شبیه‌سازی عددی تغذیه‌گرایی در مخازن سدها با نرم‌افزار CE-QUAL-W2 (مطالعه‌ی موردی: سد بافت)
الموضوعات :مهدی ابراهیمی 1 , احسان جباری 2 , هادی عباسی 3
1 - دانش‌آموخته‌ی کارشناسی‌ارشد سازه‌های هیدرولیکی دانشگاه قم
2 - استادیار گروه مهندسی عمران دانشگاه قم
3 - دانشجوی دکتری تکنولوژی محیط‌زیست دانشگاه گنت بلژیک
الکلمات المفتاحية: تغذیه‌گرایی, سد بافت, نرم‌افزار CE-QUAL-W2,
ملخص المقالة :
پدیده‌ی تغذیه‌گرایی، از مهمترین چالشهای کیفی آبهای ذخیره شده در مخازن سدها میباشد که اثرات نسبتاً نامطلوبی بر کیفیت آبهای خروجی از آبگیرها دارد. در این پژوهش، با کاربرد نرم‌افزار CE-QUAL-W2 در سه حالت کم‌آبی، بهنجار و پرآبی، شرایط کیفیت آب مخزن سد بافت از نظر تغییرات ماهانه فراسنجهای فسفات و نیترات مورد ارزیابی قرار گرفت. اگرچه نتایج شبیه‌سازی نشان دهنده‌ی غلظت پایین فسفات و نیترات در مخزن سد بافت است، اما همین غلظتهای پایین با توجه به شاخصهای تغذیه‌گرایی مختلف (شاخص کارلسون و نمودار والن‌وایدر)، مخزن مذکور را در ناحیه‌ی مغذی قرار می‌دهد. همچنین، از نظر غلظت نیترات، مخزن در ناحیه‌ی بینابینی قرار دارد. بنابراین، مخزن سد بافت، از جهت مصارف شرب و کشاورزی مشکلی ندارد. با این وجود، چاره‌اندیشی برای جلوگیری از ورود مخزن سد به ناحیه‌ی مغذی شدید که می‌تواند کیفیت آب را به شدت تحت تاثیر قرار دهد ضروری میباشد. با توجه به بروز اوج لایه‌بندی حرارتی در اواخر مرداد و اوایل شهریورماه و نیز شروع اختلاط مخزن در بهمن‌ماه، برای جلوگیری از ورود مخزن به ناحیه‌ی مغذی شدید می‌توان به راهکارهای مناسبی اشاره کرد که مهمترین آنها عبارتند از: کاهش زمان ماند آب در مخزن با تخلیه‌ی نسبتا سریع و آبگیری از لایه‌های تحتانی در اواخر مرداد و اوایل شهریورماه، آبگیری از لایه‌های تحتانی در اوایل دی‌ماه، جلوگیری از ورود فاضلابهای روستایی و زه‌آب‌های کشاورزی از بالادست مخزن سد.
