بررسی روند تغییرات فراسنج های کیفی آب رود مارون درحوضه‌ی آبخیز سد مارون

الموضوعات :

نسرین زلکی بدیلی ¹ (کارشناس ارشد فیزیک و حفاظت خاک دانشگاه شهید چمران اهواز)
مرجان سالاری ² (کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز)
غلامعباس صیاد ³ (استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز)
کاظم حمادی ⁴ (دکترای هیدرولوژی سازمان آب و برق خوزستان)

تاريخ الإرسال : 10 الإثنين , ذو القعدة, 1434 تاريخ التأكيد : 10 الإثنين , ذو القعدة, 1434 تاريخ الإصدار : 09 الخميس , جمادى الأولى, 1434

الکلمات المفتاحية: حوضه‌ی آبخیز سد مارون, سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی, کیفیت آب,

ملخص المقالة :

امروزه استفاده از انواع نرم افزارهای رایانه‌ای از جمله Rockware ، و کاربرد GIS، امکان بررسی تغییرات فراسنجهای مختلف کیفیت آب را در بعد مکانی و زمانی میسر می‌سازد و می‌توان درک بهتری را از مجموعه‌ی عوامل آلوده کننده‌ی رود به صورت تصویری داشت. بنابراین، مدیریت و واپایش کیفیت این منبع آبی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با توجه به هدف مطالعه‌ی برخی فراسنجهای تعیین کننده ‌ی کیفیت آب رود مارون شامل کلرور، سولفات، کلسیم، منیزیم و سدیم، کربنات، pH, EC و TDS طی سالهای 83-1379مورد استفاده واقع شدند. روندیابی فراسنجهای مذکور براساس زمان و مکان صورت گرفت. نتایج روندیابی زمانی نشان داد که غلظت و دامنه‌ی تغییرات فراسنجها در فصول پرباران کمترین، و در فصول کم باران بیشترین می‌باشند. همچنین، روندیابی مکانی نشان داد که هر چه از منطقه‌ی‌ی کوهستانی به سمت دشت نزدیک می‌شویم، غلظت آلاینده‌ها افزایش می‌یابد. نتایج این مطالعات نشان دادند که امکان تشدید آلودگی در منطقه‌ی وجود داشته و باید در مدیریت منطقه‌ی در جهت کاهش آلودگی رود مارون اصلاحاتی به‌عمل آید. همچنین، بر اساس نمودار شولر بطور کلی، بیشتر نمونه‌های آب دارای غلظتهای کلراید و سولفات کمتر از غلظت مجاز قابل شرب می‌باشند، و کیفیت آب این دو ایستگاه از لحاظ شرب خوب است. بر اساس طبقه بندی ویلکاکس، نمونه‌های آب ایستگاه ایدنک در ردیف C3S1 ، و ایستگاه دهنو در ردیف C2S1 قرار گرفته‌اند که از لحاظ کشاورزی دارای کیفیت مناسب می‌باشند.

المصادر:

1 .پـوی، س و همکـاران 1382 ،مهندسـی محـیط زیســت،

ترجمه محمد علی کی نژاد و سیروس ابراهیمی.

2 .دستورالعمل پایش کیفیت آبهای سطحی ( جاری). 1388 .

وزارت نیرو، دفتر مهندسـی و معیارهـای فنـی آب و آبفـا.

.203 -225 (25) شماره نشریهی

3 .شریعت، م. و م. منوری. 1375 .مقدمهای بر ارزیابی اثرات

زیست محیطی، سازمان حفاظت محیط زیست.

4 .رحیمی، آ. 1383 .شبکه های پایش کیفیت آب، مجلـه ی

آب و محیط زیست، شماره 51)30 .(

5 .چیت سازان، م.، ی. میرزایی، س. عطائی زاده و م. درانی

نژاد. 1386 .بررسی و ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی دشت

دالون ـ سرله با استفاده ازGIS .همایش ژئوماتیک.

6 .علیــزاده، ا. 1382 .اص ـول هیــدرولوژی کــاربردی (جل ـد

چهارم)، مؤسسه چاپ و انتشـارات آسـتان قـدس رضـوی.

 . 736

7 .موسوی، ر.، ر. میرگلـوی بیـات، ص. معروفـی، و ح. زارع

ابیانه. 1388 .ارزیابی کیفیت آب و تیپ هیدروشـیمیایی

رودهای نکا، تجن و سفید رود از نظر شـرب و کشـاورزی.

همایش ملی بحران آب در کشاورزی و منابع طبیعی.

8 .نصـراالله زاده، ح.، و آ. واردی. 1381 .بررســی کیفیــت آب

رود تجن با استفاده از منحنی شاخص کیفیـت، مجموعـه

مقالات ششمین سمینار بـین المللـی مهندسـی رود جلـد

دوم، اهواز، دانشگاه شهید چمران اهواز، 903

9. Chapman, D. 1996. Water quality

assessment. E&FN spon, an imprint of

Chapman &Hall. 2nd.

10. Dasilva, A.M.M., and S.L. Buenno. 2001.

Using chemical and physical parameters to

define quality of Parado River water

(Botucatu- sp- Brazil), Wat. Res. Elsivier

Sience 35: 1609-1616.

11. Food and Agriculture Organization of the

United Nations Rome. 1985 FAO.

http://www.fao.org/DOCREP/003/T0234E

/T0234E00.htm

12. Karanth, K.R. 2001. Groundwater

assessment, development, and

management. Tata McGraw-Hill , N.Y.

13. Mortimer, R., G.R. Cannell, and R.S.

Addison.. 1977. Methimazole and

propylthiouracil equally cross the perfused

human term placental lobule. J Clin

Endocrinol Metab. 82: 3099-106.

14. Teraoka, H., and M. Ogava. 1984.

Behavior of elements in the Takahashi,

Japan river basin. J. Environ. Qual.

13:453-459.

15. Miller, W.W., J.C. Guitjens, and C.N.

Mahannah. 1984. Water quality of

irrigation and surface teturn flows from

flood-irrigated pasture and alfalfa hay.J.

Environ. Qual. 13: 543-548.

16. Stober, I., and K. Bucher. 1999. Deep

groundwater in the crystalline basement of

the Black Forest region.