بررسی و پایش خشکسالی شهرستان نهاوند با استفاده از شاخصهای خشکسالی

الموضوعات :

اباذر سلگی ¹ , فریدون رادمنش ² , بهداد فلامرزی ³

1 - دانشجوی دکتری منابع آب، دانشکده علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
2 - دانشیار گروه هیدرولوژی و منابع آب، دانشکده علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد منابع آب، دانشکده علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

تاريخ الإرسال : 20 الإثنين , جمادى الأولى, 1437 تاريخ التأكيد : 20 الإثنين , جمادى الأولى, 1437 تاريخ الإصدار : 10 الأحد , صفر, 1437

الکلمات المفتاحية: پایش خشکسالی, شاخصهای خشکسالی, شاخصهای SLAP و RAI, شهرستان نهاوند,

ملخص المقالة :

خشکسالی یکی از بزرگترین بلاهای طبیعی محسوب می­شود که تأثیر آن بر جوامع بشری بیشتر از دیگر چنین آسیب­هاستسیبهاسآس. در این تحقیق، به منظور بررسی خشکسالی در شهرستان نهاوند واقع در استان همدان، از داده­های بارندگی ماهانه و سالانه­ی ایستگاههای وراینه و وسج طی یک دوره­ی آماری مشترک 41ساله (1388- 1348) استفاده گردید. وضعیت خشکسالی بر اساس داده­های مذکور با استفاده از شاخصهای ­ناهنجاری ­بارندگی(RAI)، معیار بارش ­سالانه (SLAP)، درصد بهنجار (PNI)، دهک(DI)، بارش معیار (SPI)، Z  چینی(CZI)، Z  چینی اصلاح شده (MCZI)، نمره­ی Z (ZSI)، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که بیشترین وقوع خشکسالی بسیار شدید بر اساس شاخصهای PNI، SPI ،CZI ، DI و  ZSI در هر دو ایستگاه وسج و وراینه در سال آبی 1378-1377 مشاهده شد. بر پایه­ی شاخص MCZI، یک مورد خشکسالی بسیار شدید در هر دو ایستگاه وسج و وراینه در سال آبی 1350-1349رخ داده است. بر اساس شاخص SLAP، پنج مورد خشکسالی بسیار شدید در ایستگاه وراینه، و هفت مورد خشکسالی بسیار شدید در ایستگاه وسج دیده شد. بر پایه­ی شاخص RAI پنج مورد خشکسالی ­بسیار شدید در ایستگاه­ وراینه، و چهار مورد خشکسالی بسیار شدید در ایستگاه وسج، مشاهده شده اند. همچنین، بر اساس شاخصهای پرشمار، فراگیرترین سالهای خشکسالی در شهرستان نهاوند، مربوط به سال آبی 1378-1377بوده است.

المصادر:

1. انصاری، ح.، ک. داوری، س. ح. ثنائی­نژاد. 1389. پایش خشکسالی با استفاده از شاخص ­بارندگی و تبخیر و تعرق معیار شده (SEPI). توسعه یافته بر اساس منطق فازی. نشریه آب و خاک (علوم­ و­ صنایع­ کشاورزی). (1)23: 52-38.


2. برنا ر، عظیمی ف، سعیدی دهکی ن. 1389. مقایسه شاخصهای SLAP، PN و RAI در بررسی خشکسالیهای استان خوزستان با تأکید بر ایستگاههای آبادان و دزفول. فصلنامه جغرافیای طبیعی. (9)3: 88-77.


3. گل محمدی، م.، ع. مساح بوانی. 1390. بررسی تغییرات شدت و دوره بازگشت خشکسالی حوضه قره سو در دورههای آتی تحت تأثیر تغییراقلیم. نشریه آب و خاک(علوم و صنایع کشاورزی). 25: 326-315.


4. کارآموز. م.، ش. عراقی نژاد. 1389. هیدرولوژی پیشرفته. چاپ دوم. انتشارات دانشگاه ­صنعتی امیرکبیر. تهران.


5. مرید، س.، ش. پایمرد. 1386. مقایسه روشهای آبشناسی و هواشناسی­ جهت ­پایش روزانه خشکسالی (مطالعه موردی: دوره خشکسالی 1378 لغایت 1380 استان تهران). علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 11: 325-334.


6. مقدسی، م، س، مرید.، ه، قائمی. ج. محمد ولی سامانی. 1384. پایش روزانه خشکسالی در استان تهران. مجله علوم کشاورزی ایران. (1)36 : 62-51.


7. وفاخواه، م، م. بشری سه­ قلعه. 1391. بررسی احتمال خشکسالی هیدرولوژیک با استفاده از زنجیره مارکوف در حوضه آبخیز کشف رود. نشریه پژوهشهای آبخیزداری (پژوهش و سازندگی). 94: 9-1.
   
   
   1. Jayanthi H, GJ. Husak C, Funk, T, Magadzire, A, Chavula, and JP. Verdin 2013. Modeling rain-fed maize vulnerability to droughts using the standardized preci-pitation index from satellite estimated rainfall Southern Malawi casestudy. Int. J Disaster Risk Reduc. 4: 71-78.
   
   
   2. Jun, LY. ZX, Dong, LU, Fan, and MA. Jing. 2012. Analysis of drought evolvement charac-teristics based on standardized Preci-pitation index in the Huaihe River Basin. Procedia Eng. 28: 434 – 437.
   
   
   3. Mao, K.B, Y, Ma, L, Xia, HJ, Tang, and LJ. Han, 2012. The Monitoring analysis for the drought in China by Using an improved MPI method. J Int Agric. 11: 1048-1058.
   
   
   4. Morid, S. V, Smakhtin. K. Bagherzadeh.   2007. Drought forecastting using artificial neural networks and time series of drought indices, Inte. J Climat. 27: 2103–2111.
   
   
   5. Shahabfar, A, A, Ghulam. and J. Eitzinger, 2012. Drought monitoring in Iran using the perpendicular drought indices. Int J Appl. Earth Obser and Geoinform. 18: 119-127.
   
   
   6. Tao, J. Z, Zhongfa, C. Shui. 2011. Drought monitoring and analysing on typical karst ecological fragile area based on GIS. Procedia Environ. Sci. 10(C): 2091-2096.
   
   
   7. Bordi, I, and A. Sutera. 2004. Drought variability and its climatic implications. Global and Planetary Change. 40 :115-127.
   
   
   8. Mackee, T.B, N.J, Doesken, and j. Kleist, 1993. The Relationship of drought frequency and duration to time scales. 8th Conf. Appl Climat. Am. Meteor.  Soci. 179-184.