براورد ضرایب آب پویایی دشت همدان- بهار با استفاده از روش تراز جزء به جزء

الموضوعات :

پگاه رئوفی منش ¹ , نجم الدین واصلی ² , محمودرضا شقاقیان ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران آب،دانشگاه علوم و تحقیقات فارس، گروه آب، فارس، ایران
2 - استادیار گروه آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز، ایران
3 - استادیار گروه آب دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرودشت، ایران

تاريخ الإرسال : 01 الأحد , ذو القعدة, 1436 تاريخ التأكيد : 01 الأحد , ذو القعدة, 1436 تاريخ الإصدار : 07 الخميس , شوال, 1436

الکلمات المفتاحية: تراز جزء به جزء, ضرایب آب پویایی, دشت بهار,

ملخص المقالة :

ضرایب ذخیره و انتقال آب از نظر مطالعه­ی آبخوانها برای تعیین بهترین نقاط حفر چاه و بهره برداری از آبهای زیرزمینی اهمیت زیادی دارند. براورد این ضرایب معمولا با استفاده از آزمون آبکشی چاه صورت می گیرد، ولی غالبا چاههایی که برای آزمونهای آبکشی مناسب باشند به شمار کافی وجود ندارند یا انجام آزمونهای آبکشی در تمام چاهها عملی نیستند. در محدوده­ی مطالعاتی دشت همدان- بهار به علت محدود بودن تعداد چاه اکتشافی وکمبود انجام آزمایشهای آبکشی و پائین بودن دقت این آزمایشها، اطلاعات دقیقی در مورد ضرایب آب پویایی گزارش نشده است. منابع آبهای سطحی از لحاظ کمی و کیفی دارای وضعیت مناسبی نبوده وآب زیرزمینی، مهمترین منبع تأمین آب مورد نیاز منطقه می باشد، به همین دلیل، باعث وارد آمدن فشار مضاعف بر سفره ها و زیانهای جبران ناپذیری شده است؛ بنابراین، بررسی خصوصیات آبخوان این دشت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف این تحقیق محاسبه­ی ضریب ذخیره آبخوان دشت بهار با استفاده از روش تراز جزء به جزء می باشد. در این روش، با معلوم بودن یکی از ضرایب آب پویایی، ضریب دیگر محاسبه می شود.البته، در بسیاری از موارد، با محاسبه­ی ضریب قابلیت انتقال، ضریب ذخیره به دست می آید. شرط عمده­ی کار وجود دو نقشه­ی صحیح ترازآب زیرزمینی است که یکی مربوط به زمان حداقل تراز(زمانt) که تبادلات آبی از طریق سطح سفره ناچیز است و دیگری با اختلاف زمانیtΔ باشد(زمان(t+ tΔ)). برای دشت بهار از نقشه‎های هم‎تراز آب زیرزمینی تیر و شهریور سال 1391استفاده شده و با کاربرد روش مذکور مقدار متوسط ضریب ذخیره­ی آبخوان درحدود5/1 درصد براورد گردید، که مقدار قابل قبولی به نظر می رسد.

المصادر:

1. اصغری مقدم،علاف نجیب،علیزاده.1387.  براورد ضریب ذخیره آبخوان دشت بیلوردی با ترازجزء به جزء.سومین کنفرانس منابع آب،دانشگاه تبریز،آذربایجان شرقی،ایران.


2. اکبرپور ، ا.، بهرامی، ر. 1378.شبیه ریاضی ST. مجله آبانگان، شماره شانزدهم.


3. پیری ، بامری . 1393. براورد نسبت جذبی سدیم در آب های زیرزمینی با استفاده از وایازی خطی چند متغیره شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی دشت بجستان). مجله مهندسی منایع آب،دوره 7 ، شماره 21.


4. دهقان منشادی،نیک سخن ، اردستانی. 1392 . براورد آب مجازی حوضه آبخیز و نقش آن در سامانه های انتقال آب بین حوضه ای. مجله مهندسی منابع آب،دوره 6 ، شماره 19.


5. سازمان آب منطقه ای استان همدان . 1381. آمار دشت بهار-همدان.


6. سازمان مدیریت منابع آب ایران (تماب)،1387. دستورالعمل تهیه تراز آب .


7. سعید فتحی . 1391.شبیه سازی سیستم جریان آب زیرزمینی دشت همدان - بهار با استفاده از GMS . شانزدهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران .


8. شمسائی، الف .1377، هیدرولیک جریان آب در محیطهای متخلخل جلد سو م، دانشگاه صنعتی امیرکبیر


9. طهماسبی نژاد ،علاف نجیب.1389. براورد متوسط ضریب ذخیره آبخوان منطقه قوریگل به کمک ترازجزء به جزء. نخستین کنفرانس ملی پژوهش های  کاربردی منابع آب ایران. دانشگاه آزاد بهبهان، فارس، ایران.


10. فلاح مهدی پور و همکاران .1392. بهره وری بهینه از سامانه تلفیقی آبخوان- سد: رویکرد برنامه ژنتیکی. مجله مهندسی منابع آب، دوره 7، شماره 21.


11. قدرتی، نوجوان، اکبرپور. 1388. براورد و بهینه سازی هدایت هیدرولیکی آبخوان به کمک الگوریتم ژنتیک.نخستین کنفرانس سراسری آب های زیرزمینی،دانشگاه آزاد بهبهان،فارس،ایران.


12. ناصری، ح. کوهستان نجفی، ح. 1379. کابردترازجزء به جزء در کالیبراسیونشبیه ریاضی و براورد ضریب ذخیره دشت زنجان.


13. نخعی. 1391. آب های زیر زمینی. انتشارات آراد کتاب.


14. نخعی،افشاری.1374.  ارزیابی روش تک چاهی جهت تعیین ضرایب آب پویایی آبخوآنها.انجمن زمین شناسی ایران،دانشگاه تربیت معلم تهران،تهران،ایران.
    
    
    1. Dougherly, D.E,Babu. D.K., 1363. Flow to a partially penetrating well in a double-porosity reservoir. Tfliter Resources Research, vol. 20 (8). 1116-1122.
    
    
    2. Moench. AF. 1376. Flow to a well of finite diameter in a homogeneous, anisotropic water-table aquifer. Water Resources Reseairh. vol. 33. no. 6. 1397-1407.