می توان از تغییر کاربری چاههای کشاورزی، و یا از طریق آبرسانی از سد سلمان فارسی اقدام کرد. از نظر کیفیت منابع آب دشت زاهدان، در قسمتهای جنوبی دشت تحت تأثیر سازندهای گچی- آهکرسی رزک از لحاظ یون سولفات دارای محدودیت شرب است، و در مجموع بیش از 60 درصد آبهای دشت دارای کیفیت نامناسب تا بد می باشند. منابع آب این دشت دارای رخساره ی شیمیایی میانگین کلروره سدیک است. میانگین مجموع املاح محلول برابر با 3078 میلیگرم در لیتر، و میانگین هدایت الکتریکی برابر با 4707 میکروزیمنس بر سانتیمتر میباشد که نشاندهنده ی کیفیت نامطلوب آب دشت است.